အာရွ ဖုန္းစြဲ စိတ္ေရာဂါ

ယေန႔ စမတ္ဖုန္းေခတ္မွာ “ဖုန္းစြဲ စိတ္ေရာဂါ”လည္း ေပၚလာသည္။ အဂၤလိပ္စာလံုး အားျဖင့္ (Nomophobia- no mobile phone phobia) ဟု ေခၚၾကသည္။ အာရွတိုက္လည္း ထိုေရာဂါက မလြတ္။ ဆဲလ္ဖီတုတ္တံ စတင္ ေမြးဖြားရာ၊ ခံစားခ်က္ ေဖာ္ပံုေလးမ်ား (Emoji) စတင္ ေမြးဖြားရာ ေဒသျဖစ္ေသာ အာရွတိုက္မွာ ဖုန္းစြဲေရာဂါ ခံစားေနရသူ အမ်ားစုႀကီးမွာ လူငယ္မ်ား ျဖစ္သည္။

ေတာင္ကိုရီးယား လူငယ္တိုင္းလိုလို ဖုန္းကိုင္ၾကသည္။ ဖုန္းကိုင္သူ လူငယ္ (၁၀၀၀)ကို ေလ့လာၾကည့္ရာ (၇၂) ရာခိုင္ ႏႈန္းသည္ အသက္(၁၁၊ ၁၂)အရြယ္ကစၿပီး စမတ္ဖုန္း ကိုင္ခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ထိုလူငယ္မ်ား စမတ္ဖုန္း ပ်မ္းမွ်တစ္ေန႔ သံုးခ်ိန္မွာ(၅ ဒသမ ၄) နာရီ ရွိသည္။ အက်ဳိးဆက္ကား လူငယ္ (၁၀၀၀)တြင္ (၂၅၀)ေက်ာ္သည္ ဖုန္းစြဲ စိတ္ေ၀ဒနာ ခံစားေနရသည္။ ကိုယ့္နားမွာ ကိုယ့္ဖုန္းမရွိသည္ႏွင့္ လူက စိတ္မလံုေတာ့။ ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္ကာ ေဇာေခၽြးပါ ျပန္လာသည္အထိ ျဖစ္လာျခင္းကို ဖုန္းစြဲစိတ္ ေရာဂါဟု ေခၚသည္။

စမတ္ဖုန္းသည္ ယေန႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတိုင္း၏ ဗဟိုခ်က္ ျဖစ္ေနၿပီ။ အာရွ ယဥ္ေက်းမႈထဲသို႔လည္း ပံုမွန္အတိုင္းေရာ၊ ပံုမွန္ထက္ ပိုကဲေသာ ပံုစံမ်ဳိးျဖင့္ပါ စမတ္ဖုန္း ယဥ္ေက်းမႈက တိုး၀င္ေနသည္။ မစားခင္ မေသာက္ခင္ ဟင္းပြဲ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ကာ ဆိုရွယ္မီဒီယာေပၚ တင္သည့္ ဓေလ့သည္လည္း အာရွသားမ်ားက စသည္ဟု ဆိုရမည္။ ဂ်ပန္တြင္ဆိုလွ်င္ ထိုဓေလ့ကို “ကဲတိုင္ ယဥ္ေက်းမႈ”ဟုပင္ နာမည္ သီးသန္႔ေပးထားၿပီ။

အာရွႏွင့္ သူ၏ သန္း(၂၅၀၀)ေသာ စမတ္ဖုန္း သံုးသူမ်ားသည္ ဖုန္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ၿပံဳးခ်င္စရာ၊ ရယ္ခ်င္စရာ သတင္းေတြလည္း ကမၻာ့သတင္းကြန္ရက္ကို ေထာက္ပံ့ေပးေနသည္။ ၾကည့္ပါ၊ ထိုင္၀မ္သူ တိုးရစ္ အမ်ဳိးသမီး တစ္ေယာက္ ဖုန္းနဲ႔ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္သံုးရင္း လမ္းေလွ်ာက္ေနတုန္း ေျခေခ်ာ္ၿပီး ဆိပ္ခံတံတားေပၚက ျပဳတ္က်လို႔ ၀ိုင္းကယ္လိုက္ရသည့္ သတင္းမ်ဳိး။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ စီခၽြမ္း ျပည္နယ္သူ တစ္ဦးလည္း ဖုန္းနဲ႔မ်က္ႏွာအပ္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္တာ ေရႏုတ္ေျမာင္းႀကီးထဲ ျပဳတ္က်လို႔ မီးသတ္သမားေတြ ၀ိုင္းဆြဲတင္လိုက္ရတဲ့ သတင္းမ်ဳိး။

