ျမန္မာကို ကုလဆက္ေစာင့္ၾကည့္ဖုိ႔ လႈပ္ရွားသူေတြ တုိက္တြန္း

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြရွိေနၿပီး တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ကင္းမဲ့ေနတာေၾကာင့္ ကုလ သမဂၢအေနနဲ႔ ျမန္မာ့အေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ဆက္ၿပီးခ်မွတ္ဖို႔နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရကို ဖိအားေပးဖို႔ ကုလ သမဂၢကို ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားသူေတြ က တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။

လက္ပံေတာင္းေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္း အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခဲြရာမွာ မီးေလာင္ဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့ ဆရာေတာ္ဦးတိကၡ ဥာဏနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႕ေနႀကီး ဦးေအာင္သိန္းတို႔ဟာ နယူးေယာက္ ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္မွာ မတ္လ ၃၁ ရက္ေန႔က ကုလအရာရွိေတြ၊ သံတမန္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့တာပါ။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က တင္ျပထား ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ ၀ိုင္းက အသိအမွတ္ျပဳထားတယ္ဆိုေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ဖိႏွိပ္မႈကို ခံေနရဆဲျဖစ္တယ္ဆိုတာေတြကို မေန႔က ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္ကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွား သူေတြက တင္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနကို ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ဟာ ဆက္ၿပီး ထားရွိဖို႔ လိုအပ္ေနေသးတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးအႀကံေပး နမ္ဗီးယား အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ သံတမန္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေရွ႕ေန ဦးေအာင္သိန္း က အခုလို ေျပာပါတယ္။

“အဲဒီ UN Resolution ေတြကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံအတြက္ေတာ့ မရပ္သင့္ေသးဘူးလို႔ ထင္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ ျဖစ္စဥ္ေတြက ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနဆဲပဲဆုိတာ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ ဒီရက္ပိုင္းေလာက္က ျဖစ္သြားတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ဒီပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေက်ာင္း သားေတြက ဆႏၵထုတ္ေဖာ္တဲ့ကိစၥေတြကို ဒီလို ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးလက္ေအာက္ခံ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကေနၿပီးေတာ့ အဖမ္းခံပါမယ္ဆုိတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကိုေတာင္ ႐ိုက္ႏွက္ဖမ္းဆီးၿပီးေတာ့ တရားစြဲဆုိတဲ့ အဆင့္မ်ိဳးေတြ သူတို႔လုပ္ေနတယ္။ အဲေတာ့ သူတို႔က ဒီလိုအၾကမ္းဖက္တဲ့လုပ္ရပ္ကို ဒီေန႔အထိ သူတုိ႔စြဲကိုင္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေနဆဲဆုိတာ ေပၚေပါက္ေနတဲ့အတြက္ UN ရဲ႕ Resolution ေတြဟာ မရပ္ဆုိင္းသင့္တဲ့ အေနအထားပါပဲ။”

ေမး။ ။ အဲေတာ့ ေရွ႕ေနႀကီး ဦးေအာင္သိန္းတုိ႔ဘက္ကေရာ ကုလသမဂၢကို အဓိက ဘာေတြတင္ျပခဲ့ သလဲရွင့္။

ေျဖ။ ။ “က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကိစၥ တခုပါတယ္ေပါ့ေနာ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီ Rule of Law ဆိုတာ ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတယ္ဆုိတဲ့ ကိစၥေတြပါတယ္။ ေနာက္တခုက က်ေနာ္တုိ႔အခု လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ေလာက္ ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ လက္ပံေတာင္းေတာင္မွာ ရဟန္းသံဃာေတြကို phosphorus ပါတဲ့ မီးေလာင္ဗံုးသံုးစြဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥ၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာေလာက္က ေဒၚခင္၀င္း ဦးေခါင္းကို ေသနတ္ပစ္ခံရၿပီး ေသဆုံးတဲ့ ကိစၥေပါ့ေနာ္ အဲ့ဒါေတြ က်ေနာ္တို႔ တုိင္ခ်က္ဖြင့္တယ္။ တုိင္ခ်က္ဖြင့္တဲ့အခါမွာ တာ၀န္ရွိတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ဆိုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို အဓိကထား ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးတို႔၊ ရဲခ်ဳပ္တို႔၊ နယ္စပ္ေရးရာ၀န္ႀကီးတို႔၊ ေနာက္ ခ႐ိုင္ရဲမွဴးတို႔၊ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးတို႔ စသည္ျဖင့္ေပါ့ေလ အဲ့ဒီလို ၀မ္ေဘာင္နဲ႔ ဦးပိုင္ ပူးေပါင္းၿပီး ေဆာင္ရြက္တဲ့ကိစၥေတြ ပတ္သက္ၿပီး အဲ့ဒီထဲကေန ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ဂယက္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ အဓိကထားၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးတယ္။”

