ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦးအသတ္ခံရမႈ အစိုးရသစ္အား စိမ္ေခၚေနသလား

လူထုေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ေသာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အစိုုးရသစ္ တက္လာၿပီး ေနာက္ပိုင္း တရားဥပေဒစိုးမိုုးမႈ ရွိလာမည္ဟု အမ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကသည္။ သိုု႔ေသာ္လည္း အခ်ဳိ႔ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားအတြက္ေတာ့ ထူးျခားမႈ အရိပ္အေယာင္မ်ားမေတြ႕ရေသးေပ။

“က်ေနာ္တိုု႔ကေတာ့ ဘာဘဲေျပာေျပာ ဥပေဒစုုိးမုုိးေရးနဲ႔ တရားမွ်တမႈရွိမယ္ဆုုိရင္ေတာ့ ဒီကိစၥက အျမန္ေပၚမယ္၊ အစုုိးရအသစ္အေနနဲ႔လည္း တရားဥပေဒစုုိးမုုိေရး ဘယ္ေလာက္လုုပ္ႏုုိင္မလဲ ဆုုိတာ ဒီအမႈကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မႈအေပၚ အေျခခံျပီး အေျဖထြက္မယ္လုုိ႔ ထင္တာဘဲ” KBC မွ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး သိကၡာေတာ္ရဆရာႀကီး ေဒါက္တာခလမ္ဆမ္ဇြန္က ေျပာဆုုိသည္။

၂၀၁၅ ခုုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (၁၉) ရက္က အသက္(၂၀)ႏွစ္အရြယ္ မရန္လုရာႏွင့္ အသက္ (၂၁)ႏွစ္အရြယ္ မတန္ေဘာင္ေခါန္နန္စင္တိုု႔ အသတ္ခံရမႈကုုိ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ စံုုစမ္းစစ္ေဆး ခဲ့ေသာ္လည္း သံသယရွိေသာ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္းမွ တာဝန္ရွိသူမ်ားအား စစ္ေဆးခြင့္ ယခုုထိ မရရွိေသးသည့္အေပၚေဒါက္တာခလမ္ဆမ္ဇြန္က ေျပာဆုုိလုုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။

ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုုိင္း၊ ေကာင္းခါးေက်းရြာတြင္ ကခ်င္ႏွစ္ျခင္း ခရစ္ယာန္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္(KBC) မွ ေစတနာ့ဝန္ထမ္းဆရာမႏွစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္၍ အသတ္ခံခဲ့ရသည့္ျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး အမႈ မွန္ ေဖာ္ထုတ္ေရးသည္ အစိုးရသစ္အား စိန္ေခၚလ်က္ရွိေနသည္။

ေမလ(၁၈)ရက္ေန႔တြင္ လားရႈိးၿမိဳ႕၊ ျပည္နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႔ရံုးတြင္ တပ္မေတာ္ ခမရ(၅၀၃) စစ္ ေၾကာင္းမွဴး ဗုိလ္မွဴးေအာင္ျဖိဳးျမင့္အပါအဝင္ တပ္မေတာ္သားအခ်ဳိ႕ႏွင့္ KBC မွ အမႈမွန္ စံုုစမ္းေရး ေကာ္မတီတုုိ႔ ေတြ႔ဆံုမႈတြင္ တပ္မေတာ္သားမ်ားအား ေမးျမန္းမည့္ ေမးခြန္းမ်ားကုိ ႀကိဳတင္ တင္ျပ ထားရန္၊ အမႈစစ္ရဲတပ္ဖြဲ႔မွတဆင့္ ေမးျမန္းရန္ စသည့္စည္းကမ္းမ်ား ခ်မွတ္ထားသျဖင့္ ေမးျမန္းခြင့္ မရရွိခဲ့ေပ။

ထိုေကာ္မတီမွ ေရွ႕ေနမ်ားကုုိယ္တုုိင္ သံသယရွိသူမ်ားအား တရားရံုးတြင္ စစ္ေဆးသကဲ့ သို႔ စစ္ေဆးေမးျမန္းလုိေသာ္လည္း ေမးျမန္းခြင့္မရဘဲ ေတြ႔ဆံုခဲ့ျခင္းသာ ျဖစ္ခဲ့သျဖင့္ ႏုုိင္ငံေတာ္ အဆင့္ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးဌာနသုိ႕ ဆက္လက္တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

