စီးပြားေရးအစ ၿမိဳ႕နယ္ဦးစီးက

ကၽြန္ေတာ္သည္ ဘြဲ႕ရသည္မွစ၍ ကုန္ သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ ရွိ ၿမိဳ႕နယ္ကုန္သြယ္ေရးဦးစီး မန္ေနဂ်ာအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ထို စဥ္က ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ျပည္သူပိုင္စနစ္ျဖင့္ ဆို ရွယ္လစ္စီးပြားေရးကို ျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္ ျဖင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခ်ိန္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာနိုင္ငံရွိ လုပ္သားျပည္သူတစ္ရပ္ လုံး၏စားဝတ္ေနေရးအတြက္ လိုအပ္ခ်က္ကုန္ ပစၥည္းမ်ားကို နိုင္ငံေတာ္က တာဝန္ယူေဆာင္ ရြက္ေပးခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းတြင္ ၿမိဳ႕ နယ္ကုန္သြယ္ေရးမ်ားက အေျခခံစားကုန္ ဆိုင္၊ အထည္အလိပ္ဆိုင္၊ ကုန္မ်ိဳးစုံဆိုင္ႏွင့္ ေဆးႏွင့္ေဆးပစၥည္းဆိုင္၊ ေဆာက္လုပ္ေရးႏွင့္ လၽွပ္စစ္ပစၥည္းဆိုင္၊ ယာဥ္ႏွင့္ စက္ကိရိယာ ပစၥည္းဆိုင္ အစရွိေသာ သီးသန႔္ပစၥည္းဆိုင္ မ်ားကိုဖြင့္လွစ္၍ စားသုံးသူမ်ားအတြက္ ခြဲတမ္း စနစ္ျဖင့္ ေရာင္းခ်ေပးရသည္။

သို႔အားျဖင့္ ၿမိဳ႕နယ္ကုန္သြယ္ေရးဦးစီး မန္ေနဂ်ာဟူသည္ လက္ေထာက္မန္ေနဂ်ာ ေျခာက္ေယာက္ဟူေသာ အရာရွိဝန္ထမ္းႏွင့္ အရာရွိမဟုတ္ေသာ ဝန္ထမ္းမ်ားစြာ ရာႏွင့္ ခ်ီ၍ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး တစ္ၿမိဳ႕နယ္ လုံးရွိ ျပည္သူမ်ားအတြက္ လိုအပ္သမၽွ ကုန္ ပစၥည္းမ်ားကို မွာယူျဖည့္တင္းေပးျခင္းအား စနစ္တက် ဦးစီးဦးေဆာင္ျပဳကာ ေဆာင္ရြက္ ရသည္။

မွာယူျဖည့္တင္းရာ၌ ဗဟိုကုန္သြယ္ေရး က ခ်မွတ္ထားေသာ မူအရေအာက္ပါအခ်က္ မ်ားအေပၚမူတည္ၿပီး အေရအတြက္ပမာဏ ကိန္းဂဏန္းမ်ားႏွင့္ တြက္ခ်က္မွာၾကားရသည္။ ဗဟိုကုန္သြယ္ေရးကလည္း ဆိုင္ရာကုန္သြယ္ ေရးေကာ္ပိုေရးရွင္း ၂၂ ခုကို အဆိုပါအခ်က္ မ်ားႏွင့္အညီ ေပးပို႔ျဖည့္တင္းေပးရန္ ႀကီးၾကပ္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။

မွာယူျဖည့္တင္းေပးရာတြင္ ရည္ညႊန္းရ မည့္အခ်က္မ်ားမွာ -
(၁) လူဦးေရ (က်ား၊ မ၊ ကေလး၊ လူႀကီးခြဲျခားလ်က္)
(၂) အိမ္ေထာင္စုဦးေရ
(၃) စားသုံးမွုဓေလ့
(၄) လူေနမွုအဆင့္အတန္း (Standard of Living)
(၅) လူတစ္ဦးခ်င္း၏ဝင္ေငြ
(၆) လူေနမွုအသုံးစရိတ္ (Cost of Living)
(၇) အစိုးရဝန္ထမ္းဦးေရ (ဌာနဆိုင္ရာမ်ား၊ တပ္ရင္းတပ္ဖြဲ႕မ်ား)
(၈) ေက်ာင္းဦးေရ
(၉) ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူဦးေရ
(၁ဝ) ရာသီဥတု
(၁၁) ႏွစ္စဥ္က်င္းပေသာ ပြဲလမ္းသဘင္ႀကီးမ်ား
(၁၂) ၿမိဳ႕နယ္တြင္းရွိ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ဆိုင္မ်ား
(၁၃) စက္မွုလက္မွုလုပ္ငန္းမ်ား
(၁၄) စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား
(၁၅) စီမံကိန္းလုပ္ငန္းႀကီးမ်ား
(၁၆) အျခားထူးျခားခ်က္မ်ား

