ေလဘာတီရုပ္ထု၊ အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ ႏွင့္ ပါရီပံုရိပ္မ်ား

အကယ္၍ သင္သည္ ပါရီဆိုေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးသို႔ အလည္ တေခါက္ ေရာက္လာခဲ့ပါၿပီ ဆိုၾကပါစို႔၊ ဘာလုပ္ရမည္နည္း၊ သိပ္မစဥ္းစားပါနဲ႔၊ ဆက္ဖတ္ၾကည့္ပါက သင္သိလိုရာ အနည္းငယ္မွ် သိလာပါ လိမ့္မယ္၊ ခရီးသြား လမ္းညႊန္ ဆိုတာအျပင္ အေျခခံ သမိုင္း အခ်က္အလက္ေလးေတြပါ သိရမွာပါ။

ဒီစာစုမွာေတာ့ ပါရီၿမိဳ႕လမ္းညႊန္ ဆိုတာထက္ ေခါင္းစဥ္တပ္ထားတဲ့ ** ပါရီ အီဖယ္ ေလဘာတီ ** ဆိုတဲ့အတိုင္း အီဖယ္ရဲ႕ အေၾကာင္းေတြနဲ႔ သူနဲ႔ ပတ္သက္ရာ ေလဘာတီအေၾကာင္းကို ေရွးဦးမဆြ ေမာင္ရင္ငေတ ေရးခ်င္ပါတယ္၊ ေနာက္ စာစုေတြမွာေတာ့ ပါရီမွာ ဘာေတြရွိတယ္ဆိုတာ ေရးမွာပါ၊

ပါရီၿမိဳ႕ႀကီးကို နားနားေနေနအေနနဲ႔ ေလွ်ာက္လည္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အနည္းဆံုး သံုးရက္ခန္႔ အခ်ိန္ ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ အကယ္၍သာ ပါရီၿမိဳ႕ကို လည္ပတ္ဖို႔တရက္တည္းသာ အခ်ိန္ ေပးႏိုင္သူေတြ အတြက္ကေတာ့ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အစီအစဥ္အေနနဲ႔ အဓိက အေရးပါတဲ့ Tour Eiffel အီဖယ္တာဝါ Avenue des Champs-Élysées ေရွာင္ေဇလီေဇ လမ္းမနဲ႔ Arc de Triomphe ေအာင္ျမင္ေရးမုခ္ဦး ေနာက္ Musée du Louvre လုဗ္ရ္နန္းေတာ္ျပတိုက္ Hôtel de Ville de Paris ပါရီၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမနဲ႔ Cathédrale Notre-Dame de Paris ေနာ့ထ္ရ္ဒမ္ဘုရားေက်ာင္းႀကီး တို႔ပါ၊

အပင္ပန္းခံ၍ မာရသြန္ ေလွ်ာက္ႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္ဆိုပါက Basilique du Sacré-Cœur de Montmartre ေတာင္ေပၚ ဘုရားေက်ာင္းစတဲ့ ပါရီၿမိဳ႕ရဲ႕ အဓိကအက်ဆံုး အထင္ရွားဆံုး ေနရာမ်ားကို ေရာက္ရွိလို႔ လည္ပတ္ ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ တေနရာကို ပ်မ္းမွ်ျခင္း ႏွစ္နာရီႏႈန္းနဲ႔ နားခ်ိန္ ႏွစ္နာရီ ေပါင္းလိုက္ရင္ စုစုေပါင္း ၁၂ နာရီခန္႔ အခ်ိန္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီေနရာေတြကို ေရာက္ၿပီးရင္ ပါရီ ေရာက္ၿပီ ဆိုႏိုင္ပါတယ္၊ အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ေပၚသို႔ တက္ဖို႔အခ်ိန္မရွိပါဘူး၊ အကယ္၍ တက္ခ်င္ပါက အခ်ိန္သံုးနာရီခန္႔ ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ထို႔အတူ ဗီးနပ္စ္ရုပ္တုနဲ႔ မိုနာလီဇာ ပန္းခ်ီကားရွိတဲ့ လုဗ္ရ္ျပတိုက္ထဲသို႔ ဝင္ၾကည့္လိုပါ ကလည္း အခ်ိန္သံုးနာရီခန္႔ အနည္းဆံုးေပးရမွာပါ၊ ဒါဆိုရင္ အထက္ေဖာ္ျပပါ ေနရာမ်ားကို အျပည့္ ေရာက္ဖို႔ မလြယ္ေတာ့ပါဘူး၊

ပါရီမွာ အနည္းဆံုး သံုးရက္မွ်ေလာက္ အခ်ိန္ရရင္ေတာ့ -

ပထမရက္မွာ
(၁) အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္အေပၚတက္မယ္(၂) ေရွာင္ေဇလီေဇလမ္းမႀကီးနဲ႔ ေအာင္ျမင္ေရးမုဒ္ဦးသြားမယ္၊

ဒုတိယရက္မွာ (၁) လုဗ္ရ္နန္းေတာ္ ျပတိုက္ထဲဝင္ မိုနာလီဇာပန္းခ်ီကားနဲ႔ ဗီးနပ္စ္ရုပ္တု ၾကည့္မယ္၊ (၂) ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမနဲ႔ ေနာ့ထ္ဒမ္ဘုရားေက်ာင္းကေန စဲန္းျမစ္ကမ္း လမ္းေလွ်ာက္ေလညွင္းခံပါမယ္၊ အဲဒီေနရာမွာ ေတာင္ေပၚဘုရားေက်ာင္းကိုေတာ့ ပထမရက္နဲ႔ ဒုတိယရက္ ညေနပိုင္း အခ်ိန္ရရင္ရ သလို သြားႏိုင္ပါတယ္၊ ေတာင္ေပၚဘုရားေက်ာင္း တည္ရွိရာ Montmartre ေတာင္ကုန္း တဝိုက္က ပန္းခ်ီ စာေပ အႏုပညာ သမိုင္း ခံစားတတ္သူမ်ား အတြက္ကေတာ့ သြားစရာေတြ ေပါမ်ား လွပါတဲ့ ေနရာတခုပါ၊

