ရာဇာ၀င္ထဲက သတုုိ႔သမီး သို႕ ေစာမြန္လွ

ေမာဘုုရင္ စ၀္ဖွလုုံဟုုိမိန္း ႏွင့္ စယ္လန္႔မင္းသမီးေလး အေၾကာင္းပါလုုိ႔ ေပါင္းဖက္ရာက အမြာပူးေမာင္ႏွမ ႏွစ္ေယာက္ကုုိ ေမြးဖြား လာခဲ့ပါသည္။ ေစာမြန္းလွသည္ အႀကီးျဖစ္ၿပီး ေမာင္ေတာ္ ခြန္ေကာ္လန္းသည္ ငယ္ျဖစ္သည္။

ေစာမြန္လွကုုိ ေမြးဖြားခ်ိန္၌ မိန္းေမာလုုံ နန္းတြင္းမွာ ရွိသည့္ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းမ်ားအားလုုံးတုုိ႔သည္ အေရာင္ၿဖိဳးၿဖိဳး ေျဖာက္ေျဖာက္မ်ား လင္းလက္ၿပီး လုုပ္ရွားခါရမ္း ေနျခင္းျဖစ္သည္။ (ထုုိသုုိ႔ျဖစ္ျခင္းကုုိ သွ်မ္းဘာသာအရ လတ္လႈိင္း တယ္လုုိ႔ေခၚဆုုိပါသည္ ဓိပၺါယ္ကေတာ့ ထူးဆန္းတဲ့ျဖစ္ရပ္၊ ) ထုုိ႔ေၾကာင့္ သမီးေတာ္ေလးအား စ၀္မိန္းလတ္ ဟုုေခၚတြင္ခဲ့ရာ အခ်ဳိ႕က စ၀္မြန္းလတ္ ဟုုေခၚဆုုိခဲ့ၾကပါသည္။ ျမန္မာလုုိ ျပန္ဆုုိေရးသားရာမွ ေစာမြန္လွ ေခၚဆုုိေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ (မယ့္ခူး ေခးရွဲန္)

AD- 1044-1077 ျမန္မာသကၠရာဇ္ (၄၀၆-၄၃၉) ပုဂံမင္း ၅၅-ဆက္တြင္၊ ပထမ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ တည္ေထာင္သည္ဟုု အဆုုိရွိေသာ အနိရုဒ ေခၚ အေနာ္ရထာမင္း နန္းတက္ ေလသည္။ ထုိအေနာ္ရထာ မင္းလက္ထက္တြင္ လူစြမ္းေကာင္း မ်ား ေပၚေပါက္ ခဲ့သည္။ ပထမ ၄-ဦးမွာ က်န္စစ္သား၊ ငေထြရူး၊ ငလုံးလက္ဖယ္၊ ေညာင္ဦးဖီး တုိ႔ျဖစ္ၾကသည္။

ငေထြရူး- ျမင္းမူအရပ္သား ထန္းတက္သမားျဖစ္သည္။ထန္းပင္ အပင္ တေထါင္ကုိ တက္ခါဆင္း ခါလွီးသည္မွာ တနံနက္အခ်ိန္မွီ ၿပီးေသာသူ ျဖစ္သည္ဆုိပါသည္။

ငလုံးလက္ဖယ္- ပုပၸါးအရပ္သား၊ ႏြားအရွဥ္း သံုးဆယ္ကုိ ထြန္၌တပ္၍ ထြန္ေရးမွန္ေအာင္၊ တက္ခ်ည္ ဆင္းခ်ည္၊ အႏွံ႔ထြန္ ႏုိင္ေသာသူ ဟုဆုိပါသည္။

ေညာင္ဦးဖီး- ေညာင္ဦးအရပ္သား ေညာင္ဦးကမ္းပါးက ေျပးဆင္း၍ ဧရာ၀တီ တဖက္ကမ္းသုိ႔ လက္ပစ္ကူး သည္၊ ေနာက္ဖက္ကမ္းသုိ႔ ေရာက္ေသာ္ ေျခမေထာက္ခဲ့ဘဲ ျပန္၍ ကူးလာႏုိင္သည့္ အျပင္ ကမ္းထိပ္ သုိ႔ေျပးတက္ ႏုိင္ေသးဟု ဆုိပါသည္။

ထုိ ၄-ဦးအျပင္ ေနာက္ထပ္ ဗ်တၱ၊ ေရႊဖ်ဥ္းႀကီး ေရႊဖ်ဥ္းငယ္တုိ႔ လည္းရွိၾကေသး၏။ ထုိစဥ္ အေနာ္ရထာ လက္ထက္ မတုိင္မွီ ပုံဂံျပည္၌ မိရုိးဖလာနတ္၊ နဂါး၊ အရည္းႀကီး တုိ႔ကို ကုိးကြယ္ကုန္ေလသည္၊ ထုိအရည္းႀကီး မ်ားသည္ ထိမ္းျမားမဂၤလာ ျပဳလုပ္ၾကလွ်င္ သူတုိ႔သမီးကုိ ေရွးဦးစြာ အရည္းႀကီးတုိ႔ ေက်ာင္းသုိ႔ ပုိ႔ရေသာ ထုံးစံ ျဖစ္တည္ေနသည္။ ထုိထုံးစံကုိ ပန္းဦးလႊတ္ သည္ဟုေခၚသည္။ ထုိထုံးစံကုိ မလုိက္နာေသာ္ မင္းဒဏ္ခံၾကရသည္။