အထက္ပါအခ်က္မ်ားကို စာရင္းဇယား ကိန္းဂဏန္းမ်ား ေသခ်ာျပဳစု၍ ဗဟိုကုန္သြယ္ ေရး၊ စီမံကိန္းႏွင့္ စာရင္းအင္းဌာန၊ ဝယ္ယူေရး ႏွင့္ ႀကိတ္ခြဲေရးဌာန၊ ကုန္ပို႔ကုန္ေရာင္းဌာန မ်ားသို႔ စာအမွတ္စ(၃)၊ စ(၅) စသည္တို႔ျဖင့္ တင္ျပရသည္။

ဤသို႔ ဆိုင္ရာၿမိဳ႕နယ္မ်ားက တင္ျပေသာ စာရင္းဇယားမ်ားအေပၚ မူတည္၍ ထိုၿမိဳ႕နယ္ သို႔ ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို ခြဲတမ္းခ်ေပးပို႔ျဖည့္တင္း ေပးခဲ့သည္။

ၿမိဳ႕နယ္သို႔ ေပးပို႔ေရာက္ရွိလာေသာ ကုန္ ပစၥည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကို အမ်ိဳးအမည္ႏွင့္ကိုက္ညီ ေသာ ကုန္႐ုံ(သိုေလွာင္႐ုံ)မ်ား ႀကိဳတင္တည္ ေဆာက္စီစဥ္ထားရသည္။ ထိုကုန္႐ုံႀကီးမ်ား ေရွ႕တြင္ ကုန္ပစၥည္းဖြင့္ေဖာက္စစ္ေဆးေရး ေနရာတစ္ခုထားရွိသည္။ ေရာက္ရွိလာေသာ ကုန္ပစၥည္းမ်ား အမ်ိဳးအမည္ႏွင့္ အေရအတြက္ မွန္မမွန္ ထုပ္ပိုးထည့္သြင္းပစၥည္းမ်ားကို ဖြင့္ ေဖာက္၍ စနစ္တက် စစ္ေဆးရသည္။ ဖြင့္ ေဖာက္စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕တြင္ သက္ဆိုင္ရာ ဌာနခြဲမန္ေနဂ်ာက အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္၊ ၿမိဳ႕နယ္ လုံျခဳံေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မွုေကာ္မတီမွ ကိုယ္စား လွယ္တစ္ဦးကအဖြဲ႕ဝင္၊ ၿမိဳ႕နယ္ရဲစခန္းမွ ကိုယ္ စားလွယ္တစ္ဦးက အဖြဲ႕ဝင္၊ ဆိုင္ရာကုန္႐ုံ တာဝန္ခံ(ဂိုေဒါင္မွူး)က အတြင္းေရးမွူးအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းတာဝန္ယူၾကရသည္။

ၿမိဳ႕နယ္ဦးစီးမန္ေနဂ်ာသည္ ဖြင့္ေဖာက္ စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕အားလုံး၏ဥကၠ႒ျဖစ္ၿပီး ၿမိဳ႕ နယ္လုံျခဳံေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္မွုေကာ္မတီ (နလက) အတြင္းေရးမွူး လဝကဦးစီးမွူး (ထိုစဥ္က ဖြဲ႕ စည္းပုံအရ)က အတြင္းေရးမွူးအဖြဲ႕ တာဝန္ ယူသည္။