ခႏၵာကိုယ္ ၆၀ % ေလာက္ မီးေလာင္ဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့ ဆရာေတာ္ ဦးတိကၡဥာဏကလည္း လက္ပံေတာင္း

ေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပခဲ့တဲ့ သံဃာေတာ္ေတြနဲ႔ ေဒသခံေတြကို အာဏာပိုင္ေတြက အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခဲြႏွိမ္နင္းခဲ့ပံု ကိုယ္ေတြ႕ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ကုလသမဂၢမွာ မိန္႔ၾကားခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္မွန္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြလုပ္ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းအေနနဲ႔ လက္ရွိ ျမန္မာအစိုးရကို ဖိအားေပးဖို႔ လိုတယ္လို႔ မိန္႔ၾကားပါတယ္။

“တို႔ဗမာျပည္ရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေနကို သိသြားၾကတာေပါ့ေနာ္။ သူတို႔ကေတာ့ ဗမာျပည္ထဲမွာ ေကာင္း မြန္တဲ့ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ထင္ေနၾကတာကိုး။ ဦးဇင္းတို႔ကေတာ့ မရွိဘူးဆုိတာကို ျပတာေပါ့ေနာ္။ အရင္တုန္းကအတုိင္းပဲ။ အရင္တုန္းကထက္ေတာင္ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ ဆိုးေသးတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ ဖိအားေတြကေတာ့ လိုတုန္းပဲ။ ျမန္မာျပည္က ထင္ရာစိုင္း လုပ္ေနၾကတုန္းပဲ ရွိေသးတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြဟာ ျပည္သူလူထုအေပၚမွာ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္တာေတြ၊ ျပဳမူဆက္ဆံတာေတြ အဲ့ဒါေတြက ပရမ္းပတာ ျဖစ္ေနတုန္းပဲ။ ျပည္ပႏုိင္ငံေတြကေန တတ္ႏုိင္သမွ် အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ ဖိအားေတာ့ ေပးေစခ်င္ေသးတာေပါ့ေနာ္။ ဦးဇင္းတို႔အျမင္မွာ အဲ့လိုပါ။”

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြဟာ ကမၻာ့အသိုင္းအ၀ိုင္းအတြက္ ျပႆနာ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္လာတယ္ဆိုတာကို ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္မွာ ျမန္မာ့အေရးေဆြးေႏြးပဲြကို ဦးစီးက်င္းပတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းတခုျဖစ္တဲ့ Global Justice Center ရဲ႕ ဥကၠဌ Janet Benshoof က ဗီြအိုေအကို အခုလို ေျပာပါတယ္။

“Global Justice Center က ျမန္မာျပည္ထဲနဲ႔ ျပည္ပမွာရွိေနတဲ့ လူထုအေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ေနတာပါ။ က်မတို႔ အဓိကထားတဲ့ အခ်က္ေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဘယ္လိုအသံုးခ်ေနလဲ၊ စစ္တပ္နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရက ဒီဥပေဒမွာ ဘယ္အခ်က္ေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္ေနသလဲ၊ အထူးသျဖင့္ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ အခ်က္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ တရားမွ်တမႈ မရွိတဲ့အျပင္၊ ကုလ သမဂၢ ျပဌာန္းခ်က္ေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္ေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ ကိစၥသက္သက္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ကမၻာ့အဖဲြ႔အစည္း အ၀ိုင္းအ၀ိုင္း ျပႆနာျဖစ္လာတာပါ။”

ကုလသမဂၢမွာက်င္းပတဲ့ ျမန္မာ့အေရးေဆြးေႏြးပဲြကို Global Justice Center နဲ႔အတူ AI ေခၚ ႏိုင္ငံတကာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖဲြ႔ႀကီးနဲ႔ Justice Trust အဖဲြ႔တို႔က စီစဥ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

အင္ၾကင္းႏိုင္ / ဗြီအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)