ထုိသုိ႔ ရွိစဥ္ သထုံျပည္မွ ဓမၼဒႆီမည္ေသာ ရဟန္းေတာ္ ရွင္အရဟံ ရဟန္းေကာင္း ရဟန္းျမတ္ တပါးသည္။ ပုဂံသုိ႔ေရာက္ရွိလာ၍ မင္းအေနာ္ရလည္း ၾကည္ညုိ- ဆည္းကပ္သည္ ႏွင့္ စင္ၾကယ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ အယူမွန္ကုိ သိရေလသည္။

သကၠရာဇ္ ၄၁၉- (AD-1057) ခုႏွစ္တြင္ အရွင္အရဟံ မိန္႔ၾကားခ်က္အရ သထုံျပည္၌ ပိဋကတ္ေတာ္ မ်ားရွိေၾကာင္း ၾကားသိရေသာ လက္ေဆာင္ ပ႑ာႏွင့္ေတာင္းေစရာ သထုံ- မႏူဟာမင္းက အရုိင္းတုိ႔ႏွင့္ အရာေလာဟုဆုိ၍ မေပးဘဲေနေလ၏ ထုိအခါမွ စစ္သည္ ဗုိလ္ပါႏွင့္ခ်ီ၍ သထုံကုိ တုိက္ခုိက္ေလသည္။

ထုိသုိ႔တုိက္စဥ္ ကက်န္စစ္သား စေသာ လူစြမ္းေကာင္း မ်ားတြင္ ဗ်တၱလည္း ပါလာေလသည္။ ထုိစဥ္ သထုံျပည္၌ ဗ်တၱ၏အကုိ—ဗ်တ္၀ိ၏ အေပါင္ အလက္တုိ႔ကုိ ေဆးစီရင္၍ ျမဳပ္ႏွံထားသည္ ႏွင့္ ၿမဳိ႕ရုိးကုိမ၀င္ႏုိင္ရွိရာ၊ ဗ်တၱက မရီးကုိ ေျမးျမန္း၍- ျမဳပ္ထားရာကုိ သိရွိ-ေဖၚယူပစ္ေလမွ ၀င္ႏုိင္ၾကေလ၏။ ဟုုဆုုိသည္။

ပေဒသရာဇ္ေခတ္တြင္ “တုိက္ခုိက္သိမ္းပုိက္၍ စုစည္းျခင္းသည္ တုိက္ခုိက္သိမ္းပုိက္ ခံရေသာ အမ်ိဳးသားတုိ႔၏၊ အမ်ဳိးသား ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကုိယ္ပုိင္လြတ္လပ္ ခြင့္ကုိ ဖ်က္ဆီးလုိက္ၿပီး ၎အမ်ဳိးသားတုိ႕၏ ဆႏၵႏွင့္ဆန္႕က်င္၍ တုိက္ခုိက္သိမ္းပုိက္ခံရေသာ အမ်ဳိးသား ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ ဖ်က္ဆီးသိမ္းသြင္းၿပီး၊ ၎ႏုိင္ငံေတာ္ပုိင္ နယ္နိမိတ္ကုိ စစ္ႏုိင္ငံေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ ဧရိယာႏွင့္ ပူးေပါင္းျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။”

အဆုိပါ သေဘာတရားသည္ မွန္ကန္ေၾကာင္း ျမန္မာ့သမုိင္းကုိ ေလ့လာလွ်င္ ပေဒသရာဇ္ ေခတ္တြင္ ျမန္မာပေဒသရာဇ္ ေခတ္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံကုုိ စုစည္းရာတြင္ တုိက္ခုိက္သိမ္းပုိက္ၿပီး နယ္နိမိတ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္း၊ ပူးေပါင္းျခင္း ျဖစ္သည္၊ စုစည္းညီၫြတ္မႈ အစစ္အမွန္မွာ ဆႏၵအရသာ ပူးေပါင္းၿပီး လူမ်ဳိးတမ်ဳိး၏ ကုိယ္ပုိင္ျပဌာန္းခြင့္ ျဖစ္ေသာ မိမိတုိ႕လူမ်ဳိးအတြက္ ႏုိင္ငံေရး၊ စည္း႐ုံးေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ လူမႈေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကုိ မိမိတုိ႕လူမ်ဳိး၏ ဆႏၵအရ တျခားအမ်ဳိးသားတုိ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ မထိခုိက္ေစဘဲ လုပ္ေဆာင္ခြင့္႐ွိရမည္ ဟူေသာအခ်က္မ်ားကုုိ မေတြ႔ရွိရေပ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ပေဒသရာဇ္ေခတ္တြင္ ထုိသုိ႕ စုစည္းျခင္းမဟုတ္သျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ႐ွိ အမ်ဳိးသားမ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္း စိတ္ဝမ္းကြဲျပားကာ ေတာ္လွန္ ပုန္ကန္မႈမ်ား ေခတ္သမုိင္း အဆက္ဆက္တြင္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းပင္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာတုိ႔ေအာင္ႏုိင္ ၾကေသာအခါ မႏူဟာမင္းႏွင့္ တကြ ပိဋကတ္ေတာ္ တုိ႔ကုိ၎၊ ႏႈတ္မႈ-လက္မႈ -ပညာသည္ တုိ႔ကို၎၊ ထုိသုိ႔ တုိက္ခုိက္ ေဆာင္ယူခဲ့ေလသည္။ ဤသုိ႔သထုံမွ ဗုဒၶဘာသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ား ေရာက္လာသည္ ကစ၍ အရည္ႀကီး တုိ႔သာသနာ ေမွးမိန္ သြား၍ ဗုဒၶသာသနာေတာ္- တည္ၿမဲ- ႀကီးပြားေလေတာ့သည္။ ျမန္မာတုိ႔ ယခုလက္ရွိ စာလုံးအကၡရာ မ်ားကုိစ၍ အသုံးျပဳ- ေရးသား ၾကေလသည္။ ထုိစာလုံးတုိ႔ကာ အိႏိၵယ ျပည္ေတာင္ပုိင္းမွ ေအာက္ျမန္မာႏုိင္ငံ မြန္တုိ႔ထံသုိ႕ သကၠရာဇ္ ၅၀၀ -ခုေလာက္တြင္ ေရာက္လာ သုံးစြဲေသာ (ပတၳိ၀) အကၡရာ စာလုံးမ်ဳိးျဖစ္၍၊ ပန္းရံ- ပန္းပဲ စေသာအတတ္ ပညာမ်ားလည္း တုိးပြါးလာေတာ့သည္။ ဖမ္းယူသြားေသာ သထုံ မႏူဟာမင္းကုိ ျမင္းကပါ အရပ္၌ ထားရွိသည္ဟု သိေလသည္ ။
မႏူဟာမင္းႀကီး တည္ထားခဲ့ ေသာေၾကာင့္ မႏူဟာဘုရားဟု နာမည္ ေက်ာ္ေစာေလသည္