ထို ဖြင့္ေဖာက္စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕မ်ား၏ တာဝန္သည္အလြန္အေရးႀကီးသည္။ ၿမိဳ႕နယ္ သို႔ ေရာက္ရွိလာေသာ ကုန္ပစၥည္းမ်ားအေရ အတြက္ ျပည့္မျပည့္၊ မွန္မမွန္ႏွင့္ ေပ်ာက္ဆုံး၊ ပ်က္စီး၊ ေလ်ာ့နည္း၊ ေလ့လြင့္မွုရွိမရွိ ဤအဖြဲ႕ မ်ား၏ စစ္ေဆးမွုက အဆုံးအျဖတ္ေပးသည္။

ဥပမာ- ဓာတ္ဘူးအလုံး ၁ဝဝဝဝေရာက္ လာသည္ကို ဖြင့္ေဖာက္စစ္ေဆးေသာအခါ ဖြင့္ေဖာက္စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ဝင္မ်ား ပူးေပါင္း ၿပီး အလုံး၁ဝဝေလ်ာ့လာသည္ဟု စာရင္းၿပ ပုံစံျဖင့္ လက္မွတ္ေရးထိုးပါက အမွန္မေလ်ာ့ လည္း ေလ်ာ့ရေလသည္။ သို႔မဟုတ္ အလုံး ၁ဝဝ ေပါက္ပ်က္လာေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ ရွိသည္ဟု ပုံစံျဖင့္ လက္မွတ္ေရးထိုးၾကပါက အပ်က္အလုံး ၁ဝဝျပၿပီး ခြဲေဝယူၾကကာေစ်းသို႔ ေမွာင္ခိုသြင္းနိုင္သည္။

ထိုေခတ္ထိုစဥ္က သတင္းစာမ်ားတြင္ ပါေလ့ရွိသည္မွာ ခ်ည္ထည္စီမံကိန္းလုပ္ငန္း ကို ဦးစီးလုပ္ေဆာင္ရေသာ ၿမိဳ႕နယ္ကုန္သြယ္ ေရးမ်ားသို႔ ယူဂိုဆလားဗီးယားမွ ၂/၈ဝ၊ ၂/၆၄ ခ်ည္ငင္ထုပ္အေလးခ်ိန္ ေပါင္၄ဝဝ ဝင္ ေသတၱာႀကီးမ်ား ေရာက္လာေသာအခါ ဖြင့္ေဖာက္စစ္ေဆးရာ အလယ္တြင္ဂုန္နီအိတ္ မ်ားပါလာသည္ကို ဓာတ္ပုံရိုက္သတင္းစာ၌ ေဖာ္ျပျခင္း၊ အလယ္တြင္ အုတ္နီခဲမ်ားပါလာ ပုံကို သတင္းေထာက္က ဓာတ္ပုံရိုက္၍ သ တင္းစာ၌ ပါလာျခင္းမ်ား ေခတ္စားခဲ့သည္။

ပထမေတာ့ ရန္ကုန္ရွိ ေကာ္ပိုေရးရွင္း ဂိုေဒါင္မ်ားက မသမာသူမ်ား၏လက္ခ်က္ဟု ဆိုသည္။ ေနာက္ေတာ့ ဆိပ္ကမ္းရွိကုန္တင္ ကုန္ခ်လုပ္သားမ်ား၏ ေသတၱာလိုက္ ဖန္တီး လဲလွယ္ေသာ လက္ခ်က္ဟုဆိုသည္။ ေနာက္ ေတာ့ RTC ကားႀကီးမ်ား သယ္ပို႔ဌာနႏွင့္ ရန္ ကုန္ရွိ ခ်န္ပီယံတင္ညြန႔္အမည္ရွိသူတို႔ ပူး ေပါင္းၿပီး ၿခံဝင္းႀကီးတစ္ခုထဲ ခ်ည္ေသတၱာ ေမာင္းဝင္၊ အဆင့္သင့္ဂုန္နီအိတ္၊ အုတ္ခဲတစ္ ဝက္ႀကိဳထည့္ ဖန္တီးထားေသာ ေသတၱာမ်ား ႏွင့္ လဲတင္သည့္အျဖစ္ ဘီအက္စ္အိုင္က ေဖာ္ ထုတ္သည္ဆို၏။