အမႈမွန္ေပၚေပါက္ေရးအတြက္ သက္ဆိုင္သူမ်ားထံသုုိ႔ ဆက္လက္တင္ျပေတာင္းဆုိသြား ရန္ မႏၱေလးၿမိဳ႕တြင္ KBC မွ အမႈမွန္ေဖာ္ထုုတ္ေရးေကာ္မတီ အစည္းအေဝးကို လာမည့္ ဇြန္ လ(၄)ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပၾကမည္ျဖစ္သည္။ ဆရာမႏွစ္ဦးအမႈအတြက္ အမႈမွန္ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ ေရွ႕ေနမ်ား၊ သိကၡာေတာ္ရဆရာေတာ္မ်ား ပါဝင္ေသာ(၁၅)ဦးပါ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မတီကုိ အခင္းျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ KBC က ဖြဲ႔စည္းခ့ဲျခင္းျဖစ္သည္။

ကခ်င္ဆရာမႏွစ္ဦး အသတ္ခံရမႈတြင္ တရားမွ်တမႈ မရွိလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလည္း ရရွိမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ အမႈမွန္ေပၚေပါက္ရန္အတြက္ အစုိးရသစ္အေနျဖင့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္း ကာ အမႈမွန္ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္ႏွင့္ KBC မွဖဲြ႕စည္းထားေသာ အမႈမွန္ေဖာ္ထုုတ္ေရးေကာ္မတီ၏ လံုုျခံဳေရးကုုိလည္း တာဝန္ယူေပးပါရန္ ထုိင္းႏုုိင္ငံအေျခစုုိက္ ကခ်င္အမ်ဳိးသမီးအစည္းအရံုုး (KWAT) မွ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး မြန္းေနလီက ေျပာသည္။

“ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြလက္ထဲမွာ သက္ေသအေထာက္အထားေတြ ရွိေနတာကုုိ အသံုုးခ်မႈ မရွိတဲ့ အတြက္ ဒီအမႈကုုိ အစုုိးရသစ္အေနနဲ႕ တရားမွ်တမႈျဖစ္ေအာင္ လုုပ္ေဆာင္ေပးရမယ္။ လြတ္လပ္ စြာ စစ္ေဆးေမးျမန္းခြင့္ရဖုုိ႔ နည္းလမ္းရွာေဆာင္ရြက္ေပးရမယ္၊ အမႈမွန္ မေဖာ္ထုုတ္ႏုုိင္ဘူးဆုိရင္ အမ်ဳိးသမီးေတြ ဘဝလံုုျခံဳမႈဟာ အလြန္စိုးရိမ္ရတဲ့အေျခအေနမွာ ရွိတယ္။ ဒီျဖစ္စဥ္ဟာ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ေဒသေတြက အမ်ဳိးသမီးေတြကို ျခိမ္းေျခာက္ေနတာျဖစ္တယ္”ဟု မြန္းေနလီက ေျပာဆုုိသည္။

အစုုိးရသစ္မွ တရားဥပေဒစုုိးမုုိးေရးလုုပ္ေဆာင္ရန္ ေျပာဆုိေနေသာ္လည္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုု အေျခခံဥပေဒေၾကာင့္ စစ္တပ္က အုုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာပုုိမုုိရရွိေနသျဖင့္ မည္သူမွ မလြန္ဆန္ႏုုိင္ဘဲ စစ္တပ္၏က်ဴးလြန္မႈမ်ားအေပၚ တရားမွ်တမႈကို ရွာေဖြရန္ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနသည္ဟု သူမက ဆက္လက္ေျပာဆုုိသည္။