ထုိမႏူဟာမင္းႀကီး၏ ဘုန္းအာႏုေဘာႀကီး၍ စကားေျပာေသာ အခါ ခံတြင္းက စက္ေျပာင္ေသာ အေရာင္မ်ား ထြက္သည္ကုုိ အေနာ္ရထာမင္းသည္ စုိးရိမ္ေၾကာက္လန္႔ ေသာအခါ မႏူဟာမင္း ဘုန္းႏွိမ့္ ေစရန္ဟု ဆြမ္းေတာ္တင္ ပုိ႔ကုိစားေစ၏။ မႏူဟာမင္း စားမိ၍ ဘုန္းတန္ခုိး ျပယ္ေလေသာ၊ စိတ္လက္ညဳိး ႏြမ္းသည္ႏွင့္ မိမိ၏ လက္စြပ္ ကုိေရာင္းၿပီး ဘုရားတည္ေလသည္။ ယခုတုိင္ မႏူဟာဘုရား ဟုရွိ၏ မႏူဟာမင္းသည္ ျဖစ္ေလရာ ဘ၀၌ သူတပါး၏ ႏုိင္ျခင္းတုိ႔ မခံရပါလုိ၏ ဟုဆုေတာင္း ခဲ့ေလသည္။ ေနာက္မၾကာမီ မႏူဟာမင္း ႏွင့္ မိဖုရား သားသမီၼး တုိ႔ကုိပါ အေနာ္ရထာက ေရႊစည္းခုံ ဘုရားသုိ႔ ဘုရားကၽြန္ အျဖစ္ျဖင့္ လူေလေတာ့သည္။

အေနာ္ရထာသည္၊ ထုိကဲ့သုိ႔ သာသနာေရး၌ အလြန္စိတ္အား တက္ၾကြလာၿပီးလွ်င္ ရခုိင္ျပည္ရွိ မဟာ မုနိရုပ္ပြါးေတာ္ ကုိလည္းပင့္ ယူရန္ သြားေရာက္ေသး၏ သုိ႔ေသာ္လည္း အထမေျမာက္ မယူႏုိင္ ျဖစ္ေလသည္။

တဖန္ ဥတည္ဘြားမင္း စိုးစံေနတဲ႔ ဂႏၶလရာဇ (ဂႏၶလရာဇ္) ေခၚတရုတ္ျပည္ (ယခုယူနန္-နနခ်ဳိျပည္၌) ဗုဒၶဘုရားရွင္ ျမတ္စြယ္ေတာ္ရွိသည္ ၾကား၍ စြယ္ေတာ္ ပင့္ယူရန္ စစ္သည္ ဗုိလ္ပါ မ်ားစြာႏွင့္ ခ်ီေတာ္မႈသည္။ က်န္စစ္သား စေသာ လူစြမ္းေကာင္း ေလးဦးႏွင့္ ေရႊဖ်ဥ္းႀကီး၊ ေရႊဖ်ဥ္းငယ္ တုိ႔လည္းပါသည္။

ယခု ယူနန္တြင္ ရွိေသာ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ျမတ္စြယ္ေတာ္

