လက္ပံတန္းသပိတ္ အင္အားသုံးၿဖိဳခြင္းမႈ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြ အစီရင္ခံစာထုတ္

လက္ပံတန္းေက်ာင္းသားသပိတ္ကို ၿဖဳိခြင္းရာမွာ အၾကမ္းဖက္ကုိင္တြယ္ခဲ့တဲ့ ရဲ၀န္ထမ္းေတြကို ေဖာ္ထုတ္အေရးယူသင့္ၿပီး၊ မွားယြင္းစြာ ဖမ္းဆီးထားတဲ့ ဆႏၵျပေက်ာင္းသားေတြကို ျပန္လႊတ္ေပးသင့္တယ္လို႔ Fortify Rights လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔နဲ႔ Harvard ဥပေဒတကၠသိုလ္ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးဌာနတို႔ ပူးတြဲ ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပထားပါတယ္။ လက္ပံတန္းသပိတ္ကို ၿဖဳိခြင္းမႈမွာ ရဲေတြက အင္အား အလြန္အကၽြံသုံးခဲ့တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ကိုဥာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပထားပါတယ္။

လြန္ခ့ဲတဲ့ မတ္လတုန္းက ပဲခူးတုိင္း လက္ပံတန္းၿမဳိ႕နယ္အတြင္း ပညာေရးဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ခ်ီတက္ဆႏၵျပၾကတဲ့ ေက်ာင္းသားသပိတ္ကို ၿဖဳိခြင္းခ်ိန္မွာ ရဲေတြက အင္အား အလြန္အကၽြံ သုံးခဲ့တယ္ဆိုတာကုိ ဓာတ္ပုံအေထာက္ အထား ၅၀၀ ေက်ာ္ ဗီြဒီယုိဖိုင္ ၄၀ ေက်ာ္မွာ စစ္ေဆး ေတြ႔ရွိခဲ့ရတယ္လို႔ ေအာက္တိုဘာ ၁၀ ရက္ေန႔ထုတ္ Fortify Rights လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔နဲ႔ Harvard ဥပေဒတကၠသိုလ္တို႔ ပူးတြဲထုတ္တဲ့ အစီရင္ခံစာမွာ ေရးထားတာပါ။

လက္ပံတန္းမွာ ရဲေတြရဲ႕ျပဳမူပုံဟာ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒအရလည္း မညီတာေၾကာင့္ အဲဒီရဲေတြကို အေရးယူ အျပစ္ေပးသင့္တယ္လုိ႔ Harvard ဥပေဒတကၠသိုလ္ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးကၽြမ္းက်င္သူ Tyler Giannini က ေျပာပါတယ္။

“အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာဥပေဒေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္ၿပီး အင္အား အလြန္အကၽြံသုံး လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ အဲဒီရဲေတြကို ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူ အျပစ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ စုိးရိမ္စရာေကာင္းတဲ့ အခ်က္က ဖမ္းဆီးထားစဥ္ ရဲအခ်ဳပ္ထဲမွာ ေက်ာင္းသားေတြ အ႐ုိက္ႏွက္ ခံေနရတာလည္း ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လြတ္လပ္စြာ စုေ၀းခြင့္ မရွိေသးတဲ့ အေျခအေနဟာ အင္မတန္ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။”

လက္ပံတန္းသပိတ္ ၿဖဳိခြင္းခ်ိန္ဟာ ေန႔ခင္းအခ်ိန္မွာျဖစ္ခဲ့ၿပီး အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ေသခ်ာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေတြ႔ႏိုင္တယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပထားပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ လက္ပံတန္းသပိတ္အတြင္း ရဲေတြဟာ အဓိက႐ုဏ္း ၿဖဳိခြင္းတဲ့ ရဲစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို လုိက္နာေဆာင္ရြက္တာမ်ဳိး မရွိခဲ့ဘူးလို႔ ေဟာင္ေကာင္အေျခစိုက္ အာ႐ွလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မ႐ွင္က ေရွ႕ေန ဦးမင္းလြင္ဦးက ရွင္းျပပါတယ္။