တတိယရက္မွာ (၁) ပါရီၿမိဳ႕ျပင္ရွိ Château de Versailles ဗားဆိုင္းနန္းေတာ္ျပတိုက္ (၂) Seine စဲန္းျမစ္အတြင္း သေဘၤာ တနာရီစီး သို႔မဟုတ္ နပိုလီယံ စစ္သမိုင္းျပတိုက္ ျမက္ခင္းျပင္ က်ယ္ႀကီးတေလွ်ာက္ ဇိမ္ခံလမ္းေလွ်ာက္ ႏိုင္ပါတယ္၊ ျပတိုက္ေတြ ဝင္ၾကည့္မယ္ အီဖယ္တာဝါေပၚ တက္မယ္ သေဘၤာစီးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ယူရိုေငြ ၁၀ နဲ႔ ၁၅ ယူရိုၾကား ေပးဝင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ လုဗ္ရ္ နန္းေတာ္ျပတိုက္အပါအဝင္ ျပတိုက္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ပထမဦးဆံုးေသာ တနဂၤေႏြနဲ႔ ၾကံဳႀကိဳက္ ခဲ့ရင္ေတာ့ ဝင္ေၾကးေငြ မေပးရပါဘဲ ဝင္ေရာက္ၾကည့္ရႈခြင့္ ရႏိုင္မွာျဖစ္ၿပီး ဝင္လိုသူေတြ မ်ားျပားႏိုင္ သလို တန္းစီဝင္ရမယ့္အခ်ိန္ ပိုၿပီးေတာ့ေပးရမွာပါ၊ ပါရီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ဘာလုပ္ခ်င္လုပ္ခ်င္ အျမဲလိုလို တန္းစီေနၾကတာကို ေတြ႔ျမင္ရမွာပါ၊ ရံုးေတြမွာတန္းစီ ဘူတာရံုမွာတန္းစီ စားေသာက္ဆိုင္မွာတန္းစီ ေစ်းဝယ္ရင္တန္းစီ ရုပ္ရွင္ရံုမွာတန္းစီ ေနာက္ဆံုး အိမ္သာဝင္ရန္လည္း တန္းစီ ရပါတယ္၊ အဲဒါေတြ ေၾကာင့္လည္း ျပင္သစ္လူမ်ိဳးစစ္စစ္ေတြ စိတ္ရွည္သည္းခံႏိုင္လာၾကတာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္၊ သို႔မဟုတ္ စီးကရက္ေလးဖြာၿပီး စကားေတြေျပာရင္း စိတ္တိုဖို႔ကို ေမ့ထားလိုက္တာ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ပါလိမ့္မယ္၊ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေက်ာ္ခြ ေနရာဝင္လုတဲ့ ေခတ္သစ္ျပင္သစ္ေတြလည္း ရွိေတာ့ရွိတာေပ့ါဗ်ာ၊

ေမာင္ရင္ငေတ ဒီေနရာမွာ အဓိကေရးခ်င္တာက ပါရီရဲ႕ အီဖယ္နဲ႔ ပါရီၿမိဳ႕သူ ေလဘာတီအေၾကာင္း ပါ၊ အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ တည္ေဆာက္ခဲ့သူ ဆိုတာအျပင္ ေလဘာတီရုပ္တု တည္ေဆာက္ျခင္းသမိုင္းမွာ လည္း အဓိကေနရာက ပါဝင္ခဲ့သူ Alexandre Gustave Eiffel (၁၈၃၂-၁၉၂၃) ရဲ႕ အေၾကာင္းပါ၊

အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ကို တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ မြန္ဆီယာ အီဖယ္ကို ျပင္သစ္ျပည္ Dijon ၿမိဳ႕မွာ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး အသက္ ၉၁ ႏွစ္အရြယ္ ပါရီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္၊ အီဖယ္ရဲ႕ ဂ်ာမန္လူမ်ိဳးမိဘႏွစ္ပါးဟာ ဂ်ာမဏီ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ လူဇမ္ဘူး နယ္စပ္မွာရွိတဲ့ EIFEL Low Mountain Range ေဒသမွာ ေမြးဖြား ႀကီးျပင္း ေနထိုင္ခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ၁၈၀၀ ျပည့့္ႏွစ္ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္မွာမွ ျပင္သစ္ေျမထဲကို ေရြ႕ေျပာင္း အေျခစိုက္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ မ်ိဳးရိုးနာမည္ကိုလည္း သူတို႔ ေမြးရပ္ ေဒသကို အစြဲျပဳၿပီးေတာ့ EIFFEL လို႔ ေခၚတြင္ ေစခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ တိုင္းျပည္ မွာေတာ့ ကေလာင္ အမည္ေနာက္က ကြင္းစကြင္းပိတ္နဲ႔ မႏၱေလးတို႔ ပုတီးကုန္းတို႔ အင္းဝတို႔ ဆိုၿပီး ေမြးဖြားခဲ့ရာ ေနထိုင္ခဲ့ရာ ေဒသ နယ္ေျမေတြကို အျမတ္တႏိုး ထည့္သံုးရင္း အမည္တူ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းၾကတဲ့ သေဘာမ်ိဳးသာပါ၊ သူတို႔ကေတာ့ မ်ိဳးရိုးအမည္ အျဖစ္ အသံုးျပဳတာေပ့ါေလ၊

ျပင္သစ္နယ္ေျမထဲကို သူေကာင္းျဖစ္ခ်င္လို႔ တရြာသို႔ ေျပာင္းလာတဲ့ အီဖယ္ေတာင္တန္းေဒသသား မိဘႏွစ္ပါးကေန ေမြးဖြားလာတဲ့ ေမာင္ရင္ေလးအီဖယ္ဟာ နာမည္ေက်ာ္ၾကား လူသိမ်ားလြန္းလွတဲ့ ေမွ်ာ္စင္ႀကီးတခုကိုတည္ေဆာက္ၿပီး ေမွ်ာ္စင္ကို သူ႔တို႔ရဲ႕ မ်ိဳးရိုးအမည္ေပးလိုက္တဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ မူလလက္ေဟာင္း ေတာင္တန္း အီဖယ္ကေန လူ အီဖယ္ ျဖစ္ခဲ့ရာက မွတဆင့္ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ေမွ်ာ္စင္အီဖယ္အျဖစ္နဲ႔ ကမၻာ့ေပၚမွာ လူသိအမ်ားဆံုး အေက်ာ္ၾကားဆံုး အထင္ရွားဆံုး အမည္တခု ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္၊ ျပင္သစ္ဆိုတာနဲ႔ အီဖယ္အမည္က နပိုလီယံထက္ေတာင္ ပိုသိၾကပါတယ္တဲ့၊