ဥတည္ဘြားမင္း စိုးစံေနတဲ႔ ဂႏၶလရာဇ (ဂႏၶလရာဇ္) ေခၚ တရုတ္ျပည္သုိ႔ ေရာက္ေသာ္၊ တရုတ္ ဥတည္ဘြား သည္လည္း ၿမဳိ႕တံခါးကုိပိတ္၍ အခုိင္ေနလင့္၏ သုိ႔ေသာ ေနာက္ပုိင္း၌ ေျပၿငိမ္းၾကကာ အေနာ္ရထာမင္း ႏွင့္ ဦးတည္ဘြားတုိ႔ ၾကည္ၾကည္ သာသာပင္ ေျပာဆု္ိဆက္ဆံ ၾကေလသည္။ စြယ္ေတာ္ျမတ္ ကုိကား အေနာ္ရထာမင္း အဓိ႒ာန္၍ ပင့္ေသာလည္း မၾကြ- မလုိက္- မရခဲ့ေခ်။ သုိ႔ရာတြင္ သိၾကားမင္း ေပးဆက္သည္ ဆုိေသာ ျမဆင္းတု တစ္ဆူကုိကား ယူေဆာင္ လါခဲ့သည္ဟု ျမန္မာ့မုိင္းက ဆုိသည္။ ျမန္မာ့သမုိင္း ပါေမာကၡ ေဒါက္တာသန္းထြန္းက ဘုရင္ေနာ္ရထာသည္ ယခုလက္ရွိ ျမန္မာနုိင္ငံဟုေခၚဆုိေသာ နယ္နမိတ္ အကုန္ထ အုပ္စီးႏုိင္ခ်င္း မရွိေသးပါ တရုတ္ကုိ ရန္စရန္မွာ မျဖစ္ႏုိင္ပါ မိန္းေမာနယ္စပပ္ တုိ႔ေရာက္ရွိသည္မွာ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ရွိသည္။

၎တရုတ္ျပည္က အျပန္ခရီးတြင္ သွ်မ္းျပည္သုိ႔ ေရာက္ရာ ေမာကုိးျပည္ေထာင္စုကုိ အစုိးရေသာ ေမာဘုုရင္ စ၀္လုုံဟုုိမိန္းႏွင့္ မဟာမိတ္ဖြဲ႔သည္ ေမာျပည္ရွိ လယ္ယာကန္သင္း မ်ားအားလည္း အေနာ္ရထာသည္ နက္သက္အားက် ေတာ္မႈသည္။ ထုုိ႔ေၾကာင့္ ေမာဘုုရင္ ေစ၀္လုုံဟုုိမိန္းထံ ဆည္ေမာင္း ကန္သင္း လယ္ယာ မ်ားလုုပ္ကုုိင္ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ေတာင္းခံေလသည္။

ေမာဘုုရင္ ခြန္ဟုုိမိန္းသည္ ႏွစ္တုုိင္းျပည္ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးေစရန္ လယ္ယာ ကန္သင္း ဦးႀကီးမ်ားပင္မက အေနာ္ရထာမင္း အား မိမိသမက္ ႏုုိင္ငံေတာ္ အျဖစ္ ျဖစ္လုုိ၍ သမီးေတာ္ ေစာမြန္လွႏွင့္ လက္ဆက္ ေပးခဲ့ေလသည္။ (ေမာဘုုရင္ ခြန္ဟုုိမိန္းကုုိ ျမန္မာသမုုိင္းဆရာအခ်ဳိ႕က မုုိးေကာင္းဘုုရင္ ဟုုေရးမွတ္ၾကသည္။)

ထုိသမီးေတာ္ေလး ေစာမြန္လွသည္ ဘာသာတရား ကုုိင္းရႈိင္းသူတဦးျဖစ္သည္ သူမအသက္ ၂၈ ႏွစ္အေရာက္မွာေတာ့ ပုုဂံဘုုရင္ အေနာ္ရထာမင္း ႏွင့္ ဖမည္းေတာ္တုုိ႔ ႏွစ္တုုိင္းျပည္ ခ်စ္ၾကည္ေရး မဟာမိတ္ျပဳရာတြင္ သူမ၏ အသက္ႏွင့္ခႏၶာကုုိယ္ကုုိ ႏုုိင္ငံေရး၏ အသုုံးေတာ္ခံ ဘ၀ေနျဖင့္ ပုုဂံျပည္ႀကီးသုုိ႔ လုုိက္ပါသြားခဲ့ရေလသည္။

ပန္းခ်ီဆရာ ေမာင္ေက်ာ္ညႊန္႔

ဖခမည္းေတာ္ႀကီးသည္ သမီေတာ္ ေစာမြန္လွႏွင့္အတူ ေျခြအရံမ်ားအပါ၀င္ လယ္လုုပ္သူ ေတာင္သူ ဦးႀကီးမ်ားပါ ထဲ့ေပးလုုိက္ေလသည္။ ထုုိအထဲတြင္ ေနာင္အခါ ပုုဂံရာဇာ၀င္တြင္ ထင္ရွားမည့္ သွ်မ္းညီေႏွာင္ သုုံးဦး၏ဖခင္ခြန္ဆုိင္ခမ္းဖန္း ပင္ျဖစ္သည္။

သွ်မ္း မင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွသည္ အေနာ္ရထာမင္း ေနာက္သုိ႔ လုိက္ပါလာရာတြင္ ယခု ေတာင္ၿပဳံး အရပ္တုိ႔ ေရာက္ေသာ္ ဆုေတာင္းျပည့္ ေစတီကုိတည္ၾကေလသည္။ ေရႊဖ်ဥ္းညီေနာင္ တုိ႔လည္း အမႈထမ္း လစ္၍ အသတ္ခံရသည္။

