ကင္ဆာကုိ အံတုႏုိင္ေသာ အေရးၾကီးဆုံး အခ်က္(၁၀)

ယေန့ ကမၻာမွာ ေၾကာက္စရာ အေကာင္းဆုံးၿဖစ္ေသာ ကင္ဆာေရာဂါသည္ ၿဖစ္ပြားမႈႏွုန္း အလြန္းတုိးပြားလာသည္ႏွင့္အမွ် ေရာဂါ ေ၀ဒနာအား ဆုိးရြားစြာ ခံစားေနရသူမ်ား အလြန္မ်ားၿပားလာခဲ ့သည္ ။ အမွန္မွာ တစုိက္မတ္မတ္ အေလးထားဂရုစိုက္ပါ ကင္ဆာကုိ လြယ္ကူစြာ ၾကိဳတင္ ေရွာင္ရွား ႏုိင္ပါသည္ ။ ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ပြားေစႏိုင္ေသာ အခ်က္မ်ား ၊ ကင္ဆာေရာဂါ ေ၀ဒနာဆုိးၾကီးအား ေရွာင္ရွား ႏုိင္ေသာ အၾကံၿပဳခ်က္မ်ားမွာ ေအာက္ပါ အတုိင္းၿဖစ္ပါ၏ ။

(၁၀) ေရစစ္သုံးပါ

မိမိ ကုိယ္တုိင္ ကင္ဆာကုိ ၿပိဳကြဲေစႏုိင္သည့္ ကာစီနုိဂ်င္ ႏွင့္ ေဟာ္မုန္းစေသာ ဓာတုဇီ၀ အရင္းအၿမစ္ ၿဖစ္ႏုိင္ပါသည္ ။ မိမိ၏ က်န္းမာေရး အသိပညာႏွင့္ အေၿခခံ လုိအပ္ခ်က္အတြက္ မိမိ ကုိယ္တုိင္ႏွင့္ အၿခား က်န္းမာေရး အဖြဲ ့အစည္းမ်ားႏွင့္လည္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္သင့္သည္ ။ ေသာက္သုံးေရသည္ လူ ့ ခႏၶာကုိယ္အတြက္ အေရးၾကီးေသာ စစ္ထုတ္ပစၥည္း ၿဖစ္သလုိ မလုိလားအပ္ေသာ အမႈန္အမႊားႏွင့္ ဓာတု ပစၥည္းမ်ားကုိလည္း စစ္ထုတ္ေပးႏုိင္သည္ ၊ ထုိ့ေၾကာင့္ မိမိ ေသာက္သုံးေသာ ေသာက္ေရသည္ သန့္စင္ေနရန္ ပလတ္စတစ္ကဲ့သုိ့ေသာ ဗူးမ်ား နွင့္ ယူငင္ေသာက္သုံးၿခင္း မၿပဳလုပ္ပဲ ေရစစ္မ်ား ထည့္သြင္းထားေသာ စတီးလ္ ႏွင့္ ဖန္ခြက္ မ်ားၿဖင့္ အသုံးၿပဳရန္ သင့္ေတာ္သည္ ။ ၄င္းက အမႈန္အမႊားႏွင့္ ဓာတုပစၥည္း အညစ္အေၾကးမ်ားကုိ စုပ္ယူ အနည္ထိုင္ေစေသာေၾကာင့္ ေရစစ္ပါေသာ ေရခြက္ ေရဗူးမ်ား သုံးစြဲသင့္သည္ ။

(၉) မွန္ကန္စြာ စားသုံးပါ

ပူၿပင္းေသာ အပူခ်ိန္တြင္ က်က္ေအာင္ ကင္ထားေသာ သားငါးမ်ား ႏွင့္ မီးေသြးၿဖင့္ ကင္ေသာ အသားမ်ားတြင္ ကင္ဆာၿဖစ္ေစႏုိင္ေသာ heterocyclic amines မ်ား ထြက္ေပၚေစႏုိင္ေသာ ေၾကာင့္ ဤသုိ့ေသာ အစားအစာမ်ားကုိ ေရွာင္းရွားသင့္သည္ ။

(၈) ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ

ေရသန္႔ေသာက္သံုးျခင္းႏွင့္ အျခားအရည္ရႊမ္းေသာ သစ္သီးမ်ား စားသံုးျခင္းျဖင့္ ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာ ၿဖစ္ႏုိင္ေခ် နည္းပါးေစႏုိင္သည္ ။ ကင္ဆာၿဖစ္ေစႏုိင္ေသာ အရာမ်ား စုပုံလာၿခင္းကုိ ေလ်ာ့နည္းေစကာ ၄င္းတုိ႔ကုိ ဆီးအိတ္ဆီသုိ႔ လ်င္ၿမန္စြာ စီးဆင္းသြားေစရန္ ကူညီေပးသည္ ။ ထုိ႔ၾကာင့္ ေရကုိ တစ္ေန ့လ်ွင္ အနည္းဆုံး (၈) ဖန္ခြက္ ၿပည့္ေအာင္ ေသာက္သင့္သည္ ။