အီဖယ္ဟာ Baccalauréats ေခၚ ျပင္သစ္အထက္တန္း ေအာင္ခဲ့စဥ္အခါက École Polytechnique ေက်ာင္းကိုတက္ဖို႔ အဆင့္မမွီဟု သတ္မွတ္ခံခဲ့ရလို႔ ဒုတိယအဆင့္သာရွိပါတဲ့ École Centrale des Arts et Manufactures ေက်ာင္းကိုသာ တက္ေရာက္ပညာသင္ခြင့္ ရခဲ့သူ တေယာက္ပါ၊ ဒါေပမယ့္ သူဟာ သံမဏိေခတ္မွာ သံမဏိႏိုင္နင္းတဲ့ အင္ဂ်င္နီယာတဦးအျဖစ္ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားခဲ့ပါတယ္၊ သံမဏိဂံုးတံတားေတြ သံထည္အေဆာက္အဦးေတြ တည္ေဆာက္တဲ့ ၿမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာ ပညာက မြန္ဆီယာအီဖယ္ရဲ႕ မူရင္းအလုပ္ပညာလို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္၊ ဟန္ေဂရီႏိုင္ငံ ဘူဒါပက္ၿမိဳ႕က မီးရထား ဘူတာရံုႀကီးရယ္ ျပင္သစ္ျပည္ေတာင္ပိုင္း ေဘာ္ဒိုးၿမိဳ႕က La Passerelle Eiffel တံတား အပါအဝင္ အျခား ႏိုင္ငံေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေတာင္အေမရိကတိုက္က တံတားႀကီးမ်ား အေဆာက္အဦးႀကီးမ်ား အမ်ားအျပားကိုလည္း ဦးေဆာင္ပါဝင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ ပါတယ္၊ အီဖယ္ရဲ႕ အထင္ေပၚ အေက်ာ္ၾကားဆံုး လက္ရာမ်ားကေတာ့ ျပင္သစ္ေတာင္ပိုင္း သံမဏိမီးရထား ဂံုးတံတား ျဖစ္တဲ့ Garabit Viaduct တံတား (၁၈၈၅) နယူးေယာက္ ၿမိဳ႕ေတာ္က Statue of Liberty (၁၈၈၆) ပါရီၿမိဳ႕ေတာ္က Tour Eiffel (၁၈၈၉) တို႔အျပင္ ေပၚတူဂီႏိုင္ငံေပၚတိုၿမိဳ႕က Rio Douro ဒူရိုျမစ္ကူး
သံမဏိေခတ္ဦးမွ Ponte de D. Maria Pia အမည္ရ တံတားႀကီး ျဖစ္ပါတယ္၊ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ရဲ႕ အာရွ အာဆီယံေျမမွာေတာ့ အီဖယ္ လက္စြမ္းျပတည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ တံတားေတြကို ဗီယက္နမ္ျပည္
မွာ ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါတယ္၊ ဗီယက္နမ္ရဲ႕ ေရွးၿမိဳ႕ေဟာင္းတၿမိဳ႕ျဖစ္တဲ့ Hué ၿမိဳ႕ေဟာင္းက Pont Trang Tien တံတားနဲ႔ ဒီကေန႔ ဗီယက္နမ္ေတြရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ တခါတုန္းက ေျမာက္ဗီယက္နမ္ေတြရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္ Hà Nội မွာ ရွိတဲ့ Pont Long Biên တံတားေတြပါ၊ ၁၉၀၀ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္က တည္ေဆာက္ခဲ့တာပါ၊ ေတာင္ဗီယက္နမ္ေတြရဲ႕ Hô-Chi-Minh-Ville ဆိုင္ဂံုၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္းမွာေတာ့ Poste Centrale de Saïgon စာတိုက္ႀကီး အတြင္းသံထည္ လက္ရာမ်ားကို မြန္ဆီယာအီဖယ္ ပါဝင္ျပဳလုပ္ခြင့္ ရခဲ့တာပါ၊ Indochine Française ေခတ္ ၁၈၉၁ ခုႏွစ္မွာ ၿပီးစီးခဲ့ၿပီး ဒီကေန႔မွာေတာ့ သမိုင္းဝင္ခဲ့ပါၿပီ၊

အဲဒီ Ponte de D. Maria Pia သံမဏိဂံုးတံတားႀကီးကို ၁၈၇၇ ခုႏွစ္မွာ စတင္ဖြင့္လွစ္ အသံုးျပဳခဲ့ၿပီး အီဖယ္နဲ႔အတူ လက္ေထာက္အျဖစ္ ပါဝင္တည္ေဆာက္ခဲ့သူကေတာ့ ဘာလင္ၿမိဳ႕သား ဂ်ာမန္လူမ်ိဳး ၿမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာ Théophile Seyrig (1843-1923) ပါ၊ ေနာက္ထပ္၍လည္း Théophile Seyrig ဦးစီးတည္ေဆာက္မႈေတြမွာ အီဖယ္အမည္ မပါဝင္ေတာ့ေပမယ့္ အီဖယ္ရဲ႕ အရိပ္ေတြသာပါ၊

Ponte de D. Maria Pia တံတားႀကီးကို အီဖယ္တို႔ စတင္တည္ေဆာက္ခဲ့တာ လာမယ့္ဂ်န္နဝါရီလ ၂၀၁၆ ဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္းတရာ့ေလးဆယ္ ရွိခဲ့ပါၿပီ၊ စတင္ဖြင့္လွစ္ အသံုးျပဳခဲ့တာကေတာ့ ၁၈၇၇ ခုႏွစ္
ႏိုဝင္ဘာလ ေလးရက္ေန႔ပါ၊ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ သူနဲ႔ကပ္လွ်က္မွာ ေခတ္မီတံတားႀကီး
တစင္း ထပ္မံတည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ Maria Pia တံတား အသံုးျပဳမႈကို ရပ္ဆိုင္းခဲ့ပါတယ္၊ အသံုးမဝင္ေတာ့ေပမယ့္လို႔ မဖ်က္စီးခဲ့ပါဘူး၊ အႏွစ္တရာေက်ာ္သက္တမ္းကြာဟတဲ့ တံတားေဟာင္းႀကီးနဲ႔တံတားသစ္ႀကီးကို ဒူရို ျမစ္ေရျပင္လယ္ကေန ေမာ့ၾကည့္ ျမင္ေတြ႔ရတဲ့ အရသာကေတာ့ ဘာနဲ႔မွကိုႏိႈင္းယွဥ္လို႔ မရႏိုင္ဘူးမတူႏိုင္ဘူးလို႔သာ ေမာင္ရင္ငေတ ေျပာခ်င္ပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာ ေျပာခ်င္တာ တခုရွိတာက ဒူရိုျမစ္ရဲ႕သဘာဝအလွကို တံတားေဟာင္းနဲ႔တံတားသစ္ သမိုင္းအလွက ျဖည့္စြက္လို႔ ေပးေနတယ္လို႔သာ ေမာင္ရင္ငေတထင္ျမင္ယူဆမိရေၾကာင္းကိုပါ၊

Maria Pia တံတားနဲ႔ တၿပိဳင္နက္တည္းမွာလို မြန္ဆီယာ အီဖယ္ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ တံတားတစင္း ေပၚတူဂီမွာ ရွိပါေသးတယ္၊ အဲဒီ Ponte Eiffel သို႔မဟုတ္ Ponte Rodo-Ferroviária de Viana do Castelo အစိမ္းေရာင္တံတားႀကီးကို ၁၈၇၈ ခုႏွစ္မွာ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၿပီး ဒီကေန႔တိုင္ အသံုးျပဳေနဆဲ အီဖယ္လက္ရာ တံတားေဟာင္းႀကီး တစင္း ျဖစ္ပါတယ္၊