မင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွႏွင့္ ပါလာေသာသွ်မ္း ေတာင္သူ ဦးႀကီးမ်ားသည္ ယခုုေက်ာက္ဆည္ အရပ္ သုုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ ေက်ာက္တုုံးေက်ာက္ခဲမ်ားျဖင့္ ဆည္ကန္သင္းမ်ား တည္ေဆာက္၍ လယ္မ်ားထြန္ ယွက္စုုိက္ပ်ဳိးၾကေလသည္။ ထုုိသုုိ႔ေက်ာက္တုုံး ေက်ာက္ခဲမ်ားျဖင့္ ဆည္တည္ေဆာက္ လုုပ္ကုုိင္ေသာၾကာင့္ ယခုုအခ်ိန္ထိ ေက်ာက္ဆည္ဟုု နာမည္တြင္ခဲေလသည္။ ထုုိအရပ္၌ ယခုုတုုိင္ သွ်မ္းနာမည္ႏွင့္ ၿမိဳ႕ရြာေလးမ်ားရွိသလုုိ မိန္းေမာဆုုိတဲ့ ရြာေလးလည္း ရွိေနပါသည္။

ပုုဂံျပည့္ရွင္ အေနာ္ရထာမင္းသည္ ပုံဂံသုိ႔ ေရာက္ရွိ ေသာအခါ၊ သွ်မ္းမင္းသမီေလး ေစာမြန္လွကုိ အလြန္ျမတ္ႏုိးစြာ အပါးေတာ္ၿမဲ မိဖုုရားသျဖစ္ ထားေတာ္မႈသည္။ မင္းတရားႀကီးရဲ႕ ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးျခင္း၊ အစစ ဦးစားေပးျခင္း၊ အေလးအနက္ ထားျခင္းတို႔အေပၚ မလိုမုန္းထားရွိခဲ႔သူက မိဖုရားေခါင္ႀကီး သီရိမာလာေဒဝီ ကိုယ္တိုင္ႏွင့္ မိဖုရားႀကီးရဲ႕ အမႈထမ္းမ်ားအပါ၀င္ နန္းတြင္းသူအခ်ိဳ႕ တုုိ႔ကပါ မလုုိမုုန္းတီးၾကေလသည္။

သွ်မ္းမင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွသည္ ဘာသာတရား ကုုိင္းရႈိင္းသူတဦး ျဖစ္သလုုိ မိန္းေမာင္းလုုံ ေနျပည္ေတာ္မွ ပါရွိလာေသာ သူမ နားေတာင္းတြင္ ဓါတ္ေတာ္မ်ား ကိန္၀ပ္၍ ဌာပနာထားသည္ဟုု ဆုုိသည္။ ထုုိေၾကာင့္ ေစာမြန္လွ ဘုရားရွစ္ခုိး ၀တ္ျပဳစဥ္တြင္ ထုုိနားေတာင္းမွ ေရာင္ျခည္မ်ား ထြန္းေတာက္ ကြန္႔ျမဴးေလ့ ရွိသည္။ ဤသုိ႔ ျဖစ္ေနသည္ကုိ မိဖုရားေခါင္ႀကီး သီရိမာလာေဒဝီ ႏွင့္ ေမာင္းမ မိႆံ တုိ႔က ေတြ႔ျမင္ၾကေသာအခါ မနာလုုိရန္ၿငိဳးထား၍ မင္းႀကီးအား စုန္းမ-ျဖစ္ေၾကာင္း ေလွ်ာက္ၾကေလသည္။

အေနာ္ရထာ မင္းႀကီးလည္း မယုံၾကည္၍ ေစာမြန္လွ ဘုရား၀တ္ျပဳ ရာသုိ႔ တိတ္တဆိတ္ ေခ်ာင္းေျမာင္ ၾကည့္ရႈေလသည္။ ထုိအခါ နားေတာင္းမွ ေရာင္ျခည္မ်ား ကြန္႔ျမဴးသည္ကုိ ျမင္ေတြ႔ရ၍ ယုံၾကည္ရႏူိး ျဖစ္ေနစဥ္ ေစာမြန္လွ၏ ေဆြမ်ဳိးမ်ားမွ သမီးေတာ္ေလး၏ သွ်မ္း အမႈေတာ္ထမ္းမ်ားအား မစားရသည္မွာ ၾကာၿပီျဖစ္ေသာ သွ်မ္းအစားအစာမ်ား ျဖစ္တဲ့ အီကုုတ္၊ ၀ါးပုိး၊ ငါးခ်ဥ္၊ အသားခ်ဥ္ စေသာအျခား အစားအစာမ်ား ေပးပုိ႔လုိက္သည္ကုိ မိဘုုေခါင္ႀကီးႏွင့္ အဖြဲ႔သားမ်ားက မင္းႀကီးအား စုုန္းမ်ဳိးျဖစ္၍ ဒီလုုိပုုိးေကာင္းမ်ဳိးကုုိ စားၾကသည္ဟုု ဆုုိကာ မင္းႀကီး ၾကည့္ရႈ႕ရန္ျပၾကေလသည္။ မင္းႀကီးလည္း ေတြ႔ျမင္ကာ ဧကန္မုခ် စုန္းမ- ျဖစ္ေၾကာင္း ယုံၾကည္သည္ႏွင့္ ေနရင္း သွ်မ္းျပည္သုိ႔ ျပန္ေစဟု ႏွင္ထုတ္လုိက္ေလသည္။