(၇) ကုိယ္လက္ ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ပါ

မိမိႏွင့္ သင့္ေလ်ာ္ေသာ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ( ဥပမာ အပတ္စဥ္တုိင္း ၂ နာရီခန္ ့ လမ္းသြက္သြက္ ေလွ်ာက္ေပးၿခင္း) သည္ ရင္သားကင္ဆာၿဖစ္ႏုိင္ေခ် အႏၱရာယ္ကုိ ၁၈% ေလ်ာ့က်ေစႏုိင္သည္ ။ ကခုန္ေလ့က်င့္ခန္းကဲ့သို႔ေသာ ေလ့က်င့္ခန္းသည္ ရင္သားကင္ဆာ၏ အေၾကာင္းရင္းၿဖစ္ေသာ estrogen ကုိ ထုတ္ေပးသည့္ အဆီပုိ္အဆီညစ္မ်ားကုိ ေကာင္းမြန္စြာ ေလာင္းကြ်မ္းေစနုိင္သည္ ။

(၆)ရင္သားသိပ္သည္းဆ

လတ္တေလာ ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ mamograms ေခၚ ရင္သား သိပ္သည္းဆကုိ တုိင္းတာၿခင္းၿဖင့္ ရင္သားကင္ဆာ ၿဖစ္ပြားမႈအား ၾကိဳတင္ သိၿမင္ႏုိင္သည္ ။ က်ပ္ခဲေနေသာ ရင္သားသည္ အက္စၾတဳိဂ်င္မ်ားကုိ ပုိမုိထုတ္ေပးသည္ ။ ကုိယ္တြင္း အဆီပုိမ်ား ဖယ္ရွားေလ်ာ့နည္းေစရန္ ေလ့က်င့္ခန္း ၿပဳလုပ္ဖို့ ႏွင့္ ရင္သားတြင္ အက်ိတ္အလုံးမ်ား ရွိမရွိ စမ္းသပ္စစ္ေဆးရန္ အလြန္ အေရၾကီးသည္ ။

(၅) Cell Phone အႏၱရာယ္မွ ကာကြယ္ပါ

ဦးေႏွာက္ ႏွင့္ အာရုံေၾကာ ကုိ တနည္းနည္းၿဖင့္ အႏၱရာယ္ ေပးႏုိင္ေသာ ဆဲလ္ဖုန္း အလြန္အမင္း ေၿပာဆုိ သုံးစြဲၿခင္းသည္ ဦးေႏွာက္ကင္ဆာ ၿဖစ္ပြားႏႈန္းကုိ ပုိမုိသက္ေရာက္ ၿဖစ္ပြားေစသည္ ။ ဖုန္းေခၚဆုိရာတြင္ ၿဖစ္ေစ၊ စာပုိ႔ရာတြင္ ၿဖစ္ေစ လုိရင္းတုိရွင္း သုံးစြဲရန္ ႏွင့္ အသုံးၿပဳစဥ္ အတတ္ႏုိင္ဆုံး နားၾကပ္စေသာ ၾကားခံကိရိယာ ကုိ သုံးစြဲသင့္သည္ ။

(၄) ေဆးရြက္ၾကီး ႏွင့္ အယ္လ္ကုိေဟာ အႏၱရာယ္

ေဆးရြက္ၾကီးသည္ ကင္ဆာ ၿဖစ္ေစႏုိင္ေသာ အေၾကာင္းရင္း တစ္ခုပင္ ။ ေဆးရြက္ၾကီးၿဖင့္ စီမံေသာ ေဆးလိပ္ေသာက္သုံးၿခင္းသည္ အဆုတ္ ၊ သားအိမ္ေခါင္း ႏွင္း ေက်ာက္ကပ္ကင္ဆာမ်ား ၿဖစ္ေစႏုိင္သည္ ။ အစာလမ္းေၾကာင္း ( သြားဖုံး ၊ လွ်ာ ၊ အစာေရမ်ိဳၿပြန္ ၊အစာအိမ္ စေသာ) ႏွင့္ ပန္ခရိယ ကုိ ကင္ဆာၿဖစ္ပြားေစနုိင္ေသာ အခ်က္မွာ ေဆးရြက္ၾကီးငုံၿခင္း၊ ၀ါးၿခင္း ၊ ကြမ္းစားၿခင္း တုိ့ၿဖစ္သည္ ။ ထို ့အတူ အယ္လ္ကုိေဟာကုိ အလြန္အကြ်ံ ေသာက္သုံးၿဖင္းသည္ အသည္းႏွင့္ အစာအိမ္လမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာမ်ားကုိ ၿဖစ္ေစႏုိင္သည္ ။