အစိုးရသစ္ကို ဦးေဆာင္ေနေသာ အမ်ဳိးသားဒီမုုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္(NLD)သည္ ၂၀၁၂ ေရြး ေကာက္ပြဲ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရာတြင္ ႏိုင္ငံအတြက္ တရားဥပေဒစုုိးမုုိးေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဖြဲ႔စည္းပံုု အေျခခံဥပေဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးတုုိ႔ကို ဦးတည္ခ်က္မ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့သကဲ့သို႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္လည္း တရားဥပေဒ စုုိးမုုိးေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးတို႔သည္ ဆက္ ႏြယ္ေနၿပီး တရားဥပေဒ စုုိးမုုိးေရး ဦးတည္ခ်က္ ေအာင္ျမင္ရန္ အဓိကက်သည္ဟု ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုုၾကည္၏ ပါတီမိန္႔ခြန္းတြင္ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

“တရားဥပေဒမ်ား ထိေရာက္မႈရွိေစေရးအတြက္ လုုပ္ေဆာင္ပုုိင္ခြင့္အာဏာကေတာ့ အုုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဆုုိင္ရာနဲ႔ တရားစီရင္ေရးဆုုိင္ရာတုုိ႔မွာသာ ရွိတာျဖစ္ပါတယ္။ တရားဥပေဒစုုိးမုုိးေရး ထိေရာက္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုုိင္တာက အစုုိးရသာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစုုိးရဖြဲ႔ႏိုင္ေရးဟာ တရား ဥပေဒ စုုိးမုုိးေရး ဦးတည္ခ်က္ေအာင္ျမင္ဖုုိ႔အတြက္ အဓိကက်ပါတယ္”ဟုု မိန္႔ခြန္းတြင္ပါရွိသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္သည္ သမၼတေဟာင္းဦးသိန္းစိန္အစုုိးရလက္ထက္တြင္လည္း တရားဥပေဒ စုုိးမုုိးေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ျပီး လက္ရွိအစိုုးရသစ္တြင္ လည္း ႏိုင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံအျဖစ္ တာဝန္ယူေနသည္။

ထိုု႔ျပင္ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဒီမုုိကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုျဖစ္ ေပၚေရးကို ေရွ႕ရႈသည့္ ဖြဲ႔စည္းပံုုအေျခခံဥပေဒတစ္ခု ေပၚေပါက္ေရးႏွင့္ ျပည္သူလူထုု အမ်ားစု၏ လူေနမႈဘဝ အဆင့္အတန္း တုုိးတက္ျမင့္မားေရးကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း မတ္လ(၃၀)ရက္ေန႔က သမၼတဦးထင္ေက်ာ္က မိန္႔ခြန္းတြင္ ထည့္သြင္းေျပာဆုိထား သည္။

ဆရာမႏွစ္ဦး အသတ္ခံရမႈအေပၚအဓိကထား၍ “တရားမႈရွာဖုုိ႔ ေႏွာင့္ေႏွးျခင္းမွာ တရားမႈကုုိ ျငင္းပယ္ျခင္းပါ” ဟူေသာ အစီရင္ခံစာကုုိ ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳကြန္ရက္ (LAN)ႏွင့္ ကခ်င္ အမ်ဳိးသမီးအစည္းအရံုး(ထုုိင္းႏုုိင္ငံ) – (KWAT) တုုိ႔က ၂၀၁၆ ခုုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ (၁၉) ရက္၊ အသတ္ခံရမႈ တစ္ႏွစ္ျပည့္ေသာေန႔တြင္ အစီရင္ခံစာထုုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ထုုိအစီရင္ခံစာတြင္လည္း အမႈတြင္ သံသယရွိသူ ဗုိလ္မွဴးေအာင္ျဖိဳးျမင့္ႏွင့္ အထက္အရာရွိမ်ားအား ရဲတပ္ဖြဲ႔မ်ားမွ စံုုစမ္းမႈအေပၚ တားဆီးျခင္းမ်ားရွိေနသည္ကုုိ အေသးစိတ္ေဖာ္ျပထားသလုုိ၊ စစ္တပ္ အေနျဖင့္ အျပစ္ဒဏ္ေပးခံျခင္းမွ ကင္းလႊတ္ေနမႈမ်ားအား အဆံုုးသတ္ေစရန္အတြက္ အစုုိးရသစ္ အား တရားဥပေဒအရ အမႈမွန္ေဖာ္ထုတ္ေပးပါရန္ တုုိက္တြန္းထားသည္။