ေနာက္ဆုံးေတာ့ ၿမိဳ႕နယ္ အခ်ိဳ႕ရွိ မသမာေသာဖြင့္ေဖာက္စစ္ေဆးေရး အဖြဲ႕တို႔က ေရာင္ေတာ္ျပန္ႏွင့္ေရာလႊတ္ကာ ၿမိဳ႕နယ္ေရာက္မွ လဲလွယ္ၿပီး ရန္ကုန္က ပို႔က တည္းက မသမာခဲ့ဟု ထြင္လုံးလုပ္သည္လည္း ရွိ၏။ ဤသို႔လၽွင္ ၿမိဳ႕နယ္ကုန္သြယ္ေရးမ်ားသို႔ ေပးပို႔လာေသာ ျပည္သူလူထုအတြက္ ကုန္ ပစၥည္းမ်ားသည္ ဂိုေဒါင္ထဲမေရာက္မီ ဖြင့္ ေဖာက္စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕ကို စေတြ႕ကတည္း က မသမာမွုမ်ားစြာျဖစ္ခဲ့သည္။

ဂိုေဒါင္ထဲ ေရာက္ၿပီးၿပီဆိုပါအံ့။ မိုးယို သည္၊ မိုးစိုသည္၊ ႂကြက္ကိုက္သည္၊ ျခစား သည္၊ အခိုးခံရသည္၊ ဆား-သၾကား စသည္ ဆိုပါက သဘာဝရာသီဥတုေၾကာင့္ ေလ်ာ့နည္း သည္၊ ေဖာက္ထြင္းခံရသည္၊ မီးေလာင္သည္ အထိသာမက အညိဳေရာင္ႏွင့္အနက္ေရာင္ နယ္ေျမဆိုလၽွင္ သူပုန္က ဗုံးခြဲဖ်က္ဆီးသည္ အထိရွိသည္။

ကၽြန္ေတာ္တာဝန္ယူခဲ့ေသာ သံျဖဴဇရပ္ ၿမိဳ႕နယ္သည္ အစတြင္ အနက္ေရာင္နယ္ေျမ၊ သူပုန္ၿမိဳ႕ထဲ ခဏခဏဝင္သည္။ ေနာက္ပိုင္း အညိဳေရာင္နယ္ေျမ၊ တပ္ရင္းႏွစ္ခုၾကားတြင္ ရွိလ်က္ သူပုန္ခဏခဏဝင္စီးသည္။ ၿမိဳ႕စြန္ ကုန္႐ုံမ်ားအတြက္ အျမဲစိုးရိမ္ေနခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ တစ္ခါမၽွ ေဖာက္ခြဲမခံခဲ့ရ။ ၁၉၇၄ ခု ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ကုန္႐ုံမ်ား၊ ဆိုင္မ်ားကို သမ ဝါယမဌာနသို႔ လႊဲေျပာင္းေပးၿပီးေနာက္မွ ဗုံးခြဲ ခံရ၊ မီးရွို႔ခံရမွုမ်ား ရွိခဲ့သည္။

ဤသို႔ျဖစ္ခဲ့သည့္အတြက္ ကၽြန္ေတာ့္ကို သူပုန္ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ရွိသည္ဟု အတိုင္ ခံရ၊ အစစ္ခံရဖူးသည္။ အစစ္ခံရၿပီးေနာက္ ပိုင္း စီးပြားေရးေကာ္မတီဥကၠ႒ ဂ်ီဝမ္းဒုဗိုလ္ မွူးႀကီး ဘေထြးကေခၚေတြ႕ၿပီး ''ေမာင္ရင္ မွတ္ ေက်ာက္တင္ၿပီးၿပီ။ ႀကိဳက္တာ ရဲရဲလုပ္ေတာ့။ ေဟာဒီမယ္ ေမာင္ရင့္တိုင္စာ''ဟုဆိုကာ အ စိတ္စိတ္အႁမႊာႁမႊာျဖဲ၍ အမွိုက္ျခင္းထဲပစ္ထည့္ ကာ ''ေနာင္ ေမာင္ရင့္ကိုတိုင္တဲ့စာလာရင္ အ မွိုက္ျခင္းပဲ''ဟု ေျပာခဲ့သည္ကို ဝမ္းသာစြာခံခဲ့ ရသည္။