(၃) ေနေရာင္ၿခည္ ဒဏ္မွ ကာကြယ္ပါ

အေရၿပားကင္ဆာသည္ အၿဖစ္မ်ားေသာ ကင္ဆာအမ်ိဳးအစားၿဖစ္ၿပီး ကာကြယ္သင့္သည္ ။ အလြန္ပူၿပင္းေသာ ေနေရာင္ၿခည္ဒဏ္မွ ကာကြယ္ပါ ။ နံနက္ ၁၀ နာရီ မွ ညေန ၄နာရီ အခ်ိန္ၾကားရွိ ေနေရာင္ၿခည္မွာ လူကုိ အႏၱရာယ္ ၿဖစ္ေစႏုိင္ေသာ အပူခ်ိန္ၿဖစ္သည္ ။ ထုိ့ေၾကာင့္ ၄င္း အခ်ိန္မ်ားတြင္ အရိပ္၌ ေနထိုင္သင့္သည္ ။ မၿဖစ္မေန ေနပူထဲ ထြက္ရလ်ွင္ ဦးထုပ္ ၊ ေနကာမ်က္မွန္ အ၀တ္၇ွည္ ႏွင့္ ေနေရာင္ကာ ခရင္မ္ကုိ လိမ္းကာ ထြက္သင့္သည္ ။

(၂) ကာကြယ္ေဆးထိုးထားပါ

ဗုိင္းရပ္စ္ပုိးေၾကာင့့္ ေရာဂါကူးစက္ၿဖစ္ပြားၿခင္းကို ၾကိဳတင္ ကာကြယ္ထားမႈသည္ ကင္ဆာေရာဂါကုိ တားဆီးၿခင္းအတြက္ အက်ဳံး၀င္ေစသည္ ။ ဥပမာ အသည္းေရာင္ အသား၀ါ ဘီ ပုိး သည္ အသည္းကင္ဆာ ၿဖစ္တည္ႏိုင္မႈကုိ တြန္းအားေပးေသာေၾကာင့္ ကာကြယ္ေဆးကုိ ၾကိဳတင္ ထိုးထားသင့္သည္ ။။ အရြယ္ေရာက္သူမ်ားတြင္ လိင္အဂါၤမွတဆင့္ ကူးစက္ႏုိင္ေသာ ေရာဂါမ်ား ၊ IDU ေခၚမူးယစ္ေဆးကုိ အေၾကာထဲထိုးသြင္း အသုံးၿပဳသူမ်ား၊ ၿပည္သူ႔က်န္းမာေရး လုပ္သားမ်ား ေရာဂါပုိးပါရွိေသာ ေသြးႏွင့္ ေသြးရည္ၾကည္မ်ား အရည္မ်ားနွင့္ ထိေတြ႔ကုိင္တြယ္ ေနရသူမ်ားအတြက္ ကာကြယ္ေဆးကုိ ၾကိဳတင္ကာကြယ္ ထုိးထားသင့္သည္ ။

(၁) ပုံမွန္ ေဆးစစ္ခ်က္ရယူပါ

ကုိယ္တုိင္ စမ္းသပ္ၿခင္း နွင့္ ဓာတ္ခြဲ စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားသည္ အေရၿပားကင္ဆာ ၊ အူကင္ဆာ ၊ ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာ ႏွင့္ ရင္သားကင္ဆာ ကဲ ့သုိ႔ေသာ ကင္ဆာေရာဂါဆုိးမ်ားကုိ ေစားစီးစြာ ေတြ ့ရွိ ၊သိရွိေစကာ ကုသ ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္မည္ ၿဖစ္သည္ ။ မိမိ ႏွင့္ သင့္ေတာ္ေသာ ကင္ဆာႏွင့္ ပက္သက္သည့္ ေဆးစစ္ခ်က္မ်ား ၿပဳလုပ္နုိင္ရန္ ကြ်မ္းက်င္ ဆရာ၀န္ ႏွင့္ တုိင္ပင္ေဆြးေႏြးပါ ။

(Sharon Myorr Myor - Myanmar Portal)
Ref : topteny.com