ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးရလဒ္ လုိက္နာေရး ကန္အေလးထား

ဒု-လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Daniel Russel ႏွင့္ VOA ေတြ႔ဆံုစဥ္ (စက္တင္ဘာလ ၁၁၊ ၂၀၁၅)

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လာမယ့္ ႏိုဝင္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး အာဏာလႊဲေပးဖို႔ ပ်က္ကြက္မႈမရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အေမရိကန္အစိုးရမွာ အစီအစဥ္ ရွိထားတယ္လို႔ ႏိုင္္ငံျခားေရး အရာရွိႀကီးတဦးက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။

မေန႔က Carnegie ဗိမၼာန္ အေဆာက္အဦးမွာ ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာ ဒု-လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Daniel Russel က ဗြီအိုေအျမန္မာပိုင္းရဲ႕ ေမးျမန္းခ်က္ကို အဲဒီလို ေျဖၾကားသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲကို ဦးေက်ာ္ဇံသာက တက္ေရာက္ သတင္းယူခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

မေန႔က ဝါရွင္တန္ဒီစီ Carnegie Center လို႔ေခၚတဲ့ Carnegie ဗိမၼာန္မွာျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲဟာ အေမရိကန္ ဒု-လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Daniel Russel ျမန္မာႏိုင္ငံကို မၾကာေသးခင္က သြားေရာက္အၿပီး အေျခအေနကို ျပန္လည္တင္ျပတဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ သမိုင္းဝင္ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီးအတြက္ ျပင္ဆင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ မူဝါဒကို လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့တဲ့ ခရီးစဥ္ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီခရီးစဥ္အတြင္း သူ႔ရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳကို ပထမဦးစြာ ရွင္းလင္းတင္ျပၿပီးတဲ့ေနာက္ က်ေနာ္က အခုလို ေမးခြန္းေမးခဲ့ပါတယ္။

ေမး - ၁၉၉ဝ ျပည့္ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက စစ္တပ္ဟာ သူတို႔ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳထားတဲ့ တစညပါတီ ႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲက်ေတာ့ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က အျပတ္အသတ္ ေတာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳ အႏိုင္ရရွိသြားတဲ့အခါမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ၿပိဳကြဲသြားပါတယ္။ အဲဒီမွာ စစ္တပ္ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို မလိုက္နာတဲ့အျပင္ အႏိုင္ရသူေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အခုလာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီး အၿပီးမွာ အဲဒီလို မျဖစ္လာေအာင္ ဘာေတြလုပ္မယ္ဆိုတဲ့ အစီအစဥ္မ်ိဳး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ဥေရာပသမဂၢတို႔ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းတို႔မွာ အစီအစဥ္ ရွိပါသလားခင္ဗ်။

ေျဖ - က်ေနာ္တို႔ အစီအစဥ္ ရွိပါတယ္။ ဒီအစီအစဥ္ေတြဟာ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးလို႔ စိန္ေခၚမႈေတြ ရွိလာတဲ့အခါ စတင္မယ့္ အစီအစဥ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအစီအစဥ္ဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ရွိခဲ့တဲ့ အစီအစဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တစိုက္မတ္မတ္ လိုက္လံ ေဆာင္ရြက္လာခဲ့တာပါ။ မဲဆႏၵရွင္ေတြကို ပညာေပးေရး၊ အားလံုးပါဝင္ခြင့္ရွိေရး၊ NGO ေတြ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ပါဝင္ေရး ဒါေတြဟာ မူဝါဒ ျဖစ္ပါတယ္။ သံတမန္ေရးအရလား သမၼတ အိုဘားမားရဲ႕ ခိုင္မာျပတ္သားတဲ့ ေျပာၾကားခ်က္၊ ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ တိုက္တြန္းခ်က္ေတြ၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ထက္ျမက္တဲ့ သံအမတ္ႀကီး Darryl Michael ကိုယ္တိုင္ တက္တက္ႂကြႂကြ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေနမႈေတြ၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး John Carry ႏွင့္တကြ တျခားအရာရွိႀကီးေတြရဲ႕ ခရီးစဥ္အားလံုးမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြကို ထိပ္တန္း စစ္အရာရွိႀကီးေတြဆီေရာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ တခါ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ေပၚထြန္းလာဖို႔ အားေပးပါတယ္။ ဒါေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အစီအစဥ္ေတြပါ။

ေမး - တကယ္လို႔ အရင္လိုပဲ အာဏာမလႊဲဘဲ ႏိွပ္ကြပ္တဲ့ ကိစၥေတြ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ေကာ ဘယ္လိုလုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္ရွိပါသလဲ။

ေျဖ - ေရြးေကာက္ပြဲအေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း အခ်က္အလက္ေတြအေပၚ မူတည္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ သံုးသပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းနဲ႔ အေျခအေနမွန္ကို သံုးသပ္မွာပါ။ အဆိုးျမင္တဲ့ အျပစ္ရွာတဲ့ သေဘာမ်ိဳး မဟုတ္ပါဘူး။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ေရးသာမက ဒီမိုကေရစီ နည္းက်က် ရရွိလာတဲ့ ရလဒ္ကို ပ်က္ကြက္တယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက လက္ခံဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ တိုင္းျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အလားအလာ မရွိႏိုင္ဘူးဆိုတာ အသိေပးထားပါတယ္။

ေနာက္တခါ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ အေရြးခံႏိုင္ခြင့္ ရရွိေရးဆိုတာဟာ အေမရိကန္မူဝါဒမွာ ဦးစားေပး အစီအစဥ္တရပ္အျဖစ္ ရွိေနဆဲပဲလား။ ဒါမွမဟုတ္ ဒီ သက္မွတ္ခ်က္ကို အေလွ်ာ့ေပးလိုက္ၿပီလား ဆိုတဲ့ေမးခြန္းကို Mr. Russel က အခုလို ေျဖခဲ့ပါတယ္။

ေျဖ - ႏိုင္ငံသားတေယာက္ကို သူ႔သားသမီးေတြ ဘယ္ႏိုင္ငံသားျဖစ္ေနလို႔ဆိုၿပီး ႏိုင္ငံသားတေယာက္ ရသင့္တဲ့ အခြင့္အေရး အျပည့္အဝ မေပးဘူးဆိုတာ တကယ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံု မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံုပါ။ ဒါေပမဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းကို ျပင္ဆင္ရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆဟာ ခြန္အားရွိတဲ့ မွန္ကန္တဲ့ ယူဆခ်က္ပါ။ အလားတူ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တရပ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆတာကေတာ့ စစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ % အေရြးမခံဘဲ ပါဝင္ေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုလည္း ျပင္ဖို႔လုိပါတယ္။ ဒါဟာ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီျဖစ္စဥ္နဲ႔ မကိုက္ညီဘူးလို႔ လူတိုင္းသတ္မွတ္ၾကပါတယ္။

ဒု-လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး Daniel Russel ဟာ အေမရိကန္သမၼတ Barrack Obama ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ မူဝါဒခ်မွတ္တဲ့ ေနရာမွာ တက္တက္ႂကြႂကြ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ပုဂိၢဳလ္တဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

ဦးေက်ာ္ဇံသာ - VOA Burmese