ထုိအခါ သွ်မ္း-မင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွသည္ ရုိးသားသူ ဘာသာတရား ကုိင္းရႈိင္းသူျဖစ္၍ မိမ္ိရုိးရာ အစားအစာမ်ားအား အျပစ္တင္ ကဲ့့ရဲ႕ရႈတ္ခ် မိမိ အမ်ဳိးဂုဏ္သိကၡာ ကုိေစာ္ကား ခံရသည္ျဖစ္၍။ မိမိဖခင္ ပင္လွ်င္လည္း မိန္းေမာ အရွင္သခင္ ျဖစ္သည့္အေလွ်ာက္ ေၾကာက္ရြံ႕ျခင္း အလွ်င္မရွိ အေျခြအရံ အနည္းငယ္မွ်ႏွင့္ မိမိေမြးဌာနီ မိန္းေမာျပည္သုိ႔ ထြက္လာခဲ့ေလသည္။

မင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွသည္ ပုဂံျပည္မွထြက္ခြာလာၿပီး ၁၀ရက္ေျမာက္ေသာေန႔၌ ယခု မႏၱေလး အေရွ႕ေတာင္ဘက္ဆီသုိ႔ ေရာက္ေသာအခါ အရိပ္အာ၀ါသ ေကာင္းေသာ စမ္းေခ်ာင္းငယ္ တခုနားအေရာက္တြင္ ခတၱအနားယူ အိပ္ေမာက်ရာမွ ႏုိးထလာရာ စမ္းေခ်ာင္း၌ မ်က္နာသစ္ေနစဥ္ စမ္းေခ်ာင္းငယ္ထဲမွာ လုိးလုိးလက္လက္ အေရာင္မ်ား ထြက္ရွိေနသည္ ေတြ႕ရွိ၍ ေသျခာစြာငုံၾကည့္ လုိက္စဥ္ စမ္းထဲ၌ မဟုုတ္ပဲ မိမိဦးေခါင္းေပၚ ေကာင္းကင္ထက္တြင္ စာပတီး ငွက္မ်ား ၿခံရံလွ်က္ လင္းလက္ေနေသာ နားေတာင္းကုုိ ေတြ႔ျမင္ရေလသည္။

ပန္းခ်ီဆရာ ေမာင္ေက်ာ္ညႊန္႔

မင္းသမီးေလးသည္ ဗုဒၶဘာသာကုိ သက္၀င္ယုံၾကည္သူ တေယာက္ ျဖစ္သည့္အေလွ်ာက္ ထုုိနားေတာင္း တဖက္ႏွင့္ ဓါတ္ေတာ္တုိ႔ကုိ ႒ာပနာ၍ ငါးေတာင္ျမင့္ ရွိေသာ ေစတီငယ္ တစ္ဆူကုိ တည္ေလသည္။

ဘုရားမုတ္၀ ကုိလည္း အေရွ႕ေမာသွ်မ္းျပည္ ဖက္သုိ႔ လွည့္ထားေလသည္။ ထုိအခ်င္းအရာကုိ အေနာ္ရထာမင္း ၾကားသိေသာ္ ဘုရားမုတ္ကုိ အေရွ႕ သွ်မ္းျပည္ဖက္သုိ႔ လွည့္ထားလွ်င္ ေစာမြန္လွကုိ သတ္ခဲ့။ ငါစုိးစံရာ အေနာက္ဖက္ ပုဂံျပည္ဖက္သုိ႔ လွည္ထားလွ်င္၊ အသက္ခ်မ္းသာေစဟု မင္းခ်င္းမ်ားကုိ ေစလြတ္လုိက္ ေလသည္။

မင္းခ်င္းတုိ႔ ညအခါ ေရာက္လာရာ မင္းသမီး ေစာမြန္လွက တန္စုိး လက္ေဆာင္ေပး၍ အေၾကာင္းကုိ ေမးျမန္ သိရေသာ အခါမွ။ ၎ညတြင္းပင္ မိမိ၏ ကုသုိလ္တုိ႔ကုိ ေအာင္ေမ့ခါ နတ္ေကာင္း နတ္ျမတ္တုိ႔ကုိ တုိင္တည္ အဓိ႒ာန္ျပဳ၍ ျမစီေသာ ေရႊဖ်င္တဘက္ျဖင့္ ဘုရားေစတီ ကုိပတ္ခ်ည္၍ လွည့္ေလရာ ဘုရားလည္၍ မုတ္၀ အေနာက္ ဖက္မက် အရွ႕ဖက္မက် (သွ်မ္းျပည္မက် ျမန္မာျပည္မက်) သုိ႔ေရာက္ ေလသည္။ နံနက္လင္း၍ မင္းခ်င္းတုိ႔ ျမင္ရေသာ ေစာမြန္လွ ကုိခ်မ္းသားေပး၍ ပုဂံသုိ႔ ျပန္ၾက ေလသည္။ ( ေစာမြန္လွ နားေတာင္း က်ခဲ့ေခ်ာင္းကုုိ အခုုတုုိင္ နားေတာင္က်ေခ်ာင္းဟုု ေခၚကာ ေစာမြန္လွ နားေတာင္းအား စာပတီးငွက္မ်ား ၿခံရံေနျခင္းေၾကာင့္ ထုုိနားေတာင္းျဖင့္ တည္ေသာ ေစတီေတာ္အား ေရႊစာရံဘုရား ဟု ယခုထက္တုိင္ ေက်ာ္ေစာလွေပသည္။)