ဟာသေတြခ်ည္း ျဖစ္၏။ စင္ကာပူ ဆိုလွ်င္လည္း လူဦးေရ ေျခာက္သန္းသာ ရွိသည့္တိုင္ ကမၻာေပၚတြင္ စမတ္ဖုန္းသံုးသူ ရာခိုင္ႏႈန္း အမ်ားဆံုး ရွိေနေသာ ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ဳိးဆက္ကား ဒစ္ဂ်စ္တယ္ စြဲလန္းမႈ ကုသေရး စိတ္ကုေဆးခန္းေတြ စင္ကာပူမွာ ဖြင့္ေနရသည္။ ဆိုင္ဘာ စိတ္က်န္းမာေရး ေဆးခန္း ဆိုတာမ်ဳိးေတြလည္း ေပၚလာသည္။ ဒီဂ်စ္တယ္ စြဲလန္းမႈဆိုတာ သတိထားစရာဟု ျပည္သူေတြကို ပညာေပး ေဟာေျပာေနရၿပီ။

“လူငယ္ေတြဆိုတာ ဘ၀အေတြ႕အႀကံဳ နည္းေသးတာေၾကာင့္ မရင့္က်က္ဘူး။ ဒီေတာ့ စမတ္ဖုန္းသံုးခ်ိန္ကို စနစ္တက် စီမံခန္႔ခြဲ ႏုိင္တာမ်ဳိး မရွိဘဲ ဖုန္းစြဲ စိတ္ေရာဂါ ပိုခံစားၾကရတယ္”ဟု စင္ကာပူရွိ ဆိုင္ဘာ စိတ္က်န္းမာေရး စင္တာ Touch Cyber Wellness Centre မွ တာ၀န္ရွိသူ ေခ်ာင္အီ-ေဂ်းက ေျပာသည္။

ယေန႔ လူငယ္မ်ားသည္ စမတ္ဖုန္းကို အားမကိုးမျဖစ္ အားကိုးေနရသည့္ ၀န္းက်င္ အေျခအေနမ်ဳိးထဲ က်ေရာက္ေနျခင္း ကိုလည္း စိတ္ပူမိေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။

“ေက်ာင္းစာ စနစ္ကိုက စမတ္ဖုန္းနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ လည္ပတ္တဲ့စနစ္ ျဖစ္ေနၿပီဆိုေတာ့ လူငယ္ေတြဟာ စမတ္ဖုန္းအသံုး စနစ္တက် မထိန္းသိမ္း ႏိုင္ၾကဘူးဆိုရင္ ဖုန္းစြဲ စိတ္ေ၀ဒနာ ခံစားရဖို႔က ပိုပိုၿပီး နီးစပ္လာလိမ့္မယ္”ဟု ၎က ဆိုသည္။

စင္ကာပူတြင္ ေက်ာင္းအိမ္စာမ်ားကို WhatsAppမွ တစ္ဆင့္ ဆရာမ်ားက ညႊန္ၾကားေနၾကၿပီ ျဖစ္သလို၊ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူခ်င္းလည္း ေက်ာင္းစာ ကိစၥမ်ားကို အြန္လိုင္းကေန အမ်ားဆံုး ခ်ိတ္ဆက္ ေဆြးေႏြးေနၾကၿပီ။

ေတာင္ကိုရီးယားတြင္ အသက္(၁၉) ႏွစ္အရြယ္ ေက်ာင္းသူ အမ္မာယြန္း (နာမည္ရင္း မဟုတ္)သည္ ၂၀၁၃ ဧၿပီကတည္းက ဖုန္းစြဲ စိတ္ေရာဂါ ကုသမႈ ခံယူေနရသည္။