ကၽြန္ေတာ့္ကို ဂက္စတင္နာႏွင့္ လွိမ့္၍ မိတၱဴမ်ားစြာႏွင့္တိုင္ေသာ ပါတီယူနစ္မွပုဂၢိဳလ္ ေဒသပါတီတိုင္းခြဲသို႔ ေခၚယူစစ္ေဆးခံရၿပီး ပါတီမွ သန႔္စင္ထုတ္ပယ္သည္။ အေပါင္းပါ ပါတီစိတ္အတြင္းေရးမွူးကမူ သူသည္ ကိုယ္ တိုင္ မြန္သူပုန္ႏွင့္ ဆက္သြယ္သူျဖစ္၍ ေတာခို သြားသည္။ မၾကာမီ သူပုန္ဗိုလ္က ထိုသူကို ထမင္းဖိတ္ေကၽြးၿပီး မွိန္းႏွင့္ထိုး၊ ပစၥတိုႏွင့္ပစ္ သတ္လိုက္သည္။

ၿမိဳ႕နယ္ကုန္သြယ္ေရးေအာက္တြင္ ဂို ေဒါင္မ်ားက တ႐ုတ္ပိတ္ဂိုက္ပိုမ်ား ေမွာင္ခို ထုတ္သည္။ အေျခခံစားကုန္ဆိုင္က ဆန္ျပည္ ပိုမ်ား ေမွာင္ခိုထုတ္သည္။ ံHot Items ေခၚ ေမွာင္ခိုတြင္ေစ်းအလြန္ေကာင္းေသာ ပစၥည္း မ်ိဳးစုံေမွာင္ခိုထြက္သည္။ ေရာင္းရအပ္ေငြမ်ား အျပည့္မအပ္ဘဲ သုံးသည္။

ၿမိဳ႕နယ္ကုန္သြယ္ေရး၏ လုပ္ငန္းမ်ား အလြန္က်ယ္ျပန႔္သည့္ ခ်ည္ထည္စီမံကိန္း ကုန္ ၾကမ္းေပး ကုန္ေခ်ာယူဟူေသာ ထုတ္လုပ္ေရး လည္းရွိသည္။ ဆိုင္မ်ားစြာ၏ ကုန္သြယ္ေရး လည္းရွိသည္။ စားေဖ်ာ္၏ဝန္ေဆာင္ေရးလည္း ရွိသည္။ ေနရာတကာ ယိုေပါက္ခ်ည္းျဖစ္သည္။ Man, Money, Materials ဟူေသာ လူ၊ ေငြ ႏွင့္ ဝတၱဳပစၥည္းကို ကိုင္တြယ္ရသည့္ ဦးစီးမန္ ေနဂ်ာမ်ား Method လုပ္နည္း၊ Manage-ment စီမံခန႔္ခြဲမွုႏွင့္ Mind စိတ္ဓာတ္ မခိုင္ လၽွင္ လူတည္းဟူေသာ ဖို၊မျပႆနာ တတ္ သည္။ ေငြဘုံးသည္။ ကုန္ပစၥည္းအလြဲသုံးစား လုပ္သည္။

သို႔ျဖင့္ ၿမိဳ႕နယ္ကုန္သြယ္ေရးမ်ား ဖြင့္ၿပီး တစ္ႏွစ္ၾကာေသာအခါ ၃ဝ၈ ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ဦးစီး မန္ေနဂ်ာမ်ားအနက္ ဒဏ္မခံနိုင္၍ ၁၅ဝ ဦး ခန႔္ အလုပ္ျပဳတ္သူျပဳတ္၊ အခ်ဳပ္ခံ ရသူခံရျဖစ္ ခဲ့သည္။

အလြန္ရွုပ္ေထြးေသာစီးပြားေရးကို တစ္ ၿမိဳ႕နယ္လုံးအတြက္ ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့ရေသာ ဘြဲ႕ရၿပီးစ လူငယ္မ်ား ၿမိဳ႕နယ္ကုန္သြယ္ေရး ဦးစီးမန္ေန ဂ်ာတာဝန္ကို ခလုတ္မထိဆူးမၿငိဘဲ ေအာင္ ျမင္စြာ ေက်ာ္လႊားနိုင္သူဆိုလၽွင္ ဤလုပ္ငန္း ကို အေျခခံမွစ၍ နိုင္နင္းေအာင္ျမင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေပတာ့မည္တည္း။ ။

ေအာင္ခ်ိန္ဘြား / Yangon Media Group