ေက်ာင္းသား လီကြမ္ယု

ဒုတိယကမၻာစစ္ျပီးဆုံးသြားတဲ႕အခါမွာ လီကြမ္ယုက သူမူလရည္ရြယ္ထားသလို အဂၤလန္မွာ ပညာဆက္ သင္ပါတယ္။ ကမၻာေက်ာ္ ကိမ္းဘရစ္ခ်္ တကၠသိုလ္နဲ႕ London School of Economics တကၠသိုလ္ ၾကီးေတြမွာ ပညာသင္ၾကားခဲ႕ပါတယ္။ ကိမ္းဘရစ္ခ်္မွာ ပညာသင္ေနတုံးမွာ ဥာဏ္ပညာထက္ျမက္တဲ႕ ေက်ာင္းသူ Kwa Geok Cho( ေနာင္မွာ ေရွ႕ေနၾကီးျဖစ္လာ) နဲ႕ တိတ္တဆိတ္ လက္ထပ္ခဲ႕ပါတယ္.

၁၉၄၉ခုႏွစ္မွာ သူေနရပ္ကို ျပန္လာျပီး ေရွ႕ေနလုပ္ရင္း အလုပ္သမား သမဂၢလွဳပ္ရွားမူေတြမွာ ပါဝင္လာပါ တယ္။

နိင္ငံေရးသမားလီကြမ္ယု

၁၉၅၄မွာ ျဗိတိသွ် အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ခ်ဳပ္ျငိမ္းေရး ျပည္သူ႕လႈပ္ရွားမႈပါတီ People's Action Party (PAP)ကို ထူေထာင္လိုက္ပါတယ္။

၁၉၅၉ခုႏွစ္မွာ ျဗိတိန္က နိုင္ငံျခားေရးနဲ႕ ကာကြယ္ေရးကလြဲျပီး စကၤာပူကို ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေပးလိုက္ ပါ တယ္။ အသက္၃၆ႏွစ္အရြယ္မွာ လီကြမ္ယုက စကၤာပူရဲ႕ ပထမဦးဆုံး ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာပါတယ္။

ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္လီကြမ္ယု

ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္သစ္လီကြမ္ယုက ဆင္းရဲသားရပ္ကြက္ပေပ်ာက္ေရး၊ အဖိုးနည္းအိမ္ယာမ်ား အေကာင္အထည္

ေဖာ္ေဆာင္ေရး၊ အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး၊ စက္မႈလက္မႈနိုင္ငံထူေထာင္ေရး ဆိုျပီး အင္မတန္ ရည္မွန္းခ်က္ၾကီးတဲ႕ ငါးႏွစ္စီမံကိန္းကို ခ်မွတ္လိုက္ပါတယ္။

စကၤာပူနိုင္ငံဟာ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံေနထိုင္ရာ နိုင္ငံျဖစ္ရမယ္လို႕ လီကြမ္ယုကတစိုက္မတ္မတ္ေျပာခဲ႕ပါတယ္။

သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ မရွိတဲ႕ ေသးငယ္လွတဲ႕ စကၤပူနိုင္ငံဟာ နိုင္ငံတစ္ခုအေနနဲ႕ ရပ္တည္ဖို႕ ခက္ခဲ မယ္လို႕ ယူဆျပီး PAPပါတီက စကၤပူကို ျဗိတိန္ကေနလုံးဝခြဲထြက္ျပီး မာလာယုဖယ္ဒေရးရွင္းနဲ႕ပူးေပါင္းဖို႕ စတင္လႈပ္ရွားပါတယ္။

၁၉၆၃ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၆ရက္ေန႕မွာ လီကြမ္ယုကစကၤပူဟာ မာလာယုဖယ္ဒေရးရွင္းထဲဝင္ေရာက္

ေၾကာင္း ျမိဳ႕ေတာ္ခမ္းမေရွ႕မွာ ေၾကညာျပီးနွစ္ေပါင္း၁၄၄နွစ္ ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကို အဆုံးသတ္လိုက္ပါ တယ္။