KBC မွ ေစတနာ့ဝန္ထမ္း ဆရာမမ်ားျဖစ္သည့္ မရန္လုုရာႏွင့္ မတန္ေဘာင္ေခါန္နန္စင္တိုု႔ႏွစ္ဦး သည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွ ရွမ္းျပည္နယ္၊ မူဆယ္ခရိုင္ပန္ဆုုိင္းၿမိဳ႕နယ္ နမ္ေတာင္း ေက်းရြာအုုပ္စုု ေကာင္းခါးေက်းရြာမွ ႏွစ္ျခင္းခရစ္ယာန္ အသင္းေတာ္ဘုုရားေက်ာင္းအနီး ေနအိမ္ တြင္ ညအိပ္ေနစဥ္ အဓမၼျပဳက်င့္၊ သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။

သူတိုု႔ႏွစ္ဦးေသဆံုုးၿပီး အေလာင္းကုိ ကားျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ ေနာင္နန္းသုိ႔ သယ္ ေဆာင္လာစဥ္ လမ္းတေလွ်ာက္တြင္ ေထာင္ေသာင္းမ်ားစြာေသာ ကခ်င္လူထုက ငုုိေၾကြးသံမ်ားႏွင့္ ႀကိဳဆုုိခဲ့သလုုိ၊ ဆရာမႏွစ္ဦး၏ စ်ာပနအခမ္းအနားကို လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာျဖင့္ က်င္းပခဲ့ၾကသည္ မွာ ကခ်င္လူမ်ဳိးတိုင္း၏ ရင္ထဲမွာ မည္သည့္အခါမွ ေမ့ႏုိင္မည္မဟုတ္သည့္ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခု လည္းျဖစ္ခဲ့သည္။

အလားတူ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၁၃) ရက္ေန႔က ကခ်င္ျပည္နယ္ဖားကန္႔ၿမိဳ႕မွ အသက္ (၁၄)ႏွစ္အရြယ္ေက်ာင္းသူ မဂ်ာဆုုိင္းအိန္အား ေျမာက္ပုုိင္းတုုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ လက္ေအာက္ခံတပ္ဖြဲ႔ ခလရ(၃၈၉)စစ္ေၾကာင္းက ပစ္သတ္ခဲ့မႈႏွင့္ မုုိင္ဂ်ာယန္အနီးမွ စစ္တပ္က ဖမ္းဆီးခဲ့ရာမွ ယေန႔ အထိ ေပ်ာက္ဆံုုးေနေသာ ေဒၚဆြမ္လြတ္ရြယ္ဂ်ာတုုိ႔ႏွင့္ပတ္သက္၍ ယေန႔ထိစံုုစမ္းေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ ျခင္း မရွိဘဲ က်ဴးလြန္သူမ်ားကုုိ အေရးယူႏိုင္ျခင္းလည္း မရွိေသးေပ။

အစုုိးရသစ္သည္ တရားဥပေဒစုုိးမုုိးေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္က ၂၁ ရာစုုပင္လံုညီ လာခံကုိ က်င္းပရန္ျပင္ဆင္ေနျပီး တစ္ႏိုင္ငံလံုုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္မေရးထုုိးေသး သည့္ တုုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုုိင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေနသည္။

“အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈကုိ အစုုိးရက လက္ခံရမယ္။ လႊတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ဆုိတာကို အစုုိးရက ေကာင္းေကာင္းစဥ္းစားေပးသင့္တယ္။ တရားမွ်တမႈ မရွိဘူးဆုုိရင္ ဒီမုုိကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုိ႔ ေျပာလုုိ႔မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ဆက္ျဖစ္ေန တာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖုုိ႔ မလြယ္ဘူး”ဟုု ကခ်င္အမ်ဳိးသမီးအစည္းအရံုး – ထိုုင္းႏိုုင္ငံ(KWAT)မွ အေထြ ေထြအတြင္းေရးမွဴး မြန္းေနလီက ေျပာသည္။

Photo Credit: Irrawaddy , Pho Thu Taw