ထုိအခ်င္းရာကုိ အေနာ္ရထာမင္း ၾကားသိရေသာ ေက်နပ္၀မ္းေျမာက္ သည္ႏွင့္အညီ ၎ဘုရား ပတ္လည္တြင္ ေျမတာ- တစ္ေထာင္ လွဴေတာ္မႈသည္ ေနာင္အခါ၊ ပုဂံ- အေလာင္းစည္သူမင္းက ေျမထပ္၍ လွဴေတာ္မႈသည္။ ေနာက္အင္း၀- မုိးညွင္းမင္းတရာႀကီး “သီရိႀတိဘ၀နာဒီတ်ာ ပ၀ရပ႑ိတ ဓမၼရာဇာ” ဘြဲ႕ခံ မုိးညွင္းသတုိး(၇၈၈-၈၀၁) သံေတာင္ ၃၀- အထိျမင့္၍ တည္ေတာ္မႈသည္။

ဤအခ်င္းရာမ်ားကုိ ေထာက္ရႈျခင္း အားျဖင့္ သွ်မ္းမ်ားႏွင့္ မြန္တုိ႔သည္ အေနာ္ရထာမင္းထက္ ဗုဒၶဘာသာကုိ ေစာလ်င္စြာ ကုိးကြယ္ေနၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သိသာထင္ရွားေလသည္။

မင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွ အျပန္ခရီး လမ္းတေလွ်ာက္တြင္ ေစတီေပါင္းရွစ္ဆုု တည္ခဲ့ၿပီး ဆက္လက္၍ ခရီးဆက္ခဲ့ရာ ယခုသီေပါၿမိဳ႕နား အေရာက္ ဆားထြက္ရွိရာအရာ အရပ္၌ ကုုိးဆူေျမာက္ ေစတီအား က်န္ရွိေသာ နားေတာင္းတဖက္အား ဌာပနာ၍ (၇-ေတာင္) အျမင့္ရွိေသာ ေစတီတဆူကုိ တည္ေလသည္ ။ ထုိေစတီကုိ သွ်မ္းတုိ႔က ေကာင္းမူးေမာ္ေက ဟု ေခၚသည္။ ေကာင္းမႈးသည္ သွ်မ္းလုိ ေစတီေတာ္ ။ ေမာ္ေက-သည္(ဆားတြင္း ) -ဟုအဓိပၸါယ္ရပါသည္။ ျမန္မာတုိ႔က ေဘာႀကိဳဘုရား ဟုေခၚဆိုၾကသည္။

ေရွးတုန္းက ေဘာ္ႀကိဳဘုရားပုံ

ထ႔ုိေနာက္ ဖခင္ မိန္းေမာ္ဘုုရင္ စ၀္ဖွလုုံဟုုိမိန္း အား ယခုု ေက်ာက္ဆည္နယ္ရွိ သွ်မ္းလူမ်ဳိးမ်ားမွ ပုုဂံနန္းတြင္းမွ သမီးေတာ္ေလး ထြက္ရွိလာခဲ့ေၾကာင္းကုုိ သံေတာ္ဦး တင္ေလွ်ာက္ေသာအခါ ဖခင္မင္းတရားႀကီးမွ သားေတာ္ႀကီး ဥပရာဇာ စ၀္ေကာ္လ်န္း အားစစ္ေၾကာင္း ႀကီးမ်ားလႊတ္၍ သမီးေတာ္ ေစာမြန္လွအား သြားေရာက္ ႀကိဳဆုိ ေစေလေတာ့သည္။

သွ်မ္း မင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွသည္ တုုိင္းျပည္ႏွစ္ျပည္၏ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးေစဖုုိ႔ စေတးခံခဲ့ရကာ တုိင္းတပါးသုိ႔ လုိက္ပါသြားရၿပီး မိဖုရားအျဖစ္ တင္ေျမာက္ျခင္း ခံရေသာ္လည္း ေရွးဘ၀ ကုသုိလ္ကံ အေၾကာင္းမလွခဲ့၍ ပုဂံျပည္မွ ႏွင္ထုတ္ျခင္း ခံရကာ အျပန္လမ္းတြင္ မိမိကုိးကြယ္ယုံၾကည္ ရာ ဘာသာတရား ေကာင္းမႈ ကုသုိလ္မ်ား ျပဳလုပ္ေန ပါေသာ္လည္း ဖမ္းဆီးသတ္ျဖတ္မည္ဟု ႀကိမ္းေမာင္းျခင္း ခံရရွာေလသည္။ ထုိ႕ေနာက္ ေမာင္တာ္ စ၀္ေကာ္လ်န္း၏ အႀကိဳတပ္ႏွင့္လည္း မတြ႔ဆုံ မိန္းေမာင္း ေနျပည္ေတာ္ဆီ လည္းမေရာက္မွီ ယခုု သီေပါ့နား အေရာက္ လမ္းခုုလတ္မွာပင္ ကံေတာ္ကုန္ရွာခဲ့ေလသည္။

အမေတာ္ကံကုုန္သည္ဟုု ၾကားသိရေသာ ေမာင္ေတာ္ စ၀္ေကာ္လ်န္း သည္လည္း အခ်ဳိ႕ အမြာပူးတုုိ႔ ထုုံးစံအရ အမေတာ္ႏွင့္ မႏွီးမေ၀းမွာပင္ ကံကုုန္ခဲ့ရွာေလသည္။ ဒီေန႔အထိ မင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွႏွင့္ ေမာင္ေတာ္ စ၀္ေကာ္လ်န္းတုုိ႔ ဂူဗိမာန္ကုုိ သီေပါၿမိဳ႕နားတြင္ အရုုိးအုုိး ေစတီအျဖစ္ ေတြ႕ျမင္ႏုုိင္ပါသည္။

