ဆန္ေပးမွ ဆီရသည့္ အေကာက္ခြန္

“ေပးတာက ေပးတယ္၊ ကိစၥမရွိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေပးရဲ႕သားနဲ႔ အရစ္ (ညစ္) ခံရတာကို စိတ္နာတာ” ဟု ဆိုလာသူက အေကာက္ခြန္ ရွင္းလင္းေရး ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ကိုင္သူတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရး ဂိတ္တံခါးဟုဆိုရမည့္ အေကာက္ခြန္ ဦးစီးဌာနႏွင့္ ဆက္စပ္ပတ္သက္ လုပ္ကိုင္ေနရသူမ်ားထံမွ ယင္းကဲ့သုိ႔ ညည္းတြားသံမ်ား ထြက္ေပၚလ်က္ ရွိသည္။

ႏုိင္ငံအတြင္းသို႔ ဝင္လာသည့္ ကုန္စည္မ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံအတြင္းမွ ထြက္သြားသည့္ ကုန္စည္မ်ားကို စိစစ္ကာ အခြန္ေကာက္ခံစည္းၾကပ္ရန္ တာဝန္ယူထားသည့္ အေကာက္ခြန္ ဦးစီးဌာန၏ လုပ္ရွားမႈတိုင္းတြင္ ‘အေပးအယူ’ မွာ မပါမျဖစ္။ လာဘ္ေငြမေပးသည့္ ကုန္ပစၥည္းဖိုင္မွာ မရွိသေလာက္ ျဖစ္ေသာ္လည္း လာဘ္ေငြမ်ားမ်ားေပးသည့္ ဖိုင္မွာ အခ်ိန္ျမန္ျမန္ ၿပီးစီးႏိုင္သည္ဟု အေကာက္ခြန္ ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ားက ယုံၾကည္ထားသည္။

အေကာက္ခြန္ ဦးစီးဌာနမွ တာဝန္ရွိသူတစ္ဦး၏ ေငြေတာင္းသံကို ယခုလို ၾကားသိရသည္။
“အျပင္မွာလည္း ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ တက္ေနတာ မင္းလည္း သိတဲ့အတိုင္းပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီမွာလည္း ဒီေစ်းနဲ႔ မရေတာ့ဘူး၊ တိုးေပးဖို႔လိုတယ္” ဟု အေကာက္ခြန္ ဦးစီးဌာနမွ အလယ္အလတ္အဆင့္ရွိ အရာရွိတစ္ဦးက အေကာက္ခြန္ ရွင္းလင္းေရး ကိုယ္စားလွယ္ထံမွ လာဘ္ေငြ ေတာင္းခံေနသည့္ သို႔မဟုတ္ ေငြညႇစ္ေနသည့္ အသံဖိုင္ကို တိုးတိုးတိတ္တိတ္ နားေထာင္ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းအသံဖိုင္ထဲတြင္ ၅ သိန္း၊ ၈ သိန္း၊ ၁၁ သိန္း စသည္ျဖင့္ လာဘ္ေငြတိုး ေတာင္းေနသံမ်ားကို ၾကားေနရသည္။ ကုန္ေစ်းႏႈန္း တက္သည့္အတြက္ ‘ဂါ (ဂါရဝေစ်းႏႈန္း)’ ေစ်းႏႈန္းတက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာသည့္ ျပည္သူ႔ဝန္ထမ္း၏ စကားမွာ အေတာ္ပင္ မွတ္သားစရာ ေကာင္းလွသည္။

အေကာက္ခြန္ ဦးစီးဌာနႏွင့္ အေကာက္ခြန္ ရွင္းလင္းေရး ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ကိုင္သူမ်ားအၾကားတြင္ ေပၚေပၚ ထင္ထင္ တင္းမာမႈ မရွိေသာ္လည္း လူမႈေရးကြန္ရက္ ေဖ့စ္ဘြတ္ စာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္မူ အေကာက္ခြန္ ဝန္ထမ္းမ်ား၏ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈႏွင့္ လုပ္ငန္းၾကန္႔ၾကာမႈအေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပခ်က္မ်ား အမ်ားအျပား ေပၚထြက္လ်က္ ရွိသည္။ ယင္းအျပင္ အေကာက္ခြန္ဦးစီးဌာန အတြင္းရွိ အက်င့္ပ်က္ ဝန္ထမ္းမ်ား အေၾကာင္းႏွင့္ အေကာက္ခြန္ ရွင္းလင္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားျပား႐ႈပ္ေထြးမႈႏွင့္ လုပ္ငန္းၾကန္ ႔ၾကာမႈမ်ားအေၾကာင္း ေရးသားထားေသာ တိုင္စာတစ္ေစာင္ကိုလည္း သတင္းမီဒီယာအခ်ဳိ႕သို႔ ျဖန္႔ေဝထား သည္။