“ဖုန္းက ကၽြန္မ ဘ၀ ျဖစ္လာတယ္။ ကိုယ့္နား ဖုန္းမရွိတာနဲ႔ ရင္ေတြ တလွပ္လွပ္ ခုန္လာတယ္။ လက္ထဲ ဖုန္းကိုင္မထားရရင္ လက္ဖ၀ါးေတြ ေခၽြးျပန္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖုန္းမပါဘဲ ဘယ္ကိုမွ မသြားဘူး”ဟု ယြန္းက ေျပာသည္။

ယြန္းသည္ ဖုန္းစြဲလြန္း အားႀကီးေသာေၾကာင့္ အျခား၀ါသနာမ်ား လိုက္စားျခင္း လံုး၀မရွိေတာ့သလို၊ ေက်ာင္းလႈပ္ရွား မႈမ်ားမွာလည္း မပါဘဲ တစ္ခ်ိန္လံုး ဖုန္းတစ္လံုးနဲ႔ ေခ်ာင္ကပ္ေနတတ္ေၾကာင္း မိဘမ်ားကလည္း ေျပာသည္။

အျခားမၾကည့္ႏွင့္၊ အက်ႌအိတ္ကပ္ထဲ ဖုန္းထည့္ေလ့ရွိေသာ သာမန္လူမ်ားသည္ပင္ အိတ္ကပ္ေပါ့ေနသည္ႏွင့္ ေခါင္းထဲ ဒိန္းခနဲျဖစ္သြားၿပီး၊ “ဖုန္းဘယ္ေရာက္ သြားလဲ”ဟူေသာ အေတြးႏွင္႔အတူ လက္က အက်ႌအိတ္ကပ္ေပၚ ေရာက္သြားသည္။ တကယ္တမ္းတြင္ ဖုန္းကို စားပြဲေပၚ တင္ထားမိျခင္းလည္း ျဖစ္ႏုိင္သည္။ အထူးသျဖင့္ စမတ္ဖုန္းကို ဆိုရွယ္မီဒီယာအတြက္ အဓိက အသံုးျပဳသူမ်ားသည္ ဖုန္းစြဲ စိတ္ေ၀ဒနာ ျဖစ္ပြားဖို႔ အနီးစပ္ဆံုး သူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း စစ္တမ္းေပါင္းမ်ားစြာက ေထာက္ျပထားၿပီး ျဖစ္သည္။

ယေန႔ လူမႈပံုစံကလည္း လူေတြ စမတ္ဖုန္းကိုမွ အားမကိုးလွ်င္ မျဖစ္ေတာ့သည့္ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ေနသည္။ ယေန႔ လူငယ္မ်ဳိးဆက္သည္ စမတ္ဖုန္းမွ မရွိလွ်င္ အျခားသူမ်ားႏွင့္ မဆက္သြယ္တတ္၊ မေပါင္းသင္းတတ္ ျဖစ္လာသည္။

အခ်ဳိ႕ေသာ အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ကေလးလူငယ္မ်ားသည္ တစ္ေန႔တစ္ေန႔ ေက်ာင္းစာ အိမ္စာေတြနဲ႔ခ်ည္း ပိေနရာ သူတို႔အဖို႔ ေလာကႀကီးနဲ႔ ဆက္သြယ္ဖို႔ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းသည္ စမတ္ဖုန္းမ်ား ျဖစ္သည္။ ဖုန္းမ်ားျဖင့္ သူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္မည္။ ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္က တစ္ဆင့္ ေလာကႀကီးကို ၾကည့္မည္။ ေပ်ာ္စရာ၊ ၀မ္းနည္းစရာကို ဆိုရွယ္မီဒီယာကေန ရွာမည္။ ထိုသို႔ျဖင့္ စမတ္ဖုန္း၏ အေရးပါမႈက အျခားအရာအားလံုးထက္ မမွ်တေသာႏႈန္းျဖင့္ ပိုကဲႀကီးထြားလာခဲ႔သည္။