သွ်မ္းမင္းသမီးေလးသည္ ကံအေၾကာင္းမလွရွာေသာ မင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွ ဘ၀မွ ယခုုအခါ ပုုဂံ ရာဇာ၀န္ထဲက သတုုိ႔သမီးျဖစ္ ထင္ရွာေလေတာ့သည္။

ပုုဂံရာဇာ၀င္အေၾကာင္း ေျပာရင္ ေစာမြန္လွ အေၾကာင္းမပါလုုိမရပါ ေစာမြန္လွႏွင့္ အတူပါသြားၾကေသာ သွ်မ္းေတာင္သူ ဦးႀကီးမ်ားထဲတြင္ ေနာင္အခါ ျမန္မာ့ သမုုိင္းတြင္ ထင္းရွားလာမည့္ သွ်မ္းညီေနာင္ သုံးဦး၏ ဖခင္ ခြန္ဆုိင္ခမ္းဖန္း ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္၏ ေပါက္ကန္နန္းေတာ္ကုိ ဆန္ေရ စပါးအမ်ားဆုံး ပံ့ပုိးေသာ ဤသွ်မ္းမိသားစုကုိ ေပါက္ကန္ရွင္ဘုရင္ (တလုတ္ေျပးမင္း) ကဘြဲ႕သစ္မ်ားျဖင့္ ခ်ီးျမွင့္ေျမွာက္ စားေလသည္

အေဖ ခြန္ဆုိင္ခမ္းဖန္း = သခၤဗုိလ္

သား ခြန္အုိက္ဆုိင္ခုိင္=အသခၤယာ ျမင္စုိင္းစား

သား ခြန္ယီဆုိင္ကမ္ =ရာဇသႀကၤန္ မကၡရာစား

သား ခြန္ဆမ္ဆုိင္ဆုိင္ =သီဟသူ ျမစ္သာစား ျမင္စုုိင္း ပင္းယ စစ္ကုုိင္း အင္း၀ တုုိ႔ကုုိ တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ သွ်မ္းမင္းဆက္မ်ားပင္ျဖစ္သည္။ ထုုိေဒသသည္ သွ်မ္းနာမည္ႏွင့္ သွ်မ္းမင္းဆက္မ်ား တည္ေထာင္ ခဲေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္မ်ားပင္ျဖစ္သည့္ အေလွ်ာက္ သွ်မ္းလူမ်ဳိးမ်ား ေနထုုိင္ရာေဒသ လည္းျဖစ္သည္။ ေနာက္ပုုိင္း ဗမာမ်ား၀င္ေရာက္ ေနထုုိင္လာၾကသလုုိ သွ်မ္းၾကာ ဗမာျဖစ္ဆုုိသလုုိ ဗမာျဖစ္သြားၾကသည္ကမ်ားသည္။

မည္သုိ႔ပင္ ရိွေစကာမႈ ေနာ္ရထာမင္းသည္ ကံသူအႀကိဳးေပးဟု ဆုိရေလမလား မိမိျပဳသမွ် ဒီဘ၀နဲ႔ပဲ ေပးဆပ္ခဲ့ရသည္ ဟုေျပာမလား အထင္ကရ မင္းျဖစ္ေသာ္ညားလည္း ကၽြဲခတ္၍ နတ္ရြာစံ (ေသဆုံး) ရေလကာ ပုဂံျပည့္ရွင္ မင္းအေနာ္ရထာရုပ္ကလာပ္အား မိမိမင္းညီမင္းသား ႏွင့္ မိမိပုဂံ ျပည္ တုိင္းသူျပည္သား အေပါင္းတုိ႔ မေတြ႔လုိက္ရရွာေတာ့ေပ။

ေဘာ္ႀကိဳဘုရားသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ခန္႔ကတည္ ထားခဲ့သည္ဟု ခန္႔မွန္းရေသာ ေရွးေဟာင္းဘုရား တဆူျဖစ္သည္။ ၁၉၉၅ – ၁၉၉၆ ခုႏွစ္အတြင္း ဒုတိယ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညြန္႔၏ အမိန္႔အရ ေဘာ္ႀကိဳဘုရားအား အႀကီးအက်ယ္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ခဲ့သည္။ အမွန္တကယ္ေတာ့ ရႀတယာ အရျပဳျပင္ျခင္းသာျဖစ္သည္။

ဗုိလ္ခင္ညြန္႔၏ ယတရာအရ ျပဳျပင္ခဲ့ေသာ ေဘာ္ႀကိဳဘုရား

မည္တုိ႔ပင္ ရႀတယာအရ ေစတီဘုရား မ်ားအား ျပဳျပင္ ေစကာမႈ လူထု၏ အာဏာအား မတရား သိမ္းစည္း ထားျခင္း၊ လူထုအား မတရား ခုိင္းေစျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ မိမိတုိ႔ အခ်င္းခ်င္းၾကား အာဏာအေ၀ မတဲ့၍ ဖမ္းဆီး ခ်ဳပ္ေနွာင္ျခင္း ခံရရွာ ေလသည္။

အြန္လုုိင္းအသံ သွ်မ္းမင္းသမီးေလး ေစာမြန္လွ