အဆိုပါ တိုင္စာထဲတြင္ အေကာက္ခြန္ အက်င့္ပ်က္ ဝန္ထမ္းမ်ား၏ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈမ်ား အေၾကာင္း ပါဝင္ၿပီး တစ္လလွ်င္ပ်မ္းမွ် က်ပ္သိန္း ၉၀၀ ေက်ာ္မွ သိန္း ၃၀၀၀ နီးပါး လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ မ်ား ရွိေနေၾကာင္းႏွင့္ ယင္းေငြေပးရမႈေၾကာင့္ အခြန္ေရွာင္မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေနေၾကာင္း ေရးသားထားသည္။

“မမွန္မကန္ လုပ္ခ်င္တဲ့သူဆိုတာ ရွားပါတယ္။ မျဖစ္မေန ေပးေနရတာပါ။ ဒီလိုမွ မေပးရင္လည္း ကိုယ့္အလုပ္က ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မၿပီးေတာ့ဘူး။ ဘယ္ေလာက္ ၾကာမယ္ဆိုတာ မသိႏိုင္ဘူး” ဟု အေကာက္ခြန္ ေအးဂ်င့္တစ္ဦးက ဆိုသည္။

လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈႏွင့္ တံစိုးလက္ေဆာင္ ယူမႈမ်ားသည္ ေသခ်ာစြာ တြက္ခ်က္ၿပီးမွ က်ဴးလြန္ၾကေသာ ရာဇဝတ္မႈမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖဳိးမႈ နိမ့္က်သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အဂတိလိုက္စားမႈမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႔စြာရွိတတ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ စီးပြားေရးအႀကံေပး ဦးျမင့္၏ ‘အဂတိလိုက္စားမႈ’ စာတမ္း တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ကုန္သည္မ်ားႏွင့္ အေကာက္ခြန္ ေအးဂ်င့္မ်ားထံမွ မေက်နပ္ခ်က္မ်ား ထြက္ေပၚ လာျခင္းသည္ စည္းကမ္းတင္းက်ပ္ျခင္းႏွင့္ ယခင္ကကဲ့သို႔ ေငြေပးလုပ္ေဆာင္ရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့သည့္အ တြက္ ျဖစ္ေၾကာင္း အေကာက္ခြန္ဦးစီးဌာန အႀကီးတန္း အရာရွိတစ္ဦးက ဆိုသည္။

“ဒါက မမွန္မကန္ လုပ္ေနက်လူေတြ အခုလို စည္းကမ္းတင္းက်ပ္လိုက္လို႔ အသံေတြ ထြက္လာတာပါ။ အခုလက္ရွိဌာနရဲ႕ အေနအထားနဲ႔ အရင္တုန္းကနဲ႔ မတူေတာ့ပါဘူး။ ေတာ္ေတာ္ကြာသြားပါၿပီ” ဟု အေကာက္ခြန္ဦးစီးဌာန အႀကီးတန္း အရာရွိတစ္ဦးက ဆိုသည္။ ယခင္အစိုးရလက္ထက္ႏွင့္ ယခုအစိုးရသစ္ လက္ထက္တြင္ အေကာက္ခြန္ ဦးစီးဌာန၏ လုပ္ငန္း စြမ္းေဆာင္ရည္ပိုင္း ကြာျခားသကဲ့သို႔ လုပ္ငန္း စြမ္းေဆာင္ရည္ အကဲျဖတ္မႈ ဘုတ္အဖြဲ႕ဝင္ ေရာက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ လုပ္ငန္းပိုင္း ေဆာင္ ရြက္ခ်က္မ်ား တိုးတက္လာေၾကာင္း ၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။

လက္စာရင္းႏွင့္ ကြန္ပ်ဴတာစာရင္း တြဲဖက္အသုံးျပဳေနရသည့္ လက္ရွိအေကာက္ခြန္ ရွင္းလင္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ပိုမိုတိုးတက္ေစရန္ ကြန္ပ်ဴတာ အသုံးျပဳ အေကာက္ခြန္စနစ္သစ္ကို အေကာင္အ ထည္ ေဖာ္လ်က္ရွိၿပီး ယင္းစနစ္ကို က်င့္သုံးႏိုင္ပါက ဝန္ထမ္းႏွင့္ ျပည္သူတိုက္႐ိုက္ ထိေတြ႕ရန္မလိုေတာ့ သည့္အတြက္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ ေလ်ာ့က်သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎တို႔က ဆိုသည္။

လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ျပဳလုပ္သည့္ ဝန္ထမ္းကို အျပစ္တင္ေနျခင္းထက္ အေကာက္ခြန္စနစ္ကို ျပင္ဆင္ရန္ လိုအပ္ၿပီး အျခားႏိုင္ငံမ်ားနည္းတူ အလိုအေလ်ာက္ အေကာက္ခြန္ ရွင္းလင္းေရးစနစ္ (Online စနစ္) ကို က်င့္သုံးႏိုင္ရန္ လိုေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆန္စပါးအသင္းခ်ဳပ္ တြဲဖက္အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ေဒါက္တာ စိုးထြန္းက ဆိုသည္။

“ေအာက္ေျခဝန္ထမ္းေတြကို စာနာပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ေပးပါတယ္။ သူတို႔ဘက္ကလည္း ကူညီေပးပါတယ္။ လူသားခ်င္းစာနာလို႔ ေပးတာပါ” ဟု အေကာက္ခြန္ ရွင္းလင္းေရး ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ကိုင္သူတစ္ဦးက ဆိုလာသည္။

ေပးသူရွိေနသည့္ ကာလတစ္ေလွ်ာက္လုံး အဂတိလိုက္စားမႈ၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ ေလ်ာ့က်ရန္ မျဖစ္ႏိုင္သလို ေတာင္းသူရွိေနသည့္ ကာလတစ္ေလွ်ာက္လုံး မည္သည့္အခါမွ သန္႔ရွင္းေသာအစိုး ရ ျဖစ္လာႏိုင္စရာ မရွိေပ။

ျပည္သူ႔ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ေနရသည့္ အေကာက္ခြန္ဦးစီးဌာန အေနႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ား အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕ေစရန္ အတတ္ႏိုင္ဆုံး ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ‘ဆန္ေပးမွ ဆီရ’ မည့္ ျပည္သူ႔ဝန္ေဆာင္မႈမ်ဳိး မျဖစ္ရန္ လိုအပ္ေပသည္။

လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ကိစၥတစ္ခုတြင္ ေပးသူဘက္ကေပးရျခင္း အေၾကာင္းရင္းသည္ အခ်ိန္ကုန္ သက္သာေရးႏွင့္ ႐ႈပ္ေထြးေပြလီေသာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း အထိန္းအခ်ဳပ္မ်ားကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ရန္ ျဖစ္ၿပီး ယူသူသို႔မဟုတ္ ေတာင္းသူဘက္ကမူ ေလာဘႏွင့္ လိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၏ စီးပြားေရးအႀကံေပး ဦးျမင့္၏ စာတမ္းတြင္ ေရးသားထားသည္။

ကုန္စည္မ်ား အဝင္အထြက္ ဂိတ္ေပါက္တြင္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ႐ႈပ္ေထြးျခင္းႏွင့္ ယင္းကဲ့သို႔ လာဘ္ေပးလာဘ္ ယူမႈ မ်ားျပားေနျခင္းက ကုန္စည္စီးဆင္းမႈကို ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာေစသည္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ကမူ “အထူးသျဖင့္ ကုန္စည္အဝင္အထြက္ ဆိပ္ကမ္းမ်ား၊ ေလဆိပ္မ်ား၊ ျပည္သူေတြနဲ႔ အမ်ားဆုံး ထိေတြ႕ေနရတဲ့ ႐ုံးဌာနအသီးသီးနဲ႔ စည္ပင္သာယာ အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ ျပည္သူေတြ မႏွစ္ၿမဳိ႕မလိုလားတဲ့ ဆက္ဆံ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရွိေနျခင္းအေပၚ တာဝန္ရွိတဲ့ ဝန္ႀကီးမ်ား၊ ဒုတိယဝန္ႀကီးမ်ားက မသိက်ဳိးကြၽန္ ျပဳမေနဘဲ ျပည္သူေတြေက်နပ္မႈ၊ ယုံၾကည္မႈ ရွိလာတဲ့အထိ ဝန္ေဆာင္မႈေတြ လ်င္ျမန္တိုးတက္ ေကာင္းမြန္ေအာင္ ဖိဖိစီးစီး ေဆာင္ရြက္သြားၾကဖို႔ မွာၾကားလိုပါတယ္” ဟု ဆိုထားသည္။

လတ္တေလာ ဆိပ္ကမ္းတြင္ ကုန္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ တင္သြင္းကားမ်ား ေသာင္တင္ေနျခင္းမွာမူ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ကိစၥေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ တင္သြင္းကား အေရအတြက္ မ်ားလာျခင္းေၾကာင့္ဟု အေကာက္ခြန္ ဦးစီးဌာနက ဆိုသည္။

စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖဳိးစ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သြင္းကုန္၊ ထုတ္ကုန္လုပ္ငန္း မ်ားလာျခင္းႏွင့္ ကားမူဝါဒ ေျပာင္းလဲ မႈေၾကာင့္ ကားတင္သြင္းမႈ မ်ားလာရာ ယင္းကုန္ပစၥည္းမ်ားကို စိစစ္ရွင္းလင္းရန္ အေကာက္ခြန္ ဝန္ထမ္းမ်ားကို ယခင္ထက္ ပုိမုိခ်ထား ေပးေစလိုေၾကာင္း Distinct ကားေရာင္းဝယ္ေရး ကုမၸဏီ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဒါ႐ိုက္တာ ဦးေဇယ်ာၾကည္က ေျပာၾကားသည္။

လက္ရွိ က်င့္သုံးေနေသာ အေကာက္ခြန္စနစ္ကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ဝန္ထမ္းအင္အား မလုံေလာက္မႈကို ျဖည့္ တင္းျခင္းႏွင့္ မလိုအပ္ေသာ ဝန္ထမ္းထုတ္ႏုတ္ သုံးစြဲျခင္းတို႔ကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ရန္ လိုေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆန္စပါးအသင္းခ်ဳပ္ တြဲဖက္အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ေဒါက္တာ စိုးထြန္းက ေျပာဆုိသည္။

ပို႔ကုန္သြင္းကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္လုပ္ကိုင္ေနရေသာ ကုန္သည္မ်ား လက္ထဲသို႔ ကုန္ပစၥည္း အျမန္ဆုံး ရရွိေရးသည္ အဓိကက်ၿပီး တင္သြင္းလာသည့္ ကုန္ပစၥည္းမ်ား ဆိပ္ကမ္းတြင္ ေသာင္တင္ကာ အေကာက္ခြန္ ရွင္းလင္းေရးလုပ္ငန္း ၾကန္႔ၾကာျခင္းသည္ ေစ်းကြက္ကို အနည္းႏွင့္ အမ်ားထိခိုက္မႈ ရွိေစသည္။ “အဓိက ထိခိုက္နစ္နာတာကေတာ့ ကုန္သည္ေပါ့။ အခ်ိန္ကိုက္ဖို႔ လိုတယ္ေလ၊ ဒီပစၥည္းတစ္ခု ေစ်းကြက္ထဲကို ဒီအခ်ိန္ေရာက္မွ ျဖစ္မယ္ဆိုရင္ အခုအေကာက္ခြန္ လုပ္ပုံမ်ဳိးနဲ႔ဆို သြားၿပီပဲ” ဟု အေကာက္ခြန္ဝန္ေဆာင္မႈ ေအးဂ်င့္တစ္ဦးက ဆိုသည္။

ကုန္သည္လက္ထဲသို႔ ကုန္ပစၥည္းအျမန္ဆုံး ေရာက္ရွိရန္ႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အဆင္ေျပေစရန္ အစိုးရဌာနမ်ားကို လာဘ္ထိုးေနသည့္ ကုန္က်စရိတ္မ်ားမွာ ေရာင္းခ်မည့္ ကုန္ပစၥည္းေပၚ ထပ္တိုး ေစ်းတင္လိုက္သည့္အတြက္ အမွန္တကယ္ နစ္နာသူမွာ ျပည္သူလူထုသာ ျဖစ္သည္။ ကုန္ေစ်းႏႈန္း ႀကီးျမင့္မႈကို အေျခခံ ျပည္သူမ်ား ခံစားၾကရၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္လည္း ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြန္ဘ႑ာေငြ ဆုံး႐ႈံးကာ မသမာေသာ ဝန္ထမ္းမ်ားထံသို႔ အက်ဳိးအျမတ္မ်ား ေရာက္ရွိသြားသည္။

အႀကီးတန္း အရာရွိအခ်ဳိ႕၏ အေတာမသတ္ႏိုင္ေသာ ေလာဘႏွင့္ ဝင္ေငြနိမ့္ ဝန္ထမ္းမ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္ တို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚေနသည့္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ကိစၥႏွင့္ ျပည္သူ႔ဝန္ေဆာင္မႈ အားနည္း ခ်က္မ်ား အေပၚ ႏိုင္ငံအႀကီးအကဲ၏ ေျပာစကား မည္မွ်ထိေရာက္မႈ ရွိမည္ကိုမူ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ရမည္ေပဦးမည္။

ယခုအထိ အေကာက္ခြန္ ေလာကအတြင္း အသုံးမ်ားဆုံး စကားတစ္ခုမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း။ “ေပးတယ္ ဆိုတာကေတာ့ ကိုယ့္လုပ္ငန္း အဆင္ေျပေျပ ၿပီးသြားေအာင္ ေပးၾကတာပဲ။ ဒါက အျပန္အလွန္ပါပဲ၊ ပုံမွန္လိုျဖစ္ေနပါၿပီ”

စစ္ၿငိမ္းသူ | the voice