လူငယ္မ်ား စမတ္ဖုန္းအသံုး ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားသည့္ အာရွႏုိင္ငံမ်ားလည္း ေပၚလာသည္။ ေတာင္ကိုရီးယား အစိုးရသည္ လူငယ္မ်ား စမတ္ဖုန္းအသံုးကို ေစာင့္ၾကည့္မည့္ အပလီေကးရွင္းမ်ဳိး ထုတ္လုပ္မည့္ အေရးအတြက္ ေထာက္ခံကန္႔ ကြက္ ႏွစ္ဖက္ အျပင္းအထန္ စကားရည္ လုေနၾကသည္။ ကေလးမ်ား ညသန္းေခါင္ ေနာက္ပိုင္း အြန္လိုင္းဂိမ္းေတြ ၀င္မေဆာ့ႏုိင္ေအာင္ တားျမစ္မည့္ အစီစဥ္မ်ားလည္း ေတာင္ကိုရီးယားတြင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ကတည္းက ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ လပိုင္းမ်ားကလည္း ေတာင္ကိုရီးယား အေဆာင္ေန တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ား ညပိုင္း အင္တာနက္ သံုးခြင့္မရေအာင္ ျဖတ္ေတာက္ ကန္႔သတ္ ထားမႈမ်ားေၾကာင့္ ကန္႔ကြက္သူ ၊ ေထာက္ခံသူ အမ်ဳိးမ်ဳိး ထြက္ေပၚေနသည္။

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံသည္ အင္တာနက္ႏွင့္ ဖုန္းစြဲလမ္းလြန္းသူမ်ားကို အစြဲခြ်တ္မည့္ ေလ့က်င့္ေရး စခန္းမ်ားပါ ဖြင္႔လွစ္ထားၿပီ။ ဖုန္းစြဲလြန္ စိတ္ေရာဂါကို သမား႐ိုးက် စိတ္ကုထံုးမ်ားျဖင့္ ကုသ႐ံုႏွင့္ မလံုေလာက္ဟု ဆိုသူမ်ားလည္း ရွိသည္။

စင္ကာပူမွ စိတ္ပညာရွင္ အန္ဒရီယန္၀မ္က “ဖုန္းစြဲ ေရာဂါဟာ အေၾကာင္းအရင္း တစ္ခု ႏွစ္ခုေလာက္ကို အေျခခံၿပီး ျဖစ္ပြားတဲ့ ေရာဂါမ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ လူ႔ အဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္လံုးရဲ႕ ေခတ္ေရစီးလိႈင္း အေရြ႕ေပၚ မူတည္ၿပီး ျဖစ္ပြားလာတဲ့ ေရာဂါမ်ဳိး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကုထံုး ေဖာ္စပ္တဲ့ေနရာမွာ ေနာက္ခံ အေၾကာင္းရင္းေပါင္း မ်ားစြာကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္”ဟု ေထာက္ျပသည္။

ဖုန္းစြဲသူတို႔၏ လကၡဏာမ်ား

- အေၾကာင္း မည္မည္ရရ မရွိပါဘဲ ဖုန္းကို ခဏခဏ ဖြင္႔ၾကည့္မိျခင္း။

- ကိုယ့္နား ဖုန္းမရွိရင္ စိတ္ဂနာမၿငိမ္ စိုးရိမ္စိတ္ကဲကာ ဖုန္းကို လိုက္ရွာေနမိျခင္း။

- လူေတြနဲ႔ ေရာဖို႔ စိတ္မပါ၊ ဖုန္းနဲ႔သာ အခ်ိန္ကုန္ေနျခင္း။

- ညႀကီးမင္းႀကီး လန္႔ႏိုးလာရင္ ျပန္မအိပ္ခင္ ဖုန္းဖြင့္ၾကည့္မိျခင္း။

- ဖုန္းသံုးရင္း အခ်ိန္ကုန္ လြန္းေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းစာကိစၥ၊ အလုပ္ကိစၥမွာပါ ထိခိုက္လာျခင္း။

-ဖုန္းမွာ Notification ၀င္လာတိုင္း လုပ္လက္စ အလုပ္ပစ္ခ်ၿပီး ဖုန္းဖြင့္ၾကည့္ျခင္း။

messenger news journal