“ႏုိင္ငံတကာ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြအေနနဲ႔ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ၿဖိဳခြင္းတဲ့အခါမွာ ၾကည့္ပါ။ ပထမဦးဆံုး မီးသတ္ပိုက္နဲ႔ပက္မယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ င႐ုပ္ရည္နဲ႔ ပက္မယ္ စသျဖင့္ေပါ့ေလ တဆင့္ၿပီးတဆင့္ သြားတာျဖစ္တယ္။ အခုက အဲဒီလိုမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲနဲ႔ သတိေပးတားျမစ္ခ်က္ေတြ ေၾကညာေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ၀င္ေရာက္ၿပီးေတာ့ ႐ိုက္ႏွက္ဖမ္းဆီးတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ရဲေတြရဲ႕ အဓိက႐ုဏ္း ႏွိမ္နင္းပံု ႏွိမ္နင္းနည္းနဲ႔ မကိုက္ညီဘူး။ လက္ရွိ ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ေတြအတုိင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္တာမဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္တုိ႔က ေျပာရျခင္းျဖစ္တယ္။”

ျမန္မာအစိုးရဟာ ကုိယ္ေပးထားတဲ့ကတိကို ခ်ဳိးဖ်က္ၿပီး လက္ပံတန္းသပိတ္ကို ၿဖဳိခြင္းခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဦးမင္းလြင္ဦးက ေထာက္ျပပါတယ္။

“အစိုးရအဖြဲ႔ကလည္း ဒီေက်ာင္းသားေတြကို မဖမ္းပါဘူးဆိုၿပီးေတာ့ ကတိေပးၿပီးေတာ့မွ ေက်ာင္းသားေတြကို အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြင္းၿပီးေတာ့ ဖမ္းဆီးတယ္ဆုိတဲ့ကိစၥက အစိုးရကိုယ္တုိင္ကိုယ္က ကတိကို ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီးေတာ့ အခုလိုမ်ိဳး ျဖစ္ရပ္ကို တမင္ဖန္တီးၿပီးေတာ့ လုပ္ယူတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က ျမင္တယ္။ ရဲတပ္ဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ျပဳမူ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြ အေပၚမွာၾကည့္ရင္ လိုအပ္တာထက္ ပိုမို အင္အားသံုးၿပီးေတာ့ အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြင္းတယ္ဆုိတာေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရတယ္။ တရား႐ံုးမွာ စစ္ေဆးတဲ့ စစ္ေဆးခ်က္ေတြ အရကိုကလည္း ဒီအခ်က္အလက္ေတြ ေပၚလြင္ၿပီးသားျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။”

အခုဆုိရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖုိ႔အခ်ိန္နီးလာၿပီ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အာဏာပိုင္ေတြက ရဲေတြကို အသုံးျပဳပုံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူတို႔အေနနဲ႔ စိုးရိမ္မိေၾကာင္း Harvard တကၠသိုလ္က Tyler Giannini က ေျပာပါတယ္။

“ေရြးေကာက္ပြဲနီးလာခ်ိန္မွာ ျပည္သူေတြကလဲ ႏိုင္ငံတခုလုံးအေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူတုိ႔ရဲ႕ဆႏၵကို လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖၚျပသလာ ႏိုင္ၿပီး၊ အာဏာပိုင္ေတြက ရဲေတြသုံးၿပီး လက္ပံတန္းမွာလို အၾကမ္းဖက္ၿဖဳိခြဲမွာကို က်ေနာ္တို႔ စုိးရိမ္မိပါတယ္။”

လက္ပံတန္းသပိတ္ၿဖဳိခြင္းမႈမွာ ေက်ာင္းသားအမ်ားစုနဲ႔ ၀န္းရံျပည္သူေတြ အပါအဝင္ သတင္းေထာက္ေတြပါ စုစုေပါင္း ၁၃၀ နီးပါး အဖမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။ အားလုံးဟာ အမႈမ်ဳိးစုံနဲ႔ တရားစြဲခံရကာ အမႈရင္ဆုိင္ေနရဆဲျဖစ္ၿပီး တခ်ဳိ႕ဆိုရင္ ေထာင္ဒဏ္ ၉ ႏွစ္ခြဲအထိ က်ခံရဖြယ္ရွိေနပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္ - VOA Burmese