တည္ေဆာက္ခဲ့တာေတြထဲက ျပင္သစ္ျပည္မွာ နာမည္ေက်ာ္ၾကားခဲ့တာ တခုကေတာ့ Viaduc de Garabit အနီေရာင္ တံတားႀကီးပါ၊ အဲဒီ တံတား ဆီသို႔သြားဖို႔ရာက ခက္ခဲလွပါတယ္ မဟုတ္ေသာ္လည္းဘဲ တကူးတကသြားမွသာလွ်င္ ေရာက္မွာမို႔ ေမာင္ရင္ငေတ မေရာက္ဖူးေသးပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္လို႔ မွတ္မွတ္ရရ ေျပာရရင္ေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတရဲ႕ ျပင္သစ္ေျမႀကီး နင္းအၿပီး ႏွစ္ရက္ေျမာက္ေန႔မွာ ပထမဦးဆံုးေသာ နားခိုရာေျမကို သြားခဲ့ရစဥ္တုန္း ကေတာ့ ဒီ တံတားႀကီးေပၚက ျဖတ္သန္းသြားခဲ့ဖူးပါတယ္၊ အဲဒီလို ျဖတ္သန္းခဲ့ရဖူးေပမယ့္ ျပင္သစ္ ေဆာင္းေႏွာင္းရာသီ မနက္မိုးလင္းစျဖစ္ေနတာမို႔ တံတားႀကီးနဲ႔ ျမစ္အလွကို ေသခ်ာစြာ ျမင္ေတြ႔ခြင့္
မရခဲ့ပါဘူး၊ ဒီကေန႔ထိတိုင္ေအာင္လည္း အဲဒီရထားလမ္းကို ထပ္မေရာက္ျဖစ္ေတာ့ပါဘူး၊ ေငြေၾကး
အခ်ိန္ အစဥ္ေျပလို႔ အေျခအေနေပးရင္ေတာ့ အဲဒီအနီေရာင္တံတားႀကီးရဲ႕ ေျခရင္း ျမစ္ကမ္းနဖူးက ကေဖးဘာဆိုင္ေလးမွာ ထိုင္ရင္း သဘာဝအလွကို ခံစားၾကည့္ခ်င္ပါေသးတယ္၊

ဒီ Viaduc de Garabit အမည္ေခၚတြင္တဲ့ ျပင္သစ္ျပည္ ေတာင္ပိုင္းမွာ တည္ရွိတဲ့ ဂါရာဘီ သံမဏိ သံေဘာင္ တလမ္းသြား မီးရထားတံတားႀကီးကို ပါရီေမွ်ာ္စင္ႀကီး မတည္ေဆာက္မီ ေလးႏွစ္ေစာၿပီး အီဖယ္ဦးစီးၿပီး တည္ေဆာက္ခဲ့တာပါ၊

အဲဒီတံတားႀကီးေတြနဲ႔ ေခတ္ၿပိဳင္ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ရဲ႕ ေရႊျပည္ေတာ္ ေနာင္ခ်ိဳနဲ႔ ေက်ာက္မဲအၾကား မနၲေလး-လားရိႈး မီးရထား လမ္းမေပၚမွာေတာ့ နာမည္ေက်ာ္ ဂုတ္ထိပ္ တံတားႀကီး တည္ရွိပါတယ္၊ အေမရိကန္ ကုမၼဏီတခုက အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕ေတြအတြက္ တည္ေဆာက္ေပးခဲ့တဲ့ ဂုတ္ထိပ္တံတား က ဂါရာဘီတံတားထက္ ဆယ္ေလးႏွစ္ေက်ာ္မွ်သာေနာက္က်ၿပီး ၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ တည္ေဆာက္ ၿပီးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္၊ အီဖယ္ရဲ႕ ဂါရာဘီ တံတားနီႀကီးက ေပ ၄၀၀ ျမင့္ၿပီး ဂုတ္ထိပ္တံတားက ၃၃၅ ေပ ျမင့္ပါတယ္၊ ၂၂၆၀ ေပ အရွည္ရွိပါတဲ့ ဂုတ္ထိပ္က ၁၈၅၄ ေပ ရွည္တဲ့ ဂါရာဘီတံတားထက္ ေပ ၄၀၀ ပိုၿပီး ရွည္လွ်ားပါတယ္၊ အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕ေခတ္မွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ဂုတ္ထိပ္တံတားႀကီးက အီဖယ္ေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းကာလ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္တရာေက်ာ္က ေရႊျပည္ေတာ္ႀကီးမွာ တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ေခတ္မီတံတားႀကီးတစင္းအျဖစ္ ဒီကေန႔တိုင္ ဂုဏ္ယူစရာလို႔သာ မွတ္ယူမိပါတယ္၊ အဲဒီလို သံမဏိ ဂံုးတံတားႀကီးေတြ တည္ေဆာက္ရင္း လူသိမ်ားလာတဲ့ အီဖယ္ကို ကမၻာေက်ာ္ေစမယ့္ အခြင့္အေရး တခု ေပးလာပါတယ္၊ အႏွစ္တရာျပည့္ ဘားစတီးအက်ဥ္းေထာင္ကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့တဲ့ အထိမ္းအမွတ္ အျဖစ္ Exposition Universelle de Paris 1889 ေခၚတဲ့ World's Fair ျပပြဲႀကီးကို ပါရီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ လက္ခံ က်င့္ပရာမွာ အီဖယ့္စိတ္ႀကိဳက္ သံမဏိေမွ်ာ္စင္ႀကီးတခု တည္ေဆာက္ခြင့္ ရခဲ့တာပါ၊ တိုတို ေျပာရရင္ေတာ့ ပါရီအိစ္စ္ပိုျပပြဲအတြက္ ေခတၱခဏပါဆိုၿပီး တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ အဲဒီ အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ ႀကီးဟာ အႏွစ္တရာေက်ာ္ၾကာထိတိုင္ တည္ရွိေနၿပီး လာမယ့္ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔မွာ ၁၂၇ ႏွစ္တိုင္ သက္ေတာ္ရာေက်ာ္ရွည္လာပါၿပီ၊ ေရေဘး ေလေဘး မီးေဘး မင္းေဘး ကင္းေဝးပါတဲ့ ပါရီၿမိဳ႕ေတာ္ ႀကီးမွာ (အကယ္၍ တယ္ရိုရစ္ေဘးသာ ကင္းေဝးမယ္ ဆိုပါက) ေနာက္ထပ္လည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ
တည္ရွိေနလိမ့္ ဦးမယ္လို႔ ေမာင္ရင္ငေတ အတပ္ ေျပာရဲပါတယ္ ခင္ဗ်ာ၊

အီဖယ္ရဲ႕အီဖယ္အမည္နဲ႔ အေက်ာ္ၾကားဆံုးကေတာ့ La Tour Eiffel သို႔မဟုတ္ La Dame de Fer အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ပါ၊ အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ အပြားေပါင္း ေသာင္းေျခာက္ေထာင္ ရွိေပမယ့္ ဒီ အီဖယ္ကေတာ့ အီဖယ္လို႔သာပါလို႔ မွတ္ခ်က္ခ်ၾက လူေျပာမ်ားၾက ပါတယ္၊