ဒါေပမယ္႕ ဖက္ဒေရးရွင္းမွာ လူမ်ိဳးစု မ်ားပါဝင္ေရးနဲ႕ပတ္သက္ျပီး စကၤာပူက လူမ်ားစု တရုပ္လူမ်ိဳးေတြနဲ႕ မေလးေတြအၾကားမွာ တင္းမာမႈေတြ အရွိန္အဟုန္ျမင္႔မားလာျပီး ၁၉၆၄မွာ လူမ်ိဳးေရး ပဋိကၡေတြျဖစ္ပြား ခဲ႕ရာ လူ၂၀ထက္မနည္း ေသဆုံးျပီး အမ်ားအျပား ထိခိုက္ဒဏ္ရာရ ရွိပါတယ္။

မာလာယုဖက္ဒေရးရွင္းကိုစြန္႕ခြါျပီ

ၾသဂုတ္လ၉ရက္၊ ၁၉၆၅ခုႏွစ္မွာ လီကြမ္ယုက လတ္တေလာျဖစ္ေနတဲ႕ လူမ်ိဳးေရးပဋိကၡ ေသြးထြက္သံယို မႈေတြ ရပ္တန္႕သြားေအာင္နဲ႕မေလးဖက္ဒေရးရွင္း တည္ျငိမ္မႈကို မထိခိုက္ေအာင္ မေလးရွားရဲ႕ ေမတၱာ ရပ္ခံခ်က္အတိုင္း စကၤာပူကို မေလးဖက္ဒေရးရွင္းက နႈတ္ထြက္ဖို သူသေဘာတူလိုက္ျပီလို႕ မ်က္ရည္စက္ လက္နဲ႕ေၾကညာပါတယ္။

ႏွစ္ရက္အၾကာမွာေတာ႕ ေသးငယ္လွတဲ႕ စကၤာပူက်ြန္းကို လြတ္လပ္တဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာနိုင္ငံ အျဖစ္ လီကြမ္ယုက ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။

ေနာက္ ၃၁နွစ္ အၾကာမွာေတာ႕ လီကြမ္ယု ရည္မွန္းခဲ႕သလို မတိုးတက္ မဖြံ႕ျဖိဳးတဲ႕ ကိုလိုနီက်ြန္းကေလး ဟာကမၻာ႕ အခ်မ္းသာဆုံး နိုင္ငံတစ္နိုင္ငံျဖစ္လာပါေတာ႕တယ္။

လီကြမ္ယုက သဘာဝ သယံဇာတမရွိတဲ႕သူ႕နုိင္ငံမွာ နိုင္ငံ႕အရင္းအျမစ္က လူေတြပဲဆိုျပီး အဆင္႕ျမင့္ပ ညာေရးကို အားေပးခဲ႕ပါတယ္။ ပညာတတ္ေတြကို အိမ္ေထာင္ျပဳဳ ၾကဖို႕နဲ႕ သားသမီးယူဖို႕ တိုက္တြန္းခဲ႕ ပါတယ္။ နိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္နွံမႈကို အားေပးျပီး နိုင္ငံျခားကက်ြမ္းက်င္သူေတြကို ဖိတ္ေခၚခဲ႕ပါတယ္။

၂၀၁၀မွာ နယူးေယာက္တိုင္းမ္စ္ သတင္းစာနဲ႕ ေတြ႕ဆုံေမးျမန္းခန္းမွာ လီကြမ္ယုက "က်ြန္ေတာ္လုပ္ခဲ႕ တာမွန္သမွ် မွန္ကန္တယ္လို႕ မဆိုလိုပါဘူး၊ က်ြန္ေတာ္လုပ္သမွ်ကမြန္ျမတ္တဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕လုပ္ခဲ႕ တာပါ။ ဒါေပမယ္႕ တခါတရံ အမူမစစ္ပဲ ဖမ္းစီးေထာင္ခ်တာမ်ိဳးလို ဆိုးဆိုးဝါးဝါး လုပ္ရပ္ေတြလည္းလုပ္ခဲ႕ ရပါတယ္."လို႕ ေျပာဆိုပါတယ္။

BBC