အီဖယ္ ေမွ်ာ္စင္ႀကီးကို ျပင္သစ္လို La Dame de Fer လို႔ တင္စား ေခၚေဝၚၾက ေရးသားၾကပါတယ္၊
La Dame de Fer ေခၚ The Iron Lady ဆိုတာက အဂၤလိပ္ လူမ်ိဳး အမ်ိဳးသမီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း
မာဂရက္သက္ခ်ာရဲ႕ ရုပ္ရွင္ကားအမည္ မဟုတ္ပါဘူး၊ La Dame de Fer ဆိုတာက ေမွ်ာ္စင္ႀကီးကို
သံမဏိအတိနဲ႔ ေဆာက္ထားတာမို႔လို႔ သံမဏိေလဒီလို႔ တင္စား ေခၚၾကဟန္ တူပါတယ္၊ ဒီေနရာမွာ အခ်က္တခုေတြ႔မိတာက ျပင္သစ္ေတြဟာ ေမွ်ာ္စင္ကိုသာ သံမဏိေလဒီလို႔ အမည္တပ္ၿပီးေခၚေဝၚ ၾကေပမယ့္ ေမွ်ာ္စင္ႀကီးပထမထပ္ ပတ္ပတ္လည္မွာ ဂုဏ္ျပဳေရးထြင္းထားခဲ့တဲ့ ၁၉ ရာစုႏွစ္ ကာလ ေစာေစာပိုင္းက ထင္ရွားခဲ့ၾကတဲ့ ၇၂ ေယာက္ေသာ ျပင္သစ္လူမ်ိဳး အင္ဂ်င္နီယာနဲ႔သိပၸံပညာရွင္မ်ား စာရင္းမွာ အမ်ိဳးေကာင္းသမီး နာမည္တခုမွ မပါရွိပါဘူးတဲ့၊ စာရင္းဝင္ႏိုင္တဲ့ အမ်ိဳးသမီး အနည္းဆံုး ႏွစ္ဦးေတာ့ ရွိပါသတဲ့၊ အဲဒီႏွစ္ဦးထဲက တဦးကေတာ့ Elasticity Theory ကို ေတြ႔ရွိတီထြင္ခဲ့သူ ပါရီ ၿမိဳ႕သူ Marie-Sophie Germain (1776-1831) ျဖစ္ပါတယ္တဲ့၊ဒါေပမယ့္လည္း သူမက အမ်ိဳးသမီး တဦး ျဖစ္ေနခဲ့လို႔ အီဖယ္ ဦးေဆာင္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့ ၇၂ ေယာက္ စာရင္းကေန ဖယ္ရွားခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ ပါတယ္တဲ့၊ အဲဒီေခတ္က လူသားအခ်င္းခ်င္း ခြဲျခားမႈ တခုသာ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းပါ၊

ျပင္သစ္ႏိုင္ငံလို႔ ဆိုလိုက္တာနဲ႔ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ ဗမာလူမ်ိဳး အားလံုးဟာ ပဲရစ္ၿမိဳ႕နဲ႕ အီဖယ္တာဝါ ကိုသာ ေျပးလို႔ ျမင္လိုက္ၿပီးသားပါ၊ အားလံုး သိေလာက္ေအာင္လည္း အီဖယ္တာဝါဟာ ထူးျခားလွ ပါတယ္၊ ထရိုကာဒီယို ေမထရို ဘူတာ အတက္ ဘယ္ဘက္ျခမ္းက ကြယ္ေနတဲ့ အေဆာက္အဦးကို ေက်ာ္လိုက္တာနဲ႔ ထရိုကာဒီယိုရင္ျပင္ေပၚကေန အီဖယ္ကို လွမ္းျမင္ေတြ႔လိုက္ရတဲ့အခါမွာ လူေတြ အားလံုးရဲ႕ အာေမဍိတ္အသံ ” ဟာာာ .. … …... .. ေဟးးးးး ” ဆိုတာကို တညီတညြတ္တည္းလိုလို္ ၾကားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္၊ လိုက္ ပို႔ခဲ့ဖူးသမွ် ေရာက္ခဲ့ဖူးသမွ် တျခားေသာ ေနရာေတြမွာေတာ့ အဲလိုမ်ိဳး ၾကားရခဲလွ ပါတယ္၊ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္လည္း အဲဒီကိုေရာက္ရင္ လြတ္လပ္စိတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚခံစားရပါ တယ္၊ ေမွ်ာ္စင္ရဲ႕ျမင္ကြင္းကို အေပၚစည္းက အတားဆီးမဲ့ တေမွ်ာ္တေခၚျမင္ေတြ႔ခြင့္ ရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္မွာပါ၊ အဲဒါေၾကာင့္လည္း ေမွ်ာ္စင္တည္ေဆာက္ၿပီးကာလမွာ မူလကရွိခဲ့တဲ့ ထရိုကာဒီယိုရင္ျပင္ အေဆာက္ဦးေဟာင္းကိုဖ်က္ၿပီး အေသအခ်ာ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္၊ အရင္ ေမာင္ရင္ငေတ ပါရီေျမေရာက္ခါစ အခ်ိန္ေတြကဆို အားအားရွိ ပ်င္းပ်င္းရွိ အခ်ိန္ေတြ ပိုေနသခိုက္ အဲဒီ ေမွ်ာ္စင္တဝိုက္နဲ႔ စဲန္းျမစ္နေဘး တေယာက္တည္းထိုင္လို႔ လြမ္းခ်င္းေတးေတြ ဖြဲ႔သီ ေနခဲ့ရခ်ိန္ ေတြေပ့ါ၊ ဒီကေန႔ ကာလလို ဂ်ီေတာ့ခ္ေတြ ခ်တ္တင္ေတြ ဖဘေတြ ဗိုက္ဘာေတြ အင္တာနက္ေတြ ေခတ္မွ မဟုတ္တာေနာ္၊ ကိုယ္ပိုင္အမည္းေရာင္ ခပ္ခ်ာခ်ာ ဟန္းဖုန္းေလးကလည္း ေခၚသူမဲ့ဘဝနဲ႔ တခါတခါ ဖုန္းမည္သံ ၾကားလိုက္ရရင္ ဝမ္းသာလို႔ ထခုန္ခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္ေလးေတြေပ့ါ၊

ေလွခါးအထစ္ေပါင္း ၁၆၆၅ ထစ္ရွိၿပီး အထပ္ ၈၀ တိုက္တလံုးအျမင့္နဲ႔ ညီမွ်ေလာက္ပါတဲ့ အျမင့္ေပ ၁၀၆၃ ရွိတဲ့ အီဖယ္တာဝါကို တည္ေဆာက္ခဲ့တာ အခုဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္း တရာႏွစ္ဆယ့္ ခြန္ႏွႏွစ္တိုင္ ရွိခဲ့ပါၿပီ၊ ေဆာက္လုပ္စဥ္အခါက Exposition Universelle de Paris 1889 အတြက္ကို ရည္ရြယ္ၿပီး ေဆာက္လုပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ေပမယ့္ အခုအခါမွာေတာ့ ကမၻာအရပ္ရပ္ကို သြားဖူးခ်င္ ေရာက္ဖူးခ်င္ၾကတဲ့ သူေတြ အားလံုးအတြက္ ပထမဆံုး ေရာက္ဖူးခ်င္ၾကတဲ့ အဓိက အေဆာက္အဦးတခု ျဖစ္လာခဲ့ပါၿပီ၊ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့တဲ့ ၁၈၈၉ ခုႏွစ္ကေန ဒီကေန႔အထိ ဒီေမွ်ာ္စင္ႀကီးကို တက္ေရာက္ခဲ့ဖူးသူ စုစုေပါင္း သန္း ၂၅၀ ေက်ာ္ ရွိခဲ့ပါၿပီတဲ့၊ အခုႏွစ္ပိုင္းေတြမွာေတာ့ တႏွစ္ပ်မ္းမွ် လူေပါင္း ၇ သန္း တက္ေရာက္ ခဲ့တာမွာ ၇၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းက ႏိုင္ငံျခားသား ကမၻာလွည့္ေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္၊ ေမာင္ရင္ငေတ ကေတာ့ ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ျဖစ္ျဖစ္ ၾကံဳႀကိဳက္ရင္ ၾကံဳႀကိဳက္သလို အေပၚထပ္ကိုေရာက္ေအာင္ တက္ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ အေပၚကိုတက္ဖို႔ရာက ေပးရမယ့္ ေငြေၾကးတန္ဖိုးက မနည္းတာေၾကာင့္ ေမွ်ာ္စင္ေျခရင္း ျမက္ခင္းျပင္ေပၚမွာ ထိုင္လို႔ ႀကိဳတင္ဝယ္ယူလာခဲ့တဲ့ (ေစ်းခပ္ေပါေပါ) ဘီယာဗူးကို ဖြင့္ေသာက္ရင္း ေမွ်ာ္စင္ႀကီး ထိပ္ဖ်ားက တိမ္ေတြကို ျမက္ခင္းျပင္ကေန ေမာ့ၾကည့္ရတဲ့ အရသာကလည္း ဘီယာနဲ႔ လိုက္ဘက္ ေကာင္းမြန္လွေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ာ၊ ေမာင္ရင္ငေတရဲ႕ ဇိမ္ခံနည္းထဲက တနည္းေပ့ါဗ်ာ၊

ဦးစီးေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ မြန္စီယာအီဖယ္ကေတာ့ ေမွ်ာ္စင္ႀကီး ေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ဘာေတြကို ဘယ္ေလာက္မ်ား အက်ိဳးအျမတ္ရခဲ့သလဲလို႔ မသိႏိုင္ေပမယ့္ အီဖယ္တာဝါ ေမွ်ာ္စင္ထိပ္ဖ်ားနားက အေပၚဆံုးထပ္ဆီသို႔ ေႏြဦးရာသီ သို႔မဟုတ္ အားလပ္ရက္ေႏြ ေနပူပူႀကီးမွာ တေယာက္တက္ခ ၁၄ ယူရိုေပးၿပီး (အခု ၂၀၁၆ ႏွစ္ဆန္းမွာ ၁၇ ယူရို ေစ်း ေပါက္ေနပါၿပီ၊) အေပၚဆံုးထိ တက္ရဖို႔အတြက္ ေမွ်ာ္စင္ႀကီး ေလးဘက္ေလးတန္ တန္းစီတိုးလို႔ေနၾကသူမ်ားဟာ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ ခပ္ငယ္ငယ္က ျပည္သူ႔ဆိုင္ေတြမွာ ႏို႔ဆီသၾကားထုပ္ဖို႔ တန္းစီခဲ့ရသလိုလို႔သာ ထင္ေရာင္ ျမင္မိပါတယ္၊ ပ်မ္းမွ်ျခင္း လူတေယာက္ကို တဆယ္ယူရို ဆယ္ေယာက္တရာ တေထာင္ကို တေသာင္းႏႈန္း လူ ၇ သန္းေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ သန္း ၇၀ ေက်ာ္ ဝင္ေငြ ရရွိခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီေမွ်ာ္စင္ကို ခုအခ်ိန္မွာ တည္ေဆာက္မယ္ဆိုခဲ့ရင္ ေဒၚလာသန္း ၄၈၀ သာ ကုန္က်မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္လို႔ သန္းတေထာင္ ႏွစ္ေထာင္မက အကုန္က်ခံ ေဆာက္ပါမယ္ဆိုခဲ့ရင္လည္း ဒုတိယ တတိယ အီဖယ္ အျဖစ္နဲ႔သာ တည္ရွိၿပီး မူလပထမဆိုတဲ့ တန္ဖိုးကိုေတာ့ မီွႏိုင္မယ္ မထင္ေၾကာင္းပါ၊ အေမရိကန္တို႔ ဂ်ပန္တို႔ အခု ေနာက္ဆံုး ေပါက္ေဖာ္တို႔ရဲ႕ ျပည္ႀကီးမွာ ပါရီရပ္ကြက္ အီဖယ္ဆိုၿပီး တည္ေဆာက္လို႔ ေနၾကေပမယ့္ အပြားကေတာ့ အပြား အဆင့္မွ်သာ ရွိမွာပါ၊ ေရွးေဟာင္းတန္ဖိုး ပထမတန္ဖိုးေတြပါ၊ ေမွ်ာ္စင္ ေဆးအေရာင္ကေတာ့ ေျခာက္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ ေျပာင္းခဲ့တယ္ ဆိုေပမယ့္ မူလလက္ေဟာင္း သံမဏိအေရာင္ကေန ထူးထူးျခားျခားႀကီးေျပာင္းလဲျခင္း မရွိခဲ့ပါဘဲ မူလအေရာင္အညိဳေရာင္ကေန ေသြဖယ္မသြားပါဘဲ မူလပထမအေရာင္နီးပါးအတိုင္း ရွိေနဆဲပါလို႔ ေတြ႔မွီခဲ့သူေတြက ေျပာပါတယ္၊ သို႔ေသာ္လည္း ေမွ်ာ္စင္ႀကီးတခုလံုးကို ေဆးအေရာင္ေျပာင္းလဲ သုတ္ခ်င္သူေတြကလည္း သီးသန္႔ နီျဖဴျပာ အုပ္စုတစုအျဖစ္ ဒီကေန႔တိုင္ေအာင္ ရွိေနပါေသးသတဲ့၊

၁၈၈၉ ခုႏွစ္ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔ အီဖယ္ ေမွ်ာ္စင္ ဖြင့္လွစ္ၿပီးလို႔ မၾကာခင္မွာ အေမရိကန္ျပည္သား
တီထြင္မႈပညာရွင္ႀကီး Thomas Alva Edison အက္ဒီဆင္ (၁၈၄၇-၁၉၃၁) တေယာက္ ပါရီ World Exposition ျပပြဲႀကီးကို ေရာက္လာပါတယ္၊ သူ တီထြင္ထားတာေတြကို ျပသဖို႔ရယ္နဲ႔ အီဖယ္တာဝါ အေပၚ တက္ၾကည့္ခ်င္စိတ္နဲ႔ လာခဲ့တာပါဆိုၾကပါတယ္၊ အဲဒီ Exposition Universelle de Paris ပြဲ ႀကီးက အဲဒီအခ်ိန္က အႀကီးက်ယ္အခမ္းနားဆံုး ျဖစ္ခဲ့တာကလည္း သူတို႔လိုတီထြင္သူေတြေၾကာင့္ သာပါ၊ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကတဲ့ ေနရာကေတာ့ ေမွ်ာ္စင္ထိပ္ဖ်ား တတိယထပ္ မီတာ ၂၈၀ အျမင့္က အီဖယ္ရဲ႕ရံုးခန္းက်ဥ္းေလး အထဲမွာပါ၊ အယ္ဒီဆင္ တီထြင္ခဲ့တဲ့ ဓါတ္ပံုရုိက္စက္ ေမာ္ဒယ္
အသစ္ကို အီဖယ္အား စမ္းသပ္ျပသခဲ့တယ္လို႔ အဆိုရွိခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဂ်ာမန္ႏြယ္ဖြား
ျပင္သစ္ႀကီး မြန္ဆီယာ အီဖယ္ (၁၈၃၂-၁၉၂၃) က အသက္ ၅၇ ႏွစ္ ရွိႏွင့္ၿပီး အေမရိကန္ျပည္သား
နယ္သာလန္ႏြယ္ဖြား မစၥတာ အက္ဒီဆင္က ၄၂ ႏွစ္ ရွိပါၿပီ၊ ကမၻာေက်ာ္ေတြ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ သမိုင္းပါ၊

အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ဟာ ၁၈၈၉ ခုႏွစ္ စတင္ဖြင့္လွစ္ခ်ိန္ကစလို႔ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္ထိ ႏွစ္ေပါင္း ေလးဆယ္တိုင္ ကမၻာ့အျမင့္ဆံုး အေဆာက္အဦး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒီ ေသာမတ္အက္ဒီဆင္လို ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးေတြေတာင္
ေရာက္ဖူးခ်င္ တက္ဖူးခ်င္ခဲ့ပါတဲ့ အီဖယ္တာဝါႀကီးက ကမၻာေက်ာ္ေနတာ မထူးဆန္းလွပါဘူးလို႔သာ
ေမာင္ရင္ငေတ ေျပာခ်င္ပါတယ္၊ အဲဒါေၾကာင့္ တစကၠန္႔ ႏွစ္မီတာႏႈန္းထားနဲ႔ တက္လိုက္ဆင္းလိုက္ သြားေနတဲ့ ဓါတ္ေလွကားႀကီးေတြကို ေမာင္ရင္ငေတ ျမက္ခင္းျပင္ကေန ေမာ့ၾကည္မိတိုင္း ေက်းဇူး
တင္ေနမိတာက အီဖယ္ကိုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊ ဟစ္တလာႀကီးကိုပါ၊ သူဖ်က္စီးခြင့္ မရလိုက္လို႔သာ
ေမာင္ရင္ငေတတို႔ အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ႀကီးကို ေတြ႔ခြင့္ရခဲ့တာ မဟုတ္ပါလား၊
အဲဒီလိုသံမဏိေခတ္ဦးက တံတားႀကီးေတြ အေဆာက္အဦးႀကီးေတြကို တည္ေဆာက္ခဲ့ရာမွာ ပါဝင္ လက္စြမ္းျပခြင့္ ရခဲ့ပါတဲ့ မြန္ဆီယာအီဖယ္ရဲ႕ ေနာက္ထပ္ အေက်ာ္ၾကားဆံုးေသာ လက္ရာတခု ရွိပါ ေသးတယ္၊ အဲဒါကေတာ့ ေလဘာတီ ရုပ္တုလို႔ ဆိုလိုက္ရင္ လူတိုင္းလို သိၾကမွာပါ၊

မြန္ဆီယာအီဖယ္ ပါဝင္တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ ကမၻာေက်ာ္လက္ရာ အေမရိကန္လြတ္လပ္ေရးေၾကညာ စာတမ္း ႏွစ္တရာျပည့္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ျပင္သစ္ကလက္ေဆာင္ေပးခဲ့တဲ့ ၁၅၁ ေပ အျမင့္ရွိတဲ့ Statue de la Liberté ေလဘာတီ ရုပ္ထုပါ၊ အေမရိကန္ျပည္ နယူးေယာက္ ၿမိဳ႕မွာ ရွိပါတယ္၊ အဲဒီ ေလဘာတီရဲ႕ အတြင္းထဲက သံထည္ပိုင္း ဆိုင္ရာေတြကို အီဖယ္က တာဝန္ယူ တည္ေဆာက္ခဲ့တာ ပါ၊ မူလပထမက အဲဒီ ေလဘာတီရွိရာ ကမ္းေျခကို ေရာက္ရွိလာသူေတြ ေလဘာတီကို ျမင္ေတြ႔ခြင့္ ရသူေတြဟာ လြတ္လပ္ျခင္းေတြ အျပည့္အဝခံစားရမယ့္ သေကၤတအျဖစ္ပါ၊ ကမၻာ့လူသားအားလံုး အေမရိကေျမမွ ႀကိဳဆိုပါတယ္ဆိုတဲ့ သေကၤတေတြကို ကိုယ္စားျပဳထားခဲ့ေပမယ့္ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေခတ္ႀကီးမွာေတာ့ အေမရိကဟာ စိမ္းကားတဲ့အသြင္ေဆာင္လို႔ လာေနပါၿပီ၊ ေလဘာတီ ရုပ္ထုႀကီး ကေတာ့ ေနာက္က်သားေတြကို သနားၾကည့္ ၾကည့္ေတြနဲ႔ မင္းတို႔ကြာ ဒီကိုလာတာ သိပ္ေနာက္က် သကိုးလို႔ ေျပာေနသလိုလို ငါလည္း စိတ္ကုန္ေနၿပီကြာ အိမ္ျပန္ခ်င္ၿပီကြာလို႔ ေျပာေနသလိုလို ပါလို႔ စာတပုဒ္မွာ ေမာင္ရင္ငေတ ဖတ္ခဲ့ဖူးပါတယ္၊ ေမာင္ရင္ငေတ လက္ရွိကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ ပတ္စ္ပိုစ့္ မဟုတ္တဲ့ ခရီးသြားလာခြင့္ စာအုပ္ကေလးကေတာ့ မင္းကြာ ပိုက္ဆံေတြ အကုန္ခံၿပီး သြားဖို႔ လာဖို႔ လုပ္မေနပါနဲ႔ ငါ့ရင္ဘတ္ေပၚမွာ ဘာတံဆိပ္မွ ထုစရာ မလိုဘဲနဲ႔ မင္းသြားခြင့္ရထားတဲ့ ေနရာေတြကို အရင္သာ သြားပါကြာတဲ့၊ သြားခြင့္ရထားတဲ့ေနရာေတြ မင္းမွာအမ်ားႀကီး ရွိေနတာပါတဲ့၊ မင္းသြားလို႔ ရတာ ျမန္ျမန္ေလး သြားထားကြတဲ့၊ ၾကာရင္မင္းတို႔သြားဖို႔က တစတစပိုၿပီး ခက္လာဖို႔သာ ရွိပါသတဲ့ ဗ်ာ၊ ေမာင္ရင္ငေတလည္း ဘာကို ျပန္ေျပာနိုင္မွာလဲ ေနာ္၊ ဟုတ္ကဲ့ပါ ခင္ဗ်ာေပ့ါ၊

ေမာင္ရင္ငေတ ဆိုတဲ့ေကာင္က နာမည္ေက်ာ္ၾကား လူသိမ်ားၿပီး ထင္ရွားသူမွ မဟုတ္တာဆိုေတာ့ အေမရိကန္ ဗီဇာရဖို႔ မလြယ္ကူလွပါဘူး၊ ေငြကုန္မယ္ စိတ္ရႈတ္မယ္ ေနာက္ၿပီး ရီဂ်က္အထိခံရမယ္၊ ထိလည္း ထိၿပီးပါၿပီ၊ ကုန္တာလည္း ကုန္ခဲ့ၿပီးပါၿပီ၊ သူတို႔ကလည္း စလို႔ေလွ်ာက္မယ္ဆိုကတည္းက မရပါက ေငြျပန္အမ္းမည္ မဟုတ္ပါဆိုတဲ့ မဟာ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းႀကီးေတြနဲ႔ ခ်ည္ၿပီးတုတ္ၿပီးသာ အပိုင္ရိုက္ ေငြကိုယူထားတာပါ၊ အရင္းရွင္စီးပြားေရးသမားေတြရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္လွပါတဲ့ ဗီဇာ စီးပြားေရးေပ့ါဗ်ာ၊ အဲဒါေတာင္မွ ေမာင္ရင္ငေတတို႔လို သြားလည္ခ်င္တဲ့အေကာင္ေတြေရာ အေျခခ် ေနထိုင္ခ်င္တဲ့ ေျမာက္မ်ားစြာေသာသူေတြဟာ ေငြေပးဖို႔ တန္းစီေနတာ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ရွိေနဆဲပါဗ်ာ၊ မယံုမရွိပါနဲ႔၊ သံရံုးဗီဇာဆက္ရွင္ကို သြားၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္၊ တႏွစ္တႏွစ္ကို အေမရိကန္ အစိမ္းေရာင္ ကဒ္ျပားေလွ်ာက္ဖို႔ ပြဲစားေတြ ဧဂ်င္စီေတြ ပံုစံမ်ိဳးစံုနဲ႔ ေသြးေဆာင္ ေနၾကတာကိုလည္း အြန္လိုင္းမွာ လူတကာ သိပါတယ္၊ ဟဲဟဲ ေမာင္ရင္ငေတလည္း ဘယ္ေနမလဲ ေခတ္မီသူတိုင္း အစိမ္းေရာင္ကဒ္ ေလွ်ာက္ဖူးသည္ထဲမွာ ပါခဲ့ဖူးတာေပ့ါဗ်ာ၊ အခုေတာ့ လာပါလာပါဖိတ္ေခၚေနရင္ေတာင္မွ ေတာ္ပါၿပီ အေမရိကရယ္၊ ဆူရွီလည္း မလိပ္ရေစနဲ႔ေတာ့၊ ေဟာဒီ ငါရဲ႕ ျပင္သစ္မွာ ေအးခ်မ္းစြာ ေနပါရေစလို႔၊

အဲဒီလို နယူးေယာက္ၿမိဳ႕သူႀကီးလံုးလံုးျဖစ္သြားခဲ့တဲ့ မဒမ္ ေလဘာတီႀကီးကို သြားေရာက္လို႔ မေတြ႔
ႏိုင္ေပမယ့္လို႔လည္း ပါရီၿမိဳ႕လယ္တေလွ်ာက္ ျဖတ္သန္း စီးဆင္းသြာတဲ့ စဲန္းျမစ္ရဲ႕ အလယ္ကၽြန္းသူ မဒ္မြာဇယ္ ေလဘာတီေလးကိုေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတ မၾကာခဏဆိုသလို သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုႏိုင္ခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္၊ အဲဒါနဲ႔ဘဲ ေက်နပ္ပါတယ္ေလ၊

မေနတတ္ရင္လည္း မေက်နပ္စရာေတြသာ ပိုမ်ားလာလိမ့္မယ့္ ေလာက မဟုတ္ပါလား၊

၁၈၈၅ ခု ဂၽြန္လ ၁၇ ရက္ေန႔မွာ ေလဘာတီ ရုပ္တုႀကီးက အေမရိကန္ နယူးေယာက္ ဆိပ္ကမ္းကို ေရာက္ရွိခဲ့တာ ျဖစ္လို႔ ႏွစ္ေပါင္း ၁၃၀ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္၊ စိုက္ထူၿပီးစီးလို႔ ဖြင့္ပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့တာက ၂၈ ရက္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၈၈၆ ခုႏွစ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္၊

ေမာင္ရင္ငေတ့ အၾကမ္းဖ်င္းမွတ္သားနည္းပညာအရ ဆိုရရင္ေတာ့ အီဖယ္ထက္ ေလဘာတီရုပ္တု ႀကီးက ၂ ႏွစ္ခြဲခန္႔ အသက္ႀကီးပါတယ္၊

မဒ္မြာဇယ္ ေလဘာတီေလးေတြနဲ႔ မဒမ္ ေလဘာတီႀကီးရဲ႕ အေၾကာင္းေတြကိုေတာ့ သီးျခားစီ ေရးမွ သာလွ်င္ ျပည့္စံုႏိုင္မွာမို႔လို႔ သီးျခားေရးဖို႔ က်ိဳးစားပါမယ္၊

မိုးမခအြန္လိုင္းမွာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာက ေရးသားခဲ့တဲ့ **ပါရီ အီဖယ္ ေလဘာတီ* ** စာစုေလးကို
လိုအပ္တာေတြ ျပန္လည္ ျဖတ္ညွပ္ကပ္လုပ္ရင္း ထပ္မံ ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့တာေလးေတြကို မြမ္းမံခ်ယ္သလို႔ ေကာင္းသထက္ေကာင္းေအာင္ ျပည့္စံုသထက္ျပည္စံုေအာင္ က်ိဳးစားေပမယ့္ ေနာက္ထပ္တခါ ထပ္
မံလို႔ ျဖတ္ညွပ္ကပ္ျဖစ္ဦးမယ္ ဆိုရင္လည္း ျဖတ္စရာ ညွပ္စရာ ကပ္စရာေတြ ထပ္မံေပၚလာလိမ့္မယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ မယံုမရွိပါဘူးေလ၊ အဲဒီေတာ့လည္း ျဖတ္ ညွပ္ ကပ္ ေလ ဦး ေပ့ါ၊

အမွန္တကယ္ကေတာ့ ဒီစာစုဟာ မြန္ဆီယာအီဖယ္ရဲ႕အေၾကာင္း မွတ္ဖြယ္ရာရာစာစု တခ်ိဳ႕လို႔သာ ေျပာမယ္ဆိုလာခဲ့ပါရင္လည္း မမွားေပဘူးေပါ့ ခင္ဗ်ာ၊

အားလံုးကို ေက်းဇူး အထူး တင္ရွိပါတယ္ ခင္ဗ်ား၊

(မိုးမခ အြန္လုိင္းစာမ်က္ႏွာတြင္ ေအာက္တိုဘာ ၃၁၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကပါ၀င္ခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါးအား ေမာင္ရင္ငေတ ျဖတ္ညွပ္ကပ္၍ ျဖည့္စြက္ မြမ္းမံတင္ဆက